Gỡ "nút thắt" room ngoại, mở cơ hội nâng hạng thị trường

Theo cập nhật mới nhất tại Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSD), có tới hơn 500 doanh nghiệp đang để giới hạn sở hữu nước ngoài (room ngoại) là 0% trong gần 1.900 doanh nghiệp niêm yết và đăng ký giao dịch trên sàn chứng khoán.

Một số trong đó do có các ngành nghề đăng ký kinh doanh thuộc diện bị giới hạn sở hữu nước ngoài (room ngoại). Tuy nhiên, một số doanh nghiệp giảm room ngoại do đề xuất của hội đồng quản trị và được thông qua bởi đa số cổ đông.

Thực tế hiện nay, nhiều doanh nghiệp khi đăng ký ngành nghề kinh doanh chọn các ngành rộng, bao trùm lên ngành nhỏ hơn chịu quy định giới hạn tỉ lệ sở hữu nước ngoài, dẫn tới không thể "mở room" cho nhà đầu tư ngoại.

 Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho rằng việc doanh nghiệp khoá room ngoại là một trong những yếu tố gây ra rào cản quá lớn tới sự gia nhập của nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường. Khi các doanh nghiệp có thể tự ý khoá room ngoại thì sẽ tạo ra sự không công bằng với với các nhà đầu tư nước ngoài và trong nước. Song song cũng tạo ra một dấu hiệu cho tình trạng tiết cung của thị trường.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài, Nghị định số 155 về hướng dẫn thi hành Luật Chứng khoán 2019 là một bước đi quan trọng trong việc cải thiện môi trường đầu tư và tháo gỡ các vướng mắc về thủ tục hành chính.

Mới đây, Bộ Tài chính đã công bố lấy ý kiến dự thảo sửa đổi Nghị định 155 sau khi Quốc hội thông qua Luật Chứng khoán sửa đổi vào ngày 29/11 vừa qua.

Một trong những điểm nổi bật của dự thảo là việc tháo gỡ các vướng mắc đối với nhà đầu tư nước ngoài, trong đó đặc biệt chú trọng đến vấn đề về mở cửa tiếp cận thị trường đối với nhà đầu tư nước ngoài, tập trung tháo gỡ nút thắt room ngoại.

Cụ thể, dự thảo bỏ quy định tại Điều 139 (Nghị định 155) cho phép ĐHĐCĐ, Điều lệ công ty đại chúng được quyết định tỉ lệ sở hữu nước ngoài thấp hơn quy định pháp luật, trừ trường hợp có quyết định khác của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Theo Bộ Tài chính, điều này nhằm đảm bảo quyền lợi của cổ đông nước ngoài theo Luật Doanh nghiệp, cũng như giảm rủi ro cho nhà đầu tư nước ngoài khi họ không lường được các thay đổi từ doanh nghiệp. Từ đó tăng tính hấp dẫn của thị trường chứng khoán Việt Nam, thu hút nhà đầu tư nước ngoài.