Hà Nội: Đề xuất loạt phương án giảm ùn tắc giao thông

Tại buổi Hội thảo, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn cho biết, những năm qua, cùng với quá trình đô thị hóa mạnh mẽ, số lượng phương tiện cơ giới tăng nhanh, tốc độ gia tăng dân số cơ học cao tuy nhiên hệ thống hạ tầng giao thông chưa được phát triển đồng bộ đã khiến ùn tắc giao thông trở thành một trong những thách thức lớn nhất đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô. 

Theo thống kê của Sở Xây dựng Hà Nội, hiện nay, dân số TP Hà Nội có trên 8 triệu người chưa kể hơn 1,2 triệu người thường xuyên sinh sống, làm việc và học tập trên địa bàn Thủ đô với khoảng hơn 9,2 triệu phương tiện các loại (cơ cấu phương tiện xe máy chiếm trên 86% tổng số phương tiện; tốc độ gia tăng phương tiện khoảng 4-5%) chưa kể khoảng hơn 1,2 triệu phương tiện cá nhân từ các địa phương khác lưu thông hàng ngày đang gây quá tải so với năng lực thiết kế của kết cấu hạ tầng giao thông.

Đặc biệt, tỷ lệ đất dành cho giao thông trên diện tích đất xây dựng đô thị mới đạt được 12,13% (tăng khoảng từ 0,26 - 0,3%/năm) thấp hơn so với quy hoạch 20% - 26% và diện tích đất dành cho giao thông tĩnh mới được dưới 1% (thấp hơn so với quy hoạch 3 - 4%). Do đó, theo Sở Xây dựng Hà Nội, ùn tắc không chỉ gây thiệt hại về thời gian, chi phí, năng lượng mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, sức khỏe, năng suất lao động và hình ảnh của một Thủ đô văn minh, hiện đại.

Từ thực tế trên, TS. Nguyễn Đình Thạo, đại diện đơn vị tư vấn, cho biết Sở Xây dựng đã cùng với Tư vấn xây dựng Đề án tổng thể giảm thiểu ùn tắc giao thông giai đoạn 2025-2030 và những năm tiếp theo. 

Nội dung Đề án đã có những phân tích, đánh giá chuyên sâu về thực trạng ùn tắc giao thông trên địa bàn thành phố, chỉ ra các nguyên nhân, đồng thời đề xuất 10 nhóm giải pháp trước mắt và lâu dài. Trong đó có nhóm giải pháp tập trung vào các định hướng lớn, như: Phát triển đồng bộ hệ thống hạ tầng giao thông, đặc biệt là các tuyến đường vành đai, trục hướng tâm, cầu vượt, hầm chui, bãi đỗ xe ngầm, và các công trình giao thông tĩnh; Đẩy mạnh phát triển vận tải hành khách công cộng, mở rộng mạng lưới xe buýt, tàu điện ngầm, đường sắt đô thị, kết nối đa phương tiện và thuận tiện cho người dân; Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý, điều hành giao thông, giám sát, phân luồng, xử lý vi phạm và cung cấp thông tin thời gian thực…

Để thực hiện các giải pháp giảm ùn tắc giao thông từ nay đến năm 2030 và định hướng đến năm 2035 đề án đặt ra, thành phố Hà Nội cần nhu cầu vốn khoảng 53 tỷ USD (khoảng 1.297.000 tỷ đồng). Trong đó giai đoạn 2025 - 2030 ước khoảng 21,6 tỷ USD (tương đương khoảng 569.040 tỷ đồng), lĩnh vực đầu tư trọng tâm là đường sắt đô thị khoảng 57,1%, hạ tầng đường bộ chiếm 37,8%; giai đoạn 2030 - 2035 ước khoảng 31,4 tỷ USD (khoảng 828.068 tỷ đồng), lĩnh vực đầu tư trọng tâm là đường sắt đô thị chiếm 79,2%, hạ tầng đường bộ chiếm 17,6%...

Tuy nhiên, để đề án triển khai một cách sát thực tế, hiệu quả, “trúng” vấn đề, TS Phan Lê Bình - Giảng viên trường Đại học Việt Nhật cho rằng, trước tiên cần xác định rõ, vấn đề ùn tắc giao thông đô thị, đặc biệt là ở các đô thị lớn của các nước đang phát triển, trong đó có thành phố Hà Nội, là một vấn đề vô cùng nan giải, đòi hỏi phải thực hiện nhiều biện pháp đa dạng, tiêu tốn rất nhiều công sức, tiền bạc và cả thời gian.

