Hà Nội: Sớm trình HĐND TP các nghị quyết hỗ trợ người dân chuyển đổi xanh

Chiều 28/7, tại trụ sở UBND thành phố Hà Nội, thực hiện Nghị quyết số 131/2024/QH15 ngày 21/6/2024 của Quốc hội về thành lập Đoàn giám sát “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kế từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành”, Đoàn công tác của Quốc hội do Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan làm Trưởng đoàn công tác số 1 đã giám sát, làm việc với thành phố Hà Nội.

Tại buổi làm việc, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Xuân Đại cho biết, Hà Nội đã có những kết quả đáng ghi nhận trong công tác bảo vệ môi trường. Nổi bật là tỷ lệ thu gom rác thải sinh hoạt ở các quận (cũ) đạt 100%, huyện (cũ) đạt 95-100%; 100% chất thải y tế nguy hại được thu gom và xử lý; gần 99% chất thải nguy hại từ các cơ sở sản xuất, kinh doanh được xử lý.

Thành phố hiện có 6 nhà máy/trạm xử lý nước thải tập trung với tổng công suất 414.300 m3/ngày/đêm, nâng tỷ lệ nước thải được thu gom và xử lý đạt chuẩn lên 40,8%. Dự kiến năm 2025, con số này sẽ đạt 50-55% nhờ việc hoàn thiện hệ thống thu gom nước thải của Dự án Yên Xá.

Đặc biệt, Hà Nội đang triển khai Đề án phục hồi chất lượng môi trường và phát triển hệ thống 4 sông nội đô gồm Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ, Sét, cùng kế hoạch kiểm soát, xử lý ô nhiễm nước sông Cầu Bây đến năm 2030.

Về quản lý môi trường không khí, thành phố đã ban hành Kế hoạch quản lý chất lượng môi trường không khí đến năm 2030, định hướng đến năm 2035, với 4 nhóm, 14 nhiệm vụ, giải pháp tổng thể.

Dù đạt nhiều kết quả, báo cáo cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại. Việc xây dựng các dự án nhà máy xử lý chất thải rắn, nhà máy xử lý nước thải sinh hoạt khu vực nội đô còn chậm. Các trạm xử lý nước thải tại cụm công nghiệp chưa đáp ứng tiến độ. Tình trạng ô nhiễm sông Tô Lịch và việc hồi sinh các sông Tô Lịch, Tích, Nhuệ, Đáy vẫn chưa đạt yêu cầu.

Đại biểu Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Tổ trưởng Tổ giúp việc Đoàn giám sát, nhấn mạnh, thời gian gần đây, Hà Nội thường xuyên được cảnh báo nằm trong nhóm các đô thị ô nhiễm không khí cao nhất thế giới với chỉ số chất lượng không khí nhiều ngày vượt mức nguy hiểm. Nguồn ô nhiễm chính là khí thải từ phương tiện giao thông, hoạt động xây dựng, công nghiệp và còn có tình trạng đốt phụ phẩm nông nghiệp ở ngoại thành.

Thành phố đã triển khai một số biện pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường không khí trên địa bàn, tuy nhiên vẫn còn một số tồn tại, hạn chế. Cụ thể, khung pháp lý chưa quy định rõ về cơ chế phối hợp liên vùng, liên tỉnh; chưa có kế hoạch, hướng dẫn cảnh báo và ứng phó khẩn cấp với ô nhiễm không khí;

Chưa có quy định cụ thể kiểm soát khí thải xe mô tô, xe máy lưu hành trên địa bàn thành phố; công tác triển khai lắp đặt hoàn thiện mạng lưới quan trắc môi trường không khí chưa đạt tiến độ đề ra.

Đại biểu Tạ Đình Thi đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải phương tiện ô tô đang lưu hành.

Đồng thời, thành phố trình Thủ tướng Chính phủ ban hành lộ trình áp dụng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải phương tiện ô tô đang lưu hành để tăng cường kiểm soát, giảm thiểu phát thải khí thải từ phương tiện ô tô đang lưu hành; chủ trì xây dựng, ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải xe mô tô, xe gắn máy đang lưu hành và lộ trình áp dụng.

Tại cuộc họp, thay mặt lãnh đạo thành phố Hà Nội, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền phát biểu tiếp thu toàn bộ ý kiến của các thành viên Đoàn giám sát của Quốc hội; đồng thời khẳng định đây là cơ hội để thành phố tiếp tục kiểm soát vấn đề môi trường, ô nhiễm không khí của thành phố ngày càng tốt hơn.

Đồng chí Nguyễn Mạnh Quyền cũng phát biểu làm rõ các giải pháp của thành phố trong việc thu gom, xử lý rác thải, vận chuyển rác thảo sao cho bảo đảm vệ sinh môi trường. Trong đó, Hà Nội chú trọng việc cơ giới hóa hoạt động thu gom rác thải; tập trung tháo gỡ các cơ chế chính sách để xã hội hóa trong lĩnh vực này; thực hiện các tiêu chí “sáng, xanh, sạch, đẹp, thơm” khi phát triển các khu công nghiệp trên địa bàn.

Liên quan đến giải pháp việc thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, đồng chí Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, UBND thành phố sẽ sớm trình HĐND thành phố ban hành các nghị quyết để hỗ trợ người dân chuyển đổi xanh. 

Về phía Hà Nội, đồng chí Nguyễn Mạnh Quyền kiến nghị Bộ Xây dựng sớm ban hành Thông tư quy định dấu hiệu nhận biết xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường theo khoản 6 Điều 34 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024. Đồng thời, đề nghị phối hợp với các bộ, ngành liên quan ban hành quy định về tiêu chuẩn khí thải với các phương tiện đang lưu hành, nhập khẩu hoặc sản xuất mới.

Bên cạnh đó, Hà Nội đề xuất các giải pháp đồng bộ như: tăng cường sử dụng phương tiện công cộng, đẩy mạnh phát triển giao thông điện hóa, thúc đẩy sản xuất phương tiện thân thiện với môi trường và từng bước giảm phương tiện cá nhân chạy bằng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực nội đô.

Kết luận buổi giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đánh giá cao sự chủ động của Hà Nội, đồng thời cho ý kiến vào dự thảo Kế hoạch của UBND thành phố và dự thảo Nghị quyết của HĐND thành phố Hà Nội về thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg, bao gồm các biện pháp cụ thể như hạn chế xe máy, ô tô sử dụng nhiên liệu hóa thạch ở nội đô và tăng cường quản lý nguồn gây ô nhiễm.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, để giảm thiểu ô nhiễm môi trường, không thể chỉ dựa vào chính sách mà phải thay đổi từ nhận thức, thói quen bảo vệ môi trường của mỗi người dân.

Ông nhấn mạnh vai trò trung tâm của môi trường trong phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời đề nghị Hà Nội có giải pháp mạnh mẽ, đồng bộ để nâng cao nhận thức trong toàn hệ thống chính trị, từ cấp chính quyền đến từng người dân.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý thành phố đặc biệt quan tâm các vấn đề môi trường nóng như: kiểm soát ô nhiễm không khí, xử lý ô nhiễm tại các dòng sông nội đô và sông Nhuệ – Đáy, đầu tư trạm xử lý nước thải tại làng nghề và cụm công nghiệp.

Một trong những giải pháp trọng tâm được ông Lê Minh Hoan đề xuất là triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn, đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn, tái chế và tái sử dụng rác thải sinh hoạt. Trước mắt, Hà Nội cần tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về trách nhiệm bảo vệ môi trường, hướng tới một Thủ đô xanh – sạch – đẹp chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.