Hà Nội lên lộ trình chi tiết hạn chế rác thải nhựa

Mỗi ngày Thủ đô phát sinh khoảng 1.427 tấn chất thải nhựa. Con số này không chỉ gây áp lực khổng lồ lên hệ thống xử lý rác mà còn ẩn chứa một thực tế đáng lo ngại, hơn 60% trong đó là nhựa dùng một lần và túi nylon, những sản phẩm có vòng đời sử dụng cực ngắn nhưng lại tồn tại hàng trăm năm trong môi trường.

Điều đáng nói là chỉ có khoảng 20% lượng rác thải nhựa này được tái chế, chủ yếu bởi các cơ sở nhỏ lẻ, phi chính thức ở vùng ven. Phần lớn còn lại bị chôn lấp hoặc thải bỏ, len lỏi vào đất, nước, không khí, gây ra những hệ lụy lâu dài cho hệ sinh thái và sức khỏe con người.

Trước thực trạng cấp bách đó, việc ban hành một khung pháp lý mạnh mẽ, đồng bộ là yêu cầu tất yếu. Tại kỳ họp thứ 25, Hội đồng Nhân dân TP Hà Nội đã thông qua Nghị quyết số 22/2025/NQ-HĐND về "Quy định biện pháp giảm phát thải nhựa trên địa bàn thành phố". Đây không chỉ là một văn bản hành chính mà là một tuyên ngôn mạnh mẽ, một lộ trình chi tiết để đưa Hà Nội thoát khỏi "vòng vây" của rác thải nhựa.

Nghị quyết đã vạch ra những cột mốc cụ thể, lộ trình chi tiết đối với việc giảm rác thải nhựa của Thủ đô. Theo đó, từ ngày 1/1/2026, các khách sạn, khu du lịch sẽ không còn lưu hành và sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần quen thuộc như bàn chải, dao cạo râu, tăm bông, mũ tắm...

Từ ngày 1/1/2027, các chợ, siêu thị, cửa hàng tiện lợi sẽ chấm dứt việc cung cấp túi nylon khó phân hủy miễn phí, một bước đi trực diện nhằm thay đổi thói quen tiêu dùng đã ăn sâu vào tiềm thức người dân. Từ ngày 1/1/2028, các loại túi khó phân hủy và hộp xốp đóng gói thực phẩm sẽ bị loại bỏ hoàn toàn khỏi hệ thống thương mại truyền thống.

Hướng đến năm 2031, Hà Nội sẽ dừng sản xuất và nhập khẩu các sản phẩm nhựa dùng một lần và bao bì nhựa khó phân hủy sinh học. 

UBND thành phố Hà Nội cũng đang yêu cầu các đơn vị, Sở, ngành hoàn thiện kế hoạch “Tăng cường công tác quản lý chất thải nhựa và các giải pháp giảm phát thải nhựa trên địa bàn thành phố”, nhằm triển khai đồng bộ các biện pháp kiểm soát, tái chế, tái sử dụng và giảm thiểu rác thải nhựa trong giai đoạn tới.

Kế hoạch nhằm mục tiêu từng bước giảm tỷ lệ rác thải nhựa khó phân hủy, tăng cường thu hồi, tái chế và tái sử dụng sản phẩm nhựa, đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của nhựa dùng một lần.

Theo đó, thành phố sẽ siết chặt quản lý các nguồn phát sinh rác thải nhựa từ khu dân cư, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, trường học, bệnh viện và khu du lịch; đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn, khuyến khích thay thế sản phẩm nhựa dùng một lần bằng các vật liệu thân thiện môi trường.

Đây là những quy định quyết liệt, thể hiện cam kết chính trị rõ ràng của chính quyền thành phố, tạo hành lang pháp lý vững chắc để các giải pháp giảm phát thải nhựa được triển khai một cách đồng bộ và hiệu quả.

Không chỉ đặt mục tiêu chiến lược dài hạn đến năm 2030, thành phố Hà Nội còn chủ động triển khai hàng loạt hoạt động truyền thông, tuyên truyền, vận động cộng đồng, kêu gọi sự tham gia của doanh nghiệp, người dân và hệ thống chính trị. Những cam kết đang dần được cụ thể hóa bằng hành động, với kỳ vọng hình thành một Hà Nội xanh - sạch - đẹp và phát triển bền vững.

Theo đó, Hà Nội đã phát động chương trình "Hành động vì một tương lai không rác thải nhựa", với sự đồng hành của các Sở, ngành và tổ chức chính trị - xã hội. Tại các phường như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hà Đông, nhiều hoạt động như đổi rác lấy quà, tập huấn phân loại rác, tổ chức ngày hội môi trường đã được triển khai rộng rãi và thu hút hàng nghìn người dân tham gia.

Bên cạnh đó, hiện nay, có rất nhiều phong trào, dự án, câu lạc bộ, tổ chức hoạt động thu gom rác, góp phần giúp thành phố Hà Nội xanh, sạch, đẹp hơn. Điển hình là các phong trào do Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố phát động như mô hình "Chi hội phụ nữ sử dụng làn khi đi chợ", phong trào "Đổi phế liệu giữ màu xanh, gây quỹ từ thiện", phong trào "đổi rác lấy cây"...

Những mô hình này cho thấy, khi nhận thức được nâng cao, người dân không chỉ là đối tượng của chính sách mà còn là chủ thể tích cực, là động lực chính trong công cuộc bảo vệ môi trường.