Để thực hiện hiệu quả, đề án cần nghiên cứu, thực hiện một số nội dung, bao gồm: Xây dựng cơ chế thu thập dữ liệu qua thực hiện khảo sát hành trình cá nhân; Ưu tiên giao thông công cộng để hạn chế giao thông cá nhân; Giành lại vỉa hè cho người đi bộ; Phát triển giao thông tĩnh; tuần tra lưu động để xử lý vi phạm…

TS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hiệp hội Quy hoạch và phát triển đô thị Hà Nội cho rằng, thành phố đang thực hiện nhiều giải pháp, trong đó có việc vừa thực hiện quy định cấm, vừa hỗ trợ người dân chuyển đổi phương tiện sang phương tiện xanh, phương tiện công cộng.

Tuy nhiên về chính sách hỗ trợ, ông Nghiêm cho rằng chưa phù hợp thực tế, một chiếc xe máy người dân mới mua, sử dụng được vài năm nhưng đơn vị đứng ra nhận chuyển đổi, hỗ trợ người dân có 1 - 2 triệu đồng thì người dân sẽ không ai tham gia, cần có chính sách hỗ trợ hợp lý, sát thực tế hơn. Hơn nữa, việc xử phạt hiện nay, cần đặt người dân lên vị trí hàng đầu, xử phạt để răn đe, giáo dục chứ không nặng về kinh tế.

Đại tá Lê Quang Hòa, Trưởng Phòng hướng dẫn điều khiển giao thông và dẫn đoàn, Cục CSGT cho biết, hạ tầng giao thông Hà Nội hiện nay đã được cải thiện và có nhiều tuyến đường rộng, đồng bộ, không hề thua kém nhiều thành phố phát triển. Tuy nhiên, xe lưu thông nhưng không trật tự. Cụ thể, các dòng xe, các loại phương tiện đi trên đường hiện nay không theo hàng lối nào cả, rất lộn xộn và gần như mạnh ai nấy đi. Do vậy khi xây dựng và thực hiện đề án cần nhìn thẳng vào sự thật để có đánh giá đúng, có giải pháp giảm ùn tắc sát thực tế.

Để giảm ùn tắc trong nội đô thì ngoài các giải pháp cơ quan chức năng đưa ra, theo ông có giải pháp cho tình trạng đỗ xe ở lòng đường, thay vì 30.000 - 50.000 đồng/giờ có thể tăng lên 100.000 - 300.000 đồng/giờ thì lập tức sẽ giảm đáng kể xe ô tô vào nội đô. Phát triển vận tải công cộng thuận lợi để người dân khi bỏ xe cá nhân có phương tiện để thay thế.

Đại tá Trần Đình Nghĩa, Trưởng Phòng CSGT Hà Nội, cho biết, cùng với các giải pháp được đề án đề ra, để giảm mật độ xe trên đường, thành phố và sở ngành cần nghiên cứu thực hiện việc người dân đi làm, đi học theo giờ và tránh giờ cao điểm. Cụ thể, người đi học có thể đi trước giờ cao điểm, người đi làm đi trong hoặc sau giờ cao điểm - tùy mức độ công việc. Với việc dừng đỗ xe lấn chiếm lòng đường, vỉa hè ông Nghĩa cho rằng, do các nhà cao tầng không đáp ứng được nhu cầu nên xe mới đỗ ra đường, do vậy từ nay khi cấp phép nhà cao tầng cơ quan chức năng cần xem phương án đỗ xe phục vụ nhu cầu người dân trong tòa nhà thì mới cấp phép.

Sau khi lắng nghe các tham luận, ý kiến của các chuyên gia, cơ quan, đơn vị, ông Nguyễn Phi Thường, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội bày tỏ sự trân trọng, cảm ơn và khẳng định các góp ý chính là cơ sở quan trọng để Sở chuyên ngành tổng hợp giao đơn vị xây dựng tiếp thu hoàn thiện đề án. Sở cam kết với các đơn vị triển khai đề án một cách đồng bộ thực tế, lắng nghe cả ý kiến của nhân dân.