Hà Nội đẩy mạnh mô hình liên kết chuỗi phát huy thế mạnh làng nghề

Những kết quả tích cực

Theo số liệu của Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội, đến nay, TP còn 806 làng nghề và làng có nghề. Trong đó, có 321 làng đã được UBND TP Hà Nội công nhận danh hiệu làng nghề, làng nghề truyền thống với 6/7 nhóm nghề của cả nước gồm 48 làng nghề truyền thống, 273 làng nghề.

Trong thời gian qua, Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội đã hỗ trợ kinh phí xây dựng thương hiệu và xác lập quyền sở hữu nhãn hiệu tập thể làng nghề cho 20 làng nghề/10 quận, huyện. 20 làng nghề đã hoàn thiện đủ 5 nội dung, trong đó có 17 làng nghề đã được Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ KH&CN ra Quyết định chứng nhận đăng ký nhãn hiệu.

Trao đổi với các cơ quan báo chí, ông Nguyễn Văn Chí - Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội cho biết, để thúc đẩy phát triển làng nghề, trong năm 2022, đơn vị đã triển khai tổ chức 50 lớp tập huấn chính sách khuyến khích phát triển ngành nghề nông thôn và nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh cho làng nghề với 2.000 học viên là chủ các cơ sở sản xuất, người lao động tại các làng nghề trên địa bàn 5 huyện: Phú Xuyên, Thường Tín, Thanh Oai, Quốc Oai và Ba Vì.

Ngoài các sản phẩm làng nghề, các sản phẩm OCOP cũng được xem là thế mạnh của Thủ đô. Hiện nay, TP có 2.167 sản phẩm OCOP được công nhận, có 1.871 sản phẩm OCOP còn hiệu lực, trong đó có 6 sản phẩm 5 sao, 11 sản phẩm tiềm năng 5 sao, 1.162 sản phẩm 4 sao, 692 sản phẩm 3 sao. Năm 2022, Hội đồng OCOP Thành phố đã tổ chức 13 hội nghị đánh giá, phân hạng lần 1 được 518 sản phẩm của 26 quận, huyện, thị xã. Trong 518 sản phẩm có 220 sản phẩm OCOP từ làng nghề, làng có nghề, chiếm 42,5%.

Bên cạnh đó, trên địa bàn TP có 149 chuỗi sản phẩm, trong đó có 57 chuỗi sản phẩm có nguồn gốc từ sản phẩm chăn nuôi, 92 chuỗi có nguồn gốc từ sản phẩm trồng trọt. Có nhiều mô hình điển hình như: Chuỗi gạo chất lượng cao Bảo Minh; chuỗi liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm gạo chất lượng cao khu Cháy của Hợp tác xã Đoàn Kết; chuỗi gạo hữu cơ và bưởi Diễn của Hợp tác xã nông nghiệp hữu cơ Nam Phương Tiến; chuỗi Thủy sản của Hợp tác xã thủy sản công nghệ cao Đại Áng; chuỗi thịt bò BBB của Công ty Giống gia súc Hà Nội...

TP Hà Nội cũng có 164 mô hình nông nghiệp công nghệ cao, trong đó có 109 mô hình trồng trọt, 40 mô hình chăn nuôi, 15 mô hình nuôi trồng thủy sản. Hà Nội cũng đã có doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao đầu tiên là Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Kinoko Thanh Cao (huyện Mỹ Đức), hoạt động trong lĩnh vực sản xuất nấm. Giá trị từ nông nghiệp công nghệ cao hiện chiếm khoảng 30% tổng giá trị sản xuất nông nghiệp toàn thành phố. Có nhiều mô hình đem lại hiệu quả kinh tế cao như trồng rau hữu cơ cho thu nhập từ 2 - 3 tỷ đồng/ha/năm, trồng hoa, cây cảnh cho thu nhập từ 0,5 - 2 tỷ đồng/ha/năm.

Theo ông Nguyễn Văn Chí, sự phát triển làng nghề đã tạo nhiều cơ hội việc làm, không chỉ việc làm đối với người trong độ tuổi lao động mà còn giải quyết việc làm thêm cho cả lao động già cả, người khuyết tật, trẻ em. Hơn nữa, sự phát triển của làng nghề còn tạo điều kiện kết nối cộng đồng, phát triển những giá trị văn hóa, lịch sử truyền thống, lưu giữ những tinh hoa nghệ thuật, lưu truyền từ đời này sang đời khác.

