Hà Nội: Bứt phá từ nông nghiệp công nghệ cao

Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Hà Nội luôn xác định nông nghiệp, nông dân và nông thôn là nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa chiến lược lâu dài.

Trong thời gian qua, khu vực nông thôn của thành phố đã nhận được nguồn lực đầu tư lớn từ các chương trình phát triển, với hàng nghìn tỷ đồng được phân bổ để xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội, đưa tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, đồng thời thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Nhờ vậy, năng suất lao động được nâng cao, thu nhập của nông dân ngày càng cải thiện.

Ngành nông nghiệp Hà Nội đã chủ động đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, coi đây là giải pháp quan trọng để vượt qua những thách thức trong phát triển nông nghiệp. Song song đó, thành phố chú trọng công tác khuyến nông, hướng tới thay đổi tư duy của người nông dân, từ “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp”, nhấn mạnh các giá trị xanh, an toàn và bền vững.

Tính đến nay, diện tích rau sản xuất theo hướng hữu cơ trên địa bàn thành phố đạt khoảng 523 ha, năng suất trung bình ước 50 tấn/ha/năm, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn từ 15-20% so với phương thức canh tác thông thường. Song song đó, diện tích rau ứng dụng công nghệ cao đạt 908,5 ha, sản lượng khoảng 73.441,5 tấn/năm, với các giải pháp kỹ thuật tiên tiến như nhà màng, nhà lưới, hệ thống tưới tiết kiệm. Diện tích trồng hoa chất lượng cao chiếm trên 30% tổng diện tích, giá trị sản xuất cao hơn 20-25% so với các loại hoa thông thường.

Đến quý II/2025, thành phố đã triển khai cấp và quản lý 168 mã số vùng trồng lĩnh vực trồng trọt với tổng diện tích 1.230,2 ha. Trong đó trên cây lúa 87 mã số, trên cây rau 32, trên cây ngô 2 mã số với diện tích 6,52 ha... Bên cạnh đó thành phố đã cấp và quản lý 11 mã số vùng trồng phục vụ xuất khẩu cho 11 cơ sở, tổng diện tích 327,6ha.

Diện tích cây ăn quả của Hà Nội có xu hướng tăng ổn định, từ 20.339,4 ha năm 2024 lên 21.300 ha năm 2025. Trong đó, nhóm cây đặc sản giá trị cao như bưởi diễn, nhãn chín muộn, chuối tiêu hồng, ổi lê, cam… chiếm trên 50% diện tích. Nhiều giống mới như xoài chịu lạnh, thanh long ruột đỏ, ổi không hạt, đu đủ ruột tím… đang được trồng thử nghiệm và bước đầu cho hiệu quả tích cực. Các vùng sản xuất tập trung đã hình thành trên các cây chủ lực, nhiều diện tích áp dụng VietGAP, hữu cơ, kỹ thuật bao quả, cho thu nhập từ 550-700 triệu đồng/ha/năm.

Một điểm sáng khác là công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa. Tại những diện tích trũng thấp, thường xuyên ngập nước hoặc thiếu nguồn tưới, người dân đã mạnh dạn chuyển đổi sang cây trồng khác.

Đây là một định hướng phù hợp với mong muốn nâng cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất trồng trọt, phù hợp với nhu cầu thực tế của người dân. Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trồng lúa đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn gấp 5-6 lần so với trồng lúa, tăng thu nhập cho người nông dân. Hiệu quả chuyển đổi sang trồng rau ngắn ngày cho giá trị canh tác trung bình từ 250-300 triệu đồng/ha/năm trở lên; mô hình trồng hoa đạt giá trị canh tác từ 450-480 triệu đồng/ha/năm.

Việc chuyển đổi không chỉ giải quyết tình trạng bỏ ruộng mà còn tạo điều kiện tích tụ đất đai để phát triển các mô hình canh tác giá trị cao, nâng thu nhập và cải thiện đời sống nông dân.

Với những kết quả nổi bật đó, Hà Nội đặt mục tiêu trong thời gian tới sẽ đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng thương mại - dịch vụ; gia tăng tỷ trọng dịch vụ trong cơ cấu kinh tế nông thôn; đồng thời thúc đẩy liên kết, xây dựng và phát triển chuỗi giá trị gắn với nông nghiệp và du lịch. Một trọng tâm khác là đa dạng hóa kinh tế nông thôn thông qua phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch làng nghề gắn với tiềm năng nông - lâm - ngư nghiệp, qua đó nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của người dân.

Các chuyên gia nhận định, việc phát triển nông nghiệp đa giá trị không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn góp phần tạo ra nguồn nông sản an toàn, chất lượng, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Nhằm hỗ trợ ngành nông nghiệp phát triển bền vững, UBND Thành phố đã ban hành Quyết định số 3979/QĐ-UBND phê duyệt Chương trình Khuyến nông Hà Nội giai đoạn 2026-2030. Chương trình đặt mục tiêu chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, nâng cao năng lực sản xuất, phát triển nông nghiệp sinh thái - công nghệ cao - tuần hoàn; hỗ trợ các mô hình liên kết sản xuất - tiêu thụ, tăng thu nhập cho nông dân. Đồng thời, xây dựng đội ngũ khuyến nông chuyên nghiệp, thông thạo công nghệ số. Tổng kinh phí dự kiến thực hiện là hơn 1.058 tỷ đồng, áp dụng cho các tổ chức, cá nhân trong hệ thống khuyến nông thành phố và các đơn vị tham gia nghiên cứu, đào tạo, chuyển giao công nghệ.

Với định hướng mở rộng diện tích sản xuất công nghệ cao, nâng cao chất lượng và gia tăng giá trị nông sản, cùng sự đồng hành từ chính sách và quyết tâm của địa phương, Thủ đô hoàn toàn có nền tảng vững chắc để khẳng định vai trò tiên phong trong phát triển nền nông nghiệp công nghệ cao, bền vững, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng nông thôn mới nâng cao và hội nhập quốc tế sâu rộng.