Giảm nghèo phải đúng đối tượng, tránh lãng phí

Phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo cả nước xuống dưới 3%

Báo cáo kết quả 6 năm thực hiện Nghị quyết số 76/2014/QH13 của QH về đẩy mạnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2020 tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Lê Văn Thanh khẳng định, thực hiện Nghị quyết 76, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Kế hoạch hành động, phân công trách nhiệm cho các Bộ, ngành, địa phương; xác định rõ lộ trình thực hiện; triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp hỗ trợ giảm nghèo thông qua các chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội và Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2011-2015 và 2016-2020, theo đó đã đạt được nhiều kết quả đáng chú ý.

Đặc biệt, các mục tiêu giảm nghèo đều đạt và vượt so với Nghị quyết đề ra. Đến cuối năm 2019, tỷ lệ hộ nghèo cả nước còn 3,75%, bình quân trong 4 năm giảm 1,53%/năm, vượt chỉ tiêu QH giao giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân của cả nước từ 1-1,5%/năm. Ước tính đến cuối năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn khoảng 2,75%. Như vậy sau 5 năm, tỷ lệ hộ nghèo bình quân cả nước giảm khoảng 1,43%/năm, đạt chỉ tiêu được giao.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Thứ trưởng Lê Văn Thanh cho biết, công tác giảm nghèo trong thời gian qua vẫn còn tồn tại những hạn chế.

Đó là Chuẩn nghèo thu nhập chỉ bằng 70% chuẩn mức sống tối thiểu tại thời điểm năm 2015, hiện nay chỉ còn bằng khoảng 45% chuẩn mức sống tối thiểu, chưa đáp ứng được yêu cầu bảo đảm bằng chuẩn mức sống tối thiểu theo Nghị quyết 76 đặt ra; Chênh lệch giàu nghèo, điều kiện tiếp cận các dịch vụ cơ bản, tiếp cận thị trường, việc làm giữa các vùng, nhóm dân cư chưa được thu hẹp, nhất là khu vực miền núi phía Bắc và Tây Nguyên. Nguồn lực đầu tư cho người nghèo và các địa bàn nghèo, vùng đồng bào dân tộc và miền núi tuy đã được ưu tiên nhưng chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn…

Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2020, Thứ trưởng Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh cho hay, dịch Covid-19 đã và đang tác động đến nhiều mặt trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội; ảnh hưởng nặng nề đến đời sống của người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số và người dân; nhiều doanh nghiệp, hộ kinh doanh, hợp tác xã phải tạm dừng hoạt động, thu hẹp quy mô sản xuất hoặc sản xuất cầm chừng làm gia tăng người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn, người dân thất nghiệp, tình trạng thiếu việc làm.

Bên cạnh đó, trong 8 tháng đầu năm 2020, thiên tai tiếp tục diễn biến cực đoan, bất thường trên cả nước như xảy ra các đợt dông lốc, mưa đá, lũ lụt diện rộng tại một số tỉnh miền núi phía Bắc; hạn hán, xâm nhập mặn nghiêm trọng, sạt lở bờ sông, bờ biển, lún sụt diễn biến phức tạp tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Đến hết năm 2020, Chính phủ phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo cả nước xuống dưới 3% (năm 2019 là 3,75%); tỷ lệ bình quân hộ nghèo ở các huyện nghèo giảm xuống dưới 26% (năm 2019 là 27,85%).

Cần huy động thêm nguồn lực

Tại Phiên họp, đa số các thành viên Ủy ban Về các Vấn đề xã hội của QH đánh giá cao công tác thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2020. Tuy nhiên, có nhiều ý kiến đề xuất cần triển khai công tác này một cách hiệu quả, đúng đối tượng, tránh sự trùng lắp, chồng lấn với các chương trình khác.

ĐB Lưu Bình Nhưỡng (đoàn Bến Tre) đề nghị các Bộ ngành, địa phương cần quan tâm tới việc thống nhất phân cấp, phối hợp thực hiện các mục tiêu giảm nghèo một cách khách quan. Việc phân bổ nguồn lực phải rõ ràng, đến đúng đối tượng được thụ hưởng để tránh có địa phương dồn nguồn lực, có nơi không tìm ra và lãng phí ngân sách của Nhà nước.

Theo ĐB, ngoài công tác đảm bảo giảm nghèo, hướng tới xóa nghèo bằng cách cấp tiền, cơ sở vật chất, các địa phương cũng cần chú trọng tới những công việc khác như để người dân có thể tiếp cận với những thủ tục giảm nghèo, thoát nghèo một cách hiệu quả nhất…

Về nguồn lực giảm nghèo, ĐB Nguyễn Thanh Xuân (đoàn Cần Thơ) cho rằng, để có thêm kinh phí cho công tác giảm nghèo thì ngoài ngân sách Nhà nước cần huy động thêm sự đóng góp của xã hội, các doanh nghiệp, nhà hảo tâm. Việc xác định tiêu chí hộ nghèo, cận nghèo cần được tính toán kỹ lưỡng, tránh sự chồng chéo giữa hộ nghèo ở miền núi và nông thôn.

Còn ĐB Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) đề nghị các Bộ ngành, địa phương cần có sự phối hợp, chắt lọc thật tốt khi thực hiện công tác giảm nghèo, tránh sự chồng lấn giữa các mục tiêu quốc gia về giảm nghèo.

Công tác bình đẳng giới được đánh giá cao 

Cũng tại cuộc họp, Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội tiến hành thẩm tra thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện mục tiêu quốc gia về Bình đẳng giới năm 2019 và giai đoạn 2011 - 2020. Đa số các đại biểu đánh giá cao công tác bình đẳng giới trong thời gian qua. Có ý kiến cho rằng, cần xem xét lại một số chỉ tiêu đạt được và chưa đạt được.

Đề cập đến nội dung trên, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng cho rằng: Sau gần 10 năm thực hiện công tác bình đẳng giới, kết quả đạt được là có 13 trong số 22 chỉ tiêu dự kiến đạt chỉ tiêu đề ra; có 9 trong số 22 chỉ tiêu chưa đạt hoặc chưa có đủ cơ sở để đánh giá kết quả. Điều này cho thấy cần phải có thêm sự giám sát về công tác bình đẳng giới xem chất lượng có thực sự như báo cáo không, các chỉ tiêu chưa đạt được hoặc chưa có đủ cơ sở để đánh giá kết quả là gì để có sự điều chỉnh kịp thời.

Phát biểu kết luận tại Phiên thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh đánh giá cao những ý kiến đóng góp của các ủy viên, đại biểu và cho rằng, đây là những ý kiến sát thực, tâm huyết để thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, bình đẳng giới hiệu quả hơn, đạt được tiêu chuẩn của các tổ chức quốc tế đề ra.

Bà Nguyễn Thúy Anh yêu cầu Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các đơn vị hữu quan tiếp thu các ý kiến đóng góp để chỉnh sửa, bổ sung, cập nhật lại các báo cáo trước khi Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội xem xét trong các phiên họp khác.