Hà Nội có thể trở thành “thủ phủ” của đổi mới sáng tạo

Tại Hội thảo xây dựng các Nghị quyết của HĐND TP phục vụ phát triển khoa học, công nghệ gắn với triển khai thi hành Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị và Luật Thủ đô số 39/2024/QH15”, PGS.TS Bùi Thị An, Viện trưởng Viện Tài nguyên, môi trường và phát triển cộng đồng, Chủ tịch Hội Nữ tri thức thành phố Hà Nội, cho biết Thủ đô Hà Nội đang hướng tới trở thành không chỉ là trung tâm chính trị mà còn là trung tâm khoa học công nghệ. 

6 Nghị quyết quan trọng trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo mà HĐND TP dự kiến ban hành sẽ giúp Hà Nội chứng minh vai trò đầu tàu, góp phần lan tỏa chính sách xuống các địa phương khác.

6 Nghị quyết trên bao quát nhiều khía cạnh: Từ cơ chế đặc thù, quỹ đầu tư mạo hiểm, sàn công nghệ, đến thử nghiệm có kiểm soát và hỗ trợ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Sự đồng bộ này giúp tạo ra hệ sinh thái hoàn chỉnh, tránh tình trạng “chính sách có nhưng rời rạc”, từ đó thúc đẩy hiệu quả ngay từ đầu.

Tại hội thảo, các ý kiến đều thống nhất nhận định 6 Nghị quyết nếu được thông qua sẽ tạo cú hích, tiền đề để cho Thủ đô phát triển. Khi có khung pháp lý rõ ràng và cụ thể, doanh nghiệp, viện trường, nhà khoa học sẽ mạnh dạn tham gia, giảm tâm lý e ngại rủi ro. Hà Nội có thể trở thành “thủ phủ” của đổi mới sáng tạo, đóng vai trò dẫn dắt cả nước trong phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Điều này thể hiện quyết tâm chính trị cao và sự chủ động của Hà Nội cho thấy Hà Nội không chỉ dừng lại ở việc tiếp thu tinh thần của Trung ương mà còn cụ thể hóa ngay thành cơ chế, chính sách riêng, phù hợp với điều kiện và Luật Thủ đô. Đây là bước đi thể hiện tính tiên phong, chủ động và quyết liệt của Hà Nội trong việc biến “chủ trương” thành “hành động thực tế”.

Góp ý thêm, bà An cho rằng cần rõ ràng về cơ chế, trách nhiệm thực thi: Phân công rõ ràng trách nhiệm cho từng sở, ngành, đơn vị chủ trì và phối hợp; tránh tình trạng “nhiều đầu mối nhưng không có người chịu trách nhiệm cuối cùng”; xây dựng cơ chế giám sát, đánh giá kết quả theo mốc thời gian cụ thể (6 tháng - 1 năm).

Đồng thời, gắn Nghị quyết với nhu cầu thực tiễn của Thủ đô. Các chính sách phải “chạm” đúng nhu cầu doanh nghiệp, viện - trường, cộng đồng khởi nghiệp; tránh hình thức, tập trung giải quyết ngay những “điểm nghẽn” lớn: Thủ tục hành chính, vốn đầu tư, chuyển giao công nghệ, cơ chế thử nghiệm mới.

Ngoài ra cần đảm bảo nguồn lực: Bố trí đủ ngân sách cho từng Nghị quyết, đồng thời huy động xã hội hóa (doanh nghiệp, quỹ đầu tư, hợp tác công - tư). Đặc biệt với Quỹ đầu tư mạo hiểm và hệ sinh thái khởi nghiệp, cần cơ chế rõ ràng để dòng vốn “chảy” vào đổi mới sáng tạo mà không bị ách tắc.

Bà An cũng nhấn mạnh yếu tố con người và năng lực quản trị: Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ quản lý có tư duy đổi mới, hiểu cơ chế đặc thù. Đặt yêu cầu minh bạch, công khai, phòng ngừa lợi ích nhóm trong tổ chức thực hiện.

Hà Nội cần chủ động kết nối với Trung ương, các tỉnh/thành, doanh nghiệp lớn, viện nghiên cứu, trường đại học. Tránh “đi một mình”, mà phải tạo thành mạng lưới đổi mới sáng tạo quốc gia - quốc tế. Cùng với đó, phải truyền thông mạnh mẽ, dễ hiểu để cộng đồng khoa học, doanh nghiệp và người dân nắm rõ quyền lợi, trách nhiệm.