Hà Nội trao tặng tác phẩm tranh gỗ “Vinh quy bái Tổ” cho Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Bức tranh gỗ “Vinh quy bái Tổ”

Tác phẩm tranh gỗ "Vinh quy bái Tổ" do Thành ủy - Hội đồng nhân dân - Uỷ ban nhân dân - Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội trao tặng. Sự kiện không chỉ là hoạt động văn hóa ý nghĩa chào mừng ngày truyền thống của Thủ đô, mà còn góp phần tôn vinh tinh thần hiếu học và đạo lý "tôn sư trọng đạo" của dân tộc Việt Nam.

Hiện tác phẩm đang được trưng bày tại nhà Tiền đường, Thái Học - không chỉ có quy mô độc bản, mà còn ghi nhận hai kỷ lục Việt Nam danh giá. Tác phẩm tranh điêu khắc thủ công "Vinh quy bái Tổ" trên gỗ liền khối lớn nhất Việt Nam và Tranh gỗ "Vinh quy bái Tổ" có số lượng người nhiều nhất Việt Nam, đánh dấu nỗ lực sáng tạo và khát vọng tôn vinh truyền thống hiếu học của dân tộc Việt Nam.

Tại lễ đón nhận, Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa, Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám Lê Xuân Kiêu cho biết: Việc đặt tác phẩm tranh gỗ "Vinh quy bái Tổ" tại Nhà Thái Học mang ý nghĩa đặc biệt sâu sắc. Đây là không gian giáo dục - văn hóa quan trọng bậc nhất của Thăng Long - Hà Nội, nơi tôn vinh hiền tài, đề cao sự học và lưu giữ truyền thống của đạo học Việt Nam.

Tác phẩm "Vinh quy bái Tổ" được chế tác từ gỗ Cẩm quý hiếm, với kích thước dài 8m33, rộng 1m70, dày 16cm. Bức tranh tái hiện sinh động hành trình khoa bảng - từ thuở nhỏ học với Thầy đồ, đến Lều chõng đi thi Hương rồi trẩy kinh thi Hội, thi Đình, đề tên Bảng vàng và được vua ban Ân Tứ trở về làng trong lễ Vinh quy.

Bố cục của tác phẩm tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc mỹ thuật "Khí vận sinh động", tạo hình đoàn rước như một hình tượng Rồng đang uốn lượn - biểu tượng gắn liền với tên gọi lịch sử Thăng Long - Hà Nội. Cảnh sắc và mọi nhân vật đều được khắc họa công phu, lấy cảm hứng từ tiểu thuyết kinh điển "Lều Chõng" của nhà văn Ngô Tất Tố.

Bức tranh tái hiện đầy đủ các tầng lớp trong xã hội xưa, từ Sĩ, Nông, Công, Thương cho đến Ngư, Tiều, Canh, Mục. Đặc biệt, sự hòa quyện của các kiến trúc và cảnh quan tiêu biểu như Ngọ Môn, Điện Thái Hòa, Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Khuê Văn Các, cùng với hình ảnh quen thuộc của cổng làng, cây đa, giếng nước, sân đình... trong không khí lễ hội rộn ràng đã tạo nên một trường đoạn sử thi bằng gỗ sống động.

Không chỉ là niềm vinh dự của cá nhân đỗ đạt, lễ "Vinh quy bái Tổ" còn là biểu tượng của đạo lý Việt Nam: Tôn sư trọng đạo, hiếu lễ, đoàn kết làng xã, khát vọng phụng sự đất nước, tôn vinh sự học, khuyến khích hiền tài đem sức mình cống hiến cho quốc gia. Trong dân gian, hình ảnh "Vinh quy bái Tổ" cũng được coi là biểu tượng thể hiện tôn quý sự học và trân trọng người học.

Chia sẻ về ý nghĩa tác phẩm, nghệ nhân Bùi Trọng Lăng cho biết: "Đây là tiếng nói rõ ràng và thiết tha nhất cho khát vọng cả cuộc đời làm nghề của chúng tôi: thông qua tranh gỗ truyền tải, tôn vinh văn hóa nước nhà, ghi dấu những giá trị tinh hoa bất diệt trong dòng chảy lịch sử dân tộc".

Qua đó, có thể thấy bức tranh "Vinh quy bái Tổ" đã mang theo niềm tự hào của giới nghệ nhân tới buổi lễ trao tặng. Sự kiện góp phần củng cố vị thế của Văn Miếu - Quốc Tử Giám như một biểu tượng bất biến, là trung tâm văn hóa, giáo dục và khuyến học hàng đầu, tiếp tục lan tỏa tinh thần hiếu học đến các thế hệ hôm nay và mai sau.