Hà Nội dự kiến thí điểm cấm xe máy xăng tại 9 phường nội đô

UBND TP. Hà Nội vừa có Tờ trình gửi HĐND thành phố đề nghị thông qua Nghị quyết về Quy định thực hiện vùng phát thải thấp trên địa bàn. Đây là bước cụ thể hóa các quy định của Luật Thủ đô 2024, trong đó xác định vùng phát thải thấp là khu vực được khoanh định nhằm hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường, góp phần cải thiện chất lượng không khí và quản lý đô thị theo hướng bền vững.

Trong Tờ trình, UBND thành phố nêu rõ tiêu chí xác định vùng phát thải thấp, bao gồm các khu vực thuộc vùng bảo vệ nghiêm ngặt và vùng hạn chế phát thải theo Quy hoạch Thủ đô Hà Nội; các điểm, tuyến thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông ở mức độ từ D đến F theo tiêu chuẩn TCVN; cùng những khu vực có chỉ số chất lượng không khí trung bình năm ở mức dưới trung bình theo số liệu của hệ thống quan trắc quốc gia và của thành phố. Đây là cơ sở khoa học và pháp lý để Hà Nội triển khai bước đi mới trong quản lý phương tiện, điều tiết giao thông gắn với mục tiêu phát triển đô thị xanh.

Trên cơ sở những tiêu chí này, UBND thành phố đề xuất áp dụng loạt biện pháp kiểm soát đối với xe cơ giới sử dụng nhiên liệu hóa thạch và các phương tiện phát thải cao. Theo đó, Hà Nội sẽ không thực hiện đầu tư mới và không cấp đăng ký mới (theo hình thức kiểm soát) đối với các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch khi phương tiện cũ đã hết hạn lưu thông, đặc biệt là phương tiện thuộc sở hữu của các tổ chức. 

Thành phố cũng đề xuất cấm lưu thông xe tải có khối lượng toàn bộ trên 3.500 kg sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong phạm vi vùng phát thải thấp. Với ô tô không đáp ứng quy chuẩn khí thải mức 4, việc lưu thông vào vùng phát thải thấp sẽ bị hạn chế và từng bước tiến tới cấm hoàn toàn theo khung giờ hoặc theo khu vực.

Với nhóm mô tô và xe gắn máy - phương tiện đang chiếm tỷ trọng lớn trong giao thông đô thị - UBND TP. Hà Nội đề xuất cấm xe kinh doanh vận tải công nghệ hoạt động trong vùng phát thải thấp và tiến tới hạn chế, cấm xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch theo thời gian hoặc vị trí cụ thể. 

Thành phố nhận định việc “cấm xe mô tô, xe gắn máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch” là chủ trương khó và cấp bách, tác động sâu rộng đến đời sống người dân và nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội. Do đó, quá trình triển khai phải được thực hiện bài bản, có lộ trình phù hợp, đồng thời bảo đảm cung cấp đầy đủ thông tin nhằm thay đổi nhận thức và hành vi của người dân. Việc này đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành để tạo sự đồng thuận xã hội.

Cơ quan soạn thảo đề xuất lộ trình thực hiện như sau: Từ ngày 1/7/2026 áp dụng vùng phát thải thấp thí điểm tại một số khu vực trong vành đai 1 (gồm 9 phường Hai Bà Trưng, Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ô Chợ Dừa, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Ba Đình, Giảng Võ, Ngọc Hà, Tây Hồ).

Từ ngày 1/1/2028, TP. Hà Nội thực hiện vùng phát thải thấp tại vành đai 1 và một số khu vực tại vành đai 2 trở vào (14 phường, gồm 9 phường trong vành đai 1 và 5 phường Láng, Đống Đa, Kim Liên, Bạch Mai, Vĩnh Tuy).

Từ ngày 1/1/2030, TP. Hà Nội thực hiện vùng phát thải thấp tại vành đai 3 trở vào, gồm 36 phường, xã. Trong đó có 14 phường ở vành đai 1 và 2 cùng 22 xã phường mới là Phú Thượng, Xuân Đỉnh, Nghĩa Đô, Cầu Giấy, Yên Hòa, Thanh Xuân, Khương Đình, Định Công, Phương Liệt, Tương Mai, Hoàng Mai, Vĩnh Hưng, Long Biên, Phúc Lợi, Việt Hưng, Bồ Đề, Phù Đổng, Đông Anh, Thư Lâm, Phúc Thịnh, Vĩnh Thanh, Nội Bài.

Giai đoạn 2026-2030, Hà Nội khuyến khích UBND cấp xã lập vùng phát thải thấp trên địa bàn quản lý.

Từ năm 2031 trở đi, các khu vực trên địa bàn Hà Nội có một trong các tiêu chí theo quy định phải thực hiện vùng phát thải thấp.

Dự kiến, nội dung này sẽ được HĐND TP. Hà Nội xem xét và thảo luận tại kỳ họp thường lệ cuối năm, diễn ra trong hai ngày 26 và 27/11/2025. Đây được xem là một trong những chính sách quan trọng, tạo nền tảng cho việc chuyển đổi hệ thống giao thông đô thị theo hướng xanh, sạch và hiện đại hơn trong những năm tới.