Một số quận, huyện, thị xã trên địa bàn đã chủ động trong việc hỗ trợ các cơ sở sản xuất, hộ sản xuất trong làng nghề tham gia các Hội chợ, lễ hội nhằm phát triển làng nghề, quảng bá thương hiệu, sản phẩm làng nghề; hỗ trợ đào tạo nghề, nhân cấy nghề, đầu tư phát triển hạ tầng làng nghề, giải quyết từng bước việc xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề…

Các sản phẩm OCOP của thành phố đã được kết nối giao thương, quảng bá thương hiệu, xúc tiến thương mại, tiếp cận thị trường, nhất là việc đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử, hệ thống phân phối, trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng kinh doanh, điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP...

Các chuỗi đã tạo ra diện mạo mới cho ngành nông nghiệp, tạo bước chuyển biến tích cực cho nông nghiệp Thủ đô theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển nông nghiệp bền vững và bắt kịp xu thế hội nhập kinh tế, quốc tế. Đồng thời đã thực sự mang lại nhiều lợi ích cho không chỉ doanh nghiệp, người sản xuất, mà người tiêu dùng cũng được hưởng lợi thông qua việc được tiếp cận các nông sản an toàn với giá cả cạnh tranh. 

Nhóm chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực thành phố, chuỗi sản phẩm đặc sản địa phương đã dần hình thành với sự quan tâm đặc biệt của các cấp, các ngành để thu hút đầu tư, đẩy mạnh liên kết giữa doanh nghiệp với hợp tác xã, tổ hợp tác và nông dân sản xuất. Các chuỗi đã thu hút được nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, nông hộ tham gia liên kết hợp tác xây dựng.

Phát huy giá trị làng nghề và sản phẩm OCOP

Mặc dù Hà Nội rất tích cực trong công tác chỉ đạo điều hành và đã tiếp nhận một số dự án, kế hoạch liên kết đề nghị hỗ trợ, tuy nhiên, trên địa bàn vẫn còn một số tồn tại, khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn triển khai mô hình. 

Từ khâu nguyên liệu đến sơ chế, sản xuất và mang đi tiêu thụ đã tạo thành một vòng tròn khép kín, vừa tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân vừa phát huy thế mạnh làng nghề của địa phương không bị mai một.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Chí, mặc dù các làng nghề cũng như các sản phẩm OCOP tại các địa phương trên địa bàn TP. Hà Nội hiện nay đã phát triển hơn nhưng cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển du lịch tại các làng nghề truyền thống vẫn còn nhiều hạn chế. 

Thị trường tiêu thụ sản phẩm chưa được mở rộng, nguồn nguyên liệu đầu vào cho sản xuất thiếu bền vững, tính cạnh tranh nhiều sản phẩm làng nghề chưa cao. Các liên kết chuỗi không bền vững do bên sản xuất và tiêu thụ không khớp nối liên kết nên khi được mùa thì mất giá khiến Hợp đồng liên kết 2 bên dễ bị phá vỡ. 

Vì vậy, để tiếp tục phát huy giá trị làng nghề và các sản phẩm OCOP đã đạt chuẩn, Hà Nội sẽ tập trung tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân, người tham gia sản xuất nông nghiệp, người tiêu dùng về phát triển nông nghiệp theo chuỗi, nông sản an toàn, sản phẩm OCOP và các tác động tích cực tới đời sống kinh tế, xã hội.

Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, ứng dụng đồng bộ các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, các thành tựu của cuộc cách mạng 4.0, công nghệ sinh học, cơ giới hóa, tự động hóa, công nghệ Nano... trong quá trình sản xuất, sơ chế, đóng gói, chế biến, tiêu thụ sản phẩm nhằm tăng giá trị sản xuất. 

Phát triển sản xuất theo hướng an toàn, GAP, hữu cơ. Từng bước hỗ trợ, đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị kỹ thuật cho một số vùng sản xuất nông sản chất lượng trọng điểm tại các huyện, nhằm đẩy mạnh cơ giới hoá, hiện đại hoá các khâu trọng yếu trong quá trình.