Hà Nội - Xứng tầm Thủ đô trong kỷ nguyên phát triển mới

Cách đây 71 năm, ngày 10/10/1954, hơn bốn mươi vạn nhân dân Thủ đô náo nức, hân hoan trong rừng cờ hoa, hừng hực khí thế “Trùng trùng quân đi như sóng/lớp lớp đoàn quân kéo về. Chúng ta đem vinh quang sức dân tộc trở về. Cả cuộc đời tươi vui từ đây”, đón mừng đoàn quân chiến thắng, đoàn quân cách mạng, đoàn quân của Bác Hồ trở về.

Chiều cùng ngày, hàng vạn người dân cùng với các lực lượng vũ trang đã vui mừng, xúc động, tham dự lễ chào cờ do Ủy ban Quân chính tổ chức tại Sân vận động Cột Cờ và nghe Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi đồng bào Thủ đô nhân ngày giải phóng: “Tám năm qua, Chính phủ phải xa rời Thủ đô để kháng chiến cứu nước. Tuy xa nhau nhưng lòng Chính phủ luôn luôn gần cạnh đồng bào. Ngày nay do nhân dân ta đoàn kết nhất trí, quân đội ta chiến đấu anh dũng, kháng chiến đã thắng lợi. Chính phủ lại trở về Thủ đô với đồng bào. Muôn dặm một nhà, lòng vui mừng khôn xiết...”. 

Người căn dặn: “Chính phủ có quyết tâm, toàn thể đồng bào Hà Nội đồng tâm nhất trí góp sức với Chính phủ, thì chúng ta nhất định vượt được mọi khó khăn và đạt được mục đích chung: Làm cho Hà Nội thành một Thủ đô yên ổn, tươi vui và phồn thịnh…”. 

Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ kính yêu, chính quyền và nhân dân Thủ đô luôn nhất chí, bền lòng vượt qua mọi khó khăn, không ngừng xây dựng, phát triển Hà Nội trở thành đô thị văn minh, hiện đại, đậm đà bản sắc, xứng đáng là trái tim của Tổ quốc.

Sau ngày 10/10/1954, Hà Nội chỉ có diện tích 152 km², dân số khoảng 53 vạn người, hạ tầng yếu kém, giao thông chủ yếu bằng xe đạp, tàu điện bánh sắt và đường đất. 71 năm sau, Thủ đô đã mở rộng lên hơn 3.300 km², dân số gần 9 triệu người, là trung tâm chính trị - hành chính quốc gia, đầu tàu phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng, đóng góp hơn 13% GDP cả nước.

Diện mạo đô thị thay đổi toàn diện với nhiều tuyến đường vành đai, trục hướng tâm, những tuyến cao tốc, đại lộ thênh thang, những cây cầu duyên dáng vắt qua sông Hồng, từng bước hình thành hệ thống giao thông đồng bộ, khép kín. Riêng trong giai đoạn 2020 - 2025, Thành phố đã đưa vào vận hành 2 tuyến đường sắt đô thị, khánh thành Trung tâm Triển lãm quốc gia lớn nhất Đông Nam Á, khởi công và xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội; khởi công hàng loạt công trình lớn mang dấu ấn thời đại như cầu Tứ Liên, cầu Ngọc Hồi, cầu Thượng Cát, cầu Trần Hưng Đạo, Nhà hát Ngọc Trai, tuyến đường sắt đô thị số 2 (Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo) và tới đây khởi công Công viên tuyến hai bên sông Tô Lịch...

Tỷ lệ đô thị hóa của Hà Nội đạt gần 60%, cao nhất cả nước. Không gian đô thị được mở rộng về phía Đông, Tây và Bắc sông Hồng - nơi đang hình thành những đô thị vệ tinh như Đông Anh, Hòa Lạc, Gia Lâm, Sóc Sơn, tạo động lực phát triển mới cho thành phố.

