Gìn giữ và phát triển đặc sản nhãn lồng Hưng Yên

Sinh ra và lớn lên ở mảnh đất quê hương xã Tân Hưng, nơi được ví như cái nôi của xứ Nhãn Lồng Tiến Vua. Ở nơi đó, có một người phụ nữ lặng lẽ dành nhiều năm để gìn giữ và phát triển nghề sản xuất long nhãn truyền thống của gia đình. Đó là bà Nguyễn Thị Mỵ, người dìu dắt đưa nghề phát triển theo mô hình kinh doanh hiện đại, mang lại giá trị kinh tế cao, nâng tầm nông sản cho địa phương.

Bà Mỵ cho biết: "Nhãn là 1 loại quả đã gắn bó với tuổi thơ của bà, quả ngọt lịm, ăn rất tốt cho sức khoẻ và nghề sản xuất long nhãn truyền thống, từ lâu đã trở thành nghề trang trải cuộc sống cho gia đình bà trong nhiều năm qua. Bởi thế, tình yêu với nghề đã in sâu trong bà, đến khi trưởng thành, bà tiếp tục duy trì chế biến long nhãn, mong muốn phát triển thương hiệu nhãn lồng, đặc sản nổi tiếng của tỉnh Hưng Yên, của quê hương".

Năm 2022, bà Mỵ thành lập Hợp tác xã (HTX) sản xuất thương mại và dịch vụ nông nghiệp Hồng Nam, với 8 thành viên chính thức và một số thành viên liên kết. Sản phẩm chủ lực của HTX là: nhãn và các sản phẩm chế biến từ nhãn. 

Mới đầu, khi thành lập HTX dù gặp nhiều khó khăn, bà vẫn cố gắng giữ lửa nghề truyền thống để phát triển thương hiệu của quê hương, bà quyết tâm thay đổi phương pháp sản xuất truyền thống, áp dụng mô hình kinh doanh hiện đại vào sản xuất. 

Theo bà, nghề sản xuất long nhãn truyền thống đã có từ lâu đời cùng với việc áp dụng công nghệ, tiêu chuẩn như hiện nay, trong tương lai sẽ còn vươn xa hơn nữa trên thị trường trong và ngoài nước.

Hướng tới sản phẩm xanh, sạch, đáp ứng nhu cầu thiết yếu của khách hàng, HTX xây dựng vùng trồng nguyên liệu nhãn đạt tiêu chuẩn VietGap, với diện tích khoảng 3ha. HTX đầu tư 1 nhà xưởng chế biến 200m² thiết kế phân khu khép kín một chiều theo tiêu chuẩn HACCP, lắp đặt hệ thống máy móc hiện đại sấy nhãn bằng lò điện. Nhờ sử dụng máy móc hiện đại, hiệu quả sản xuất tăng cao, mỗi năm xưởng sản xuất khoảng 100 tấn nhãn.

Để làm ra những sản phẩm long nhãn thơm ngon, bổ dưỡng đến với người tiêu dùng, HTX luôn áp dụng tiêu chuẩn HACCP trong quá trình sản xuất và chế biến: HTX thu mua nhãn ở các hộ thành viên trong HTX, vườn liên kết của HTX rồi tập kết về xưởng, đến khu tập kết nguyên liệu. Bắt đầu từ bước sơ chế nhãn, làm sạch loại bỏ những quả hỏng. Tiếp đó, rửa và để ráo rồi chia cho công nhân mang vào phòng sạch, phòng điều hoà để làm công đoạn bóc, sấy, thời gian sấy từ 2 - 3 giờ. Sau đó, cho nhãn đã bóc, sấy lên xe, xếp khay di chuyển vào lò máy sấy, mỗi mẻ sấy từ 18 – 20 giờ. Cuối cùng, đợi sấy xong cho ra thành phẩm, đưa vào phòng thu hoạch để chế biến thành sản phẩm, lựa chọn sản phẩm, rồi bảo quản sản phẩm ở kho lạnh.

Trên thị trường hiện nay, có rất nhiều loại nhãn, nhưng HTX chỉ chọn loại nhãn Hương Chi của tỉnh Hưng Yên để chế biến sản xuất. Trong sản xuất, sử dụng nhiệt sấy bằng điện, không sấy bằng lò than, lò củi nên không có quá trình đốt cháy nhiên liệu, đảm bảo không có tồn dư, ảnh hưởng ngộ độc do khói bụi và các khí độc hại.

Bởi thế, việc áp dụng tiêu chuẩn HACCP vào sản xuất, mang lại nhiều ưu điểm hơn so với phương pháp sấy truyền thống. Đến khi sản phẩm đưa ra thị trường, nhãn không những giữ được hương vị, dưỡng chất của long nhãn mà còn đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, sản phẩm luôn được khách hàng tin dùng và đánh giá cao về chất lượng.

Hiện nay, sản phẩm của HTX được phân phối tại nhiều tỉnh thành trong cả nước, trong đó, tập trung nhiều tại TP.Hà Nội và TP.HCM. Mỗi năm, bình quân doanh thu của HTX đạt từ 500 - 700 triệu đồng, tạo việc làm thời vụ cho nhiều lao động ở địa phương.

Bên cạnh việc đẩy mạnh sản xuất, hàng năm, cứ vào mùa thu hoạch nhãn, HTX tổ chức cho du khách đến tham quan, trải nghiệm tại vườn, với mong muốn lan toả, giới thiệu những sản phẩm đặc sản của quê hương Hưng Yên, góp phần gìn giữ và phát triển nghề truyền thống quý giá được ông cha truyền từ bao thế hệ.

Với mô hình kinh doanh hiện đại gắn với nâng cao giá trị đặc sản nhãn lồng Hưng Yên, bà Mỵ được trao tặng nhiều giải thưởng quý giá. Trong tương lai, HTX sản xuất thương mại và dịch vụ nông nghiệp Hồng Nam vẫn tiếp tục duy trì và phát triển, tạo nên nhiều sản phẩm nông sản, đặc sản tiêu biểu cho quê hương.