Hà Nội - “Thời cơ vàng” để chuyển mình chống ô nhiễm môi trường

Chiều 19/9, tại Hà Nội, thực hiện chỉ đạo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Báo Lao Động tổ chức Diễn đàn công nhân lao động vì môi trường 2025 với chủ đề “Quản lý rác thải sinh hoạt sau sáp nhập, gắn với thực thi Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ”. Tại đây, các chuyên gia đã trao đổi về những chủ trương, chính sách bảo vệ môi trường, trong đó đặc biệt nhấn mạnh Chỉ thị 20/CT-TTg được coi là “cú hích” chính sách về môi trường.

Phó Trưởng phòng Quản lý môi trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội) Lê Thanh Thủy cho biết, Hà Nội đang đối diện áp lực ô nhiễm môi trường lớn, đặc biệt là không khí và nguồn nước tại các khu đô thị và làng nghề.

Theo bà Lê Thanh Thủy, trong bối cảnh này, Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ đã khẳng định quyết tâm chính trị cao của Chính phủ trong việc khắc phục những tồn tại, hạn chế về công tác chỉ đạo, điều hành, về khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường trên phạm vi cả nước; thể hiện quyết tâm cao của các cấp, các ngành trong thực thi các chiến lược, đề án, dự án, nhiệm vụ về bảo vệ môi trường; bảo đảm nguyên tắc “6 rõ: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền”.

Chỉ thị định hướng hành động cụ thể cho các địa phương, trong đó Hà Nội được coi là địa bàn trọng điểm, cần tiên phong trong việc thí điểm các chính sách kiểm soát ô nhiễm, đặc biệt là giao thông và công nghiệp trong chuyển đổi mô hình phát triển xanh, giảm phát thải, nâng cao chất lượng sống; tập trung tháo gỡ các “điểm nghẽn”, hoàn thiện thể chế về bảo vệ môi trường của Trung ương và địa phương nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi và phù hợp với việc sắp xếp tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị và mô hình chính quyền 2 cấp.

Đồng thời, chỉ thị tạo cơ sở pháp lý và đồng bộ công cụ quản lý để không chỉ riêng thành phố Hà Nội mà còn là của cả nước thực hiện các biện pháp mạnh mẽ hơn: Từ việc siết chặt tiêu chuẩn khí thải, hạn chế xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch, đến đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi năng lượng tái tạo; hình thành các vùng phát thải thấp theo xu thế chuyển đổi phương tiện sử dụng năng lượng xanh, năng lượng sạch trên địa bàn thành phố.

Với tinh thần nêu gương, mở đường cho các đô thị khác học tập, Thành ủy Hà Nội đã chỉ đạo UBND thành phố chủ động xây dựng và ban hành kế hoạch của thành phố về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg nhằm cụ thể hóa 11 nhiệm vụ chung cấp tỉnh và 9 nhiệm vụ cụ thể của thành phố. Đồng thời xây dựng lộ trình chi tiết, phân công trách nhiệm cụ thể, cơ chế phối hợp chặt chẽ để thực hiện đồng bộ các giải pháp bảo vệ môi trường hàng năm và giai đoạn 2025 - 2030.

Hiện dự thảo Kế hoạch thực hiện Chỉ thị 20/CT-TTg của UBND thành phố đang được Sở Nông nghiệp và Môi trường trình UBND thành phố xem xét, quyết định; trong đó đã xác định:

04 nhóm chỉ tiêu cụ thể đến năm 2030 với 23 chỉ tiêu thành phần, tập trung vào nước thải, không khí - khí thải, chất thải rắn và phát triển hệ thống giao thông xanh. Đáng chú ý, 15 chỉ tiêu đạt mức cao nhất (100%), 05 chỉ tiêu vượt yêu cầu quốc gia (xử lý nước thải đô thị, rác thải, xe buýt năng lượng xanh) và 03 chỉ tiêu đặc thù của Hà Nội (nước thải nội đô, giảm bụi công trường).

10 nhóm nội dung trọng tâm, gồm: Xây dựng cơ chế, chính sách; Nâng cao chất lượng thẩm định, cấp phép và kiểm soát nguồn thải; Tăng cường thanh tra, kiểm tra; Đẩy mạnh các hoạt động bảo vệ môi trường về không khí, nước, chất thải rắn, làng nghề; Ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số; Tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng; Huy động nguồn lực tài chính, xã hội hóa và mở rộng hợp tác quốc tế.

Riêng về khung pháp lý và cơ chế chính sách, thành phố dự kiến ban hành 27 văn bản trong giai đoạn 2025 - 2026, gồm 10 Nghị quyết của HĐND, 03 Quyết định của UBND, 12 cơ chế, chính sách trình HĐND, UBND thành phố ban hành theo thẩm quyền và 02 quy định chuyên ngành. Đồng thời kiến nghị Trung ương ban hành 04 văn bản để địa phương có cơ sở thực hiện hiệu quả tốt Chỉ thị. Trong kế hoạch cũng đề xuất 27 chương trình, nhiệm vụ ưu tiên đến năm 2030, giao cho 12 đơn vị chủ trì thực hiện.

“Thời cơ vàng đã đến. Nếu không tận dụng triệt để, Hà Nội sẽ bỏ lỡ cơ hội quý giá để bứt phá trong công tác bảo vệ môi trường", đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội nêu quan điểm.

Vì vậy, thông qua diễn đàn, đại diện Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội nhấn mạnh thành phố sẽ quyết liệt hành động, không để các chỉ tiêu chỉ dừng ở văn bản; phân công rõ trách nhiệm, gắn kết quả môi trường với đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của từng cấp, từng ngành; chủ động đi trước một bước, biến Hà Nội thành “thủ đô xanh” của khu vực Đông Nam Á. Chỉ thị 20/CT-TTg đã mở ra cánh cửa, việc nắm lấy ‘thời cơ vàng’ này hay không, phụ thuộc vào quyết tâm và sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị cùng nhân dân Thủ đô.