Góp 500 tỷ USD/năm, tạo 1 triệu lao động: Đây là lý do người Mỹ bay 6.600km đến Geneva để đàm phán

Truyền thông quốc tế đưa tin, dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Donald Trump, Mỹ đã rút khỏi các cuộc đàm phán và cam kết quốc tế, đặc biệt là về khí hậu. Tuy nhiên, với INC-5.2 lại khác.

Cùng với hơn 180 quốc gia, Mỹ đang tích cực tham gia đàm phán Hiệp ước về Nhựa của Liên Hợp Quốc hướng tới một thỏa thuận toàn cầu nhằm chấm dứt ô nhiễm nhựa tại Phần thứ hai của Kỳ họp thứ năm của Ủy ban đàm phán liên chính phủ (gọi tắt là INC-5.2).

INC-5.2 diễn ra tại Geneva, Thụy Sĩ từ ngày 5 đến 14/8/2025, quy tụ 3.700 người tham gia - đại diện cho 184 quốc gia và hơn 600 tổ chức.

Tại sao Mỹ lại tích cực tham gia INC-5.2?

Câu trả lời là: Vì lợi ích.

Vài giờ sau khi tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Trump đã rút Mỹ khỏi Hiệp định Paris về Biến đổi khí hậu mang tính bước ngoặt nhằm chống lại sự nóng lên toàn cầu.

Mỹ cũng đã không tham gia cuộc bỏ phiếu hồi tháng 4/2025 tại Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) nhằm thiết lập mức phí cho khí thải nhà kính do tàu thuyền thải ra, cũng như không cử bất kỳ ai tham dự Hội nghị Đại dương của Liên hợp quốc vào tháng 6/2025.

Thời điểm đó, người ta tự hỏi liệu Mỹ có cử đoàn đại biểu trải qua chặng bay 6.600 km đến Geneva để tham dự INC-5.2 hay không? Đây là câu trả lời:

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, Mỹ có tham gia đàm phán Hiệp ước về Nhựa của Liên Hợp Quốc. Cuộc đàm phán này rất quan trọng để bảo vệ lợi ích và doanh nghiệp của Mỹ, và một thỏa thuận có thể thúc đẩy an ninh của Mỹ bằng cách bảo vệ tài nguyên thiên nhiên khỏi ô nhiễm nhựa, thúc đẩy thịnh vượng và tăng cường an toàn.

Theo Hiệp hội Công nghiệp Nhựa Mỹ (PIA), ngành công nghiệp nhựa đóng góp hơn 500 tỷ USD cho nền kinh tế Mỹ hàng năm và tạo việc làm cho khoảng 1 triệu lao động tại nước này.

"Đây là cơ hội lịch sử để thiết lập một phương pháp tiếp cận toàn cầu nhằm giảm ô nhiễm nhựa thông qua các giải pháp tiết kiệm chi phí và hợp lý, đồng thời thúc đẩy sự đổi mới từ khu vực tư nhân, chứ không phải đơn phương ngừng sử dụng nhựa" - Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong một email.

Bộ này ủng hộ các điều khoản nhằm cải thiện việc thu gom và quản lý chất thải, cải thiện thiết kế sản phẩm và thúc đẩy tái chế, tái sử dụng và các nỗ lực khác nhằm cắt giảm lượng nhựa thải ra môi trường.

Mỹ phản đối điều gì tại Geneva?

Thực tế, Mỹ và các quốc gia dầu khí hùng mạnh khác phản đối việc cắt giảm sản xuất nhựa bởi phần lớn nhựa được làm từ nhiên liệu hóa thạch.

Quan điểm của Mỹ không đồng nhất với các bên liên quan chính - từ các nhà khoa học, chính phủ đến doanh nghiệp tại cuộc đàm phán.

Hơn 100 quốc gia ủng hộ việc hạn chế sản xuất nhựa trên toàn cầu, và hơn 400 doanh nghiệp - từ các thương hiệu địa phương đến các tập đoàn đa quốc gia - đã ký kết tham gia Champions of Change - một sáng kiến do Greenpeace, Liên minh Ô nhiễm Nhựa và Break Free From Plastic dẫn đầu, kêu gọi hạn chế sản xuất và chấm dứt sử dụng nhựa dùng một lần.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Mỹ không ủng hộ việc giới hạn sản lượng toàn cầu vì nhựa đóng vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực của mọi nền kinh tế, đồng thời cũng không ủng hộ lệnh cấm một số sản phẩm nhựa hoặc chất phụ gia hóa học cho chúng vì không có cách tiếp cận chung nào để giảm ô nhiễm nhựa.

Điều này tương tự với quan điểm của ngành công nghiệp nhựa, cho rằng việc giới hạn sản lượng có thể gây ra những hậu quả không mong muốn, chẳng hạn như làm tăng chi phí nhựa và hóa chất nên được quản lý tốt nhất ở những nơi khác.

Trong khi đó, theo nghiên cứu từ Phòng thí nghiệm Quốc gia Lawrence Berkeley của Mỹ, ngay cả khi sản lượng nhựa chỉ tăng nhẹ, lượng khí thải nhà kính phát ra từ quá trình này vẫn sẽ tăng gấp đôi vào năm 2050.

Graham Forbes, người đứng đầu phái đoàn Greenpeace tại Geneva, cho biết Mỹ muốn một thỏa thuận yếu và đang làm suy yếu ý tưởng rằng thế giới cần các quy định quốc tế mạnh mẽ để giải quyết một vấn đề toàn cầu.

Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế quốc tế (OECD) ước tính 22 triệu tấn rác thải nhựa sẽ rò rỉ ra môi trường trong năm 2025. Con số này có thể tăng lên 30 triệu tấn mỗi năm vào năm 2040 nếu không có gì thay đổi.

OECD cho biết nếu hiệp ước chỉ tập trung vào việc cải thiện quản lý chất thải và không tác động đến sản xuất và nhu cầu, ước tính vẫn có 13,5 triệu tấn rác thải nhựa rò rỉ ra môi trường mỗi năm.