Bên cạnh làm tốt vai trò đầu tàu phát triển kinh tế - xã hội của vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước, Hà Nội cũng xác định trách nhiệm hợp tác với các tỉnh, TP trong vùng kinh tế trọng điểm và các địa phương trong cả nước nhằm khai thác tốt hơn tiềm năng, thế mạnh của mỗi địa phương, tạo ra sức mạnh tổng hợp. 

Đặc biệt, sau 3 năm triển khai Nghị quyết 15-NQ/TW, kinh tế Hà Nội tiếp tục duy trì đà tăng trưởng cao và ổn định, khẳng định vai trò đầu tàu, động lực phát triển của vùng và cả nước.

Kết quả GRDP 9 tháng năm 2025 của Hà Nội ước tăng 7,92% so với cùng kỳ, cao hơn mức tăng của năm trước (6,33%) và duy trì xu hướng cải thiện qua từng quý. Trong đó, dịch vụ tăng 8,83%, công nghiệp – xây dựng tăng 7,35%, nông nghiệp tăng 3,89%. Đây là kết quả rất đáng ghi nhận trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều biến động, chuỗi cung ứng và thương mại quốc tế chưa ổn định.

Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn 9 tháng năm 2025 đạt 499,9 nghìn tỷ đồng, bằng 97,3% dự toán và tăng tới 32,5% so với cùng kỳ. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt hơn 702 nghìn tỷ đồng, tăng 12,9%.

Trong năm 2025, hàng loạt sự kiện chính trị - văn hóa lớn được tổ chức tại Hà Nội, như Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, đã góp phần kích cầu du lịch, thương mại, dịch vụ, đóng góp tích cực vào tăng trưởng chung.

Cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, Hà Nội tiếp tục thu hút vốn FDI tăng kỷ lục. 9 tháng năm 2025, Thành phố thu hút 3,9 tỷ USD, gấp 2,9 lần cùng kỳ năm 2024, khẳng định vị thế là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư quốc tế. Hà Nội đã cấp giấy chứng nhận cho gần 25 nghìn doanh nghiệp thành lập mới với tổng vốn đăng ký 271,7 nghìn tỷ đồng, tăng 30,8% so với cùng kỳ.

Những thành quả to lớn của Hà Nội trong 71 năm qua là hình ảnh sống động của sự “đồng tâm nhất trí góp sức” của T.Ư và các địa phương trong cả nước dành cho Hà Nội để Thủ đô ngày càng “yên ổn, tươi vui và phồn thịnh” như lời Bác Hồ căn dặn. Nhưng dù phát triển đến đâu, đô thị hóa tới mức nào, Hà Nội vẫn giữ được những nét đẹp văn hóa ngàn năm, môi trường bình yên và an toàn; vẫn giữ những “thương hiệu” riêng có để làm cầu nối quan trọng đưa đất nước hội nhập với cộng đồng quốc tế. 

Kỷ niệm 71 năm Ngày Giải phóng Thủ đô diễn ra trong không khí Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô đang hân hoan hướng tới Đại hội đại biểu Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030, dự kiến diễn ra từ ngày 15 đến 17/10/2025. Đại hội có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của Hà Nội trong giai đoạn lịch sử mới của đất nước; khẳng định quyết tâm của Đảng bộ và nhân dân Thủ đô tiên phong chinh phục những mục tiêu phát triển lớn trong giai đoạn mới.

Đây là thời điểm Hà Nội hội đủ các điều kiện về chính trị, cơ chế pháp lý, quy hoạch, xu thế thời đại, rất thuận lợi cho phát triển. Cơ sở chính trị là Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị về “Phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, cơ sở cơ chế pháp lý là Luật Thủ đô năm 2024; quy hoạch là 2 quy hoạch chiến lược, gồm: Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. Còn xu thế thời đại chính là cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, là thời đại công nghệ, kỷ nguyên số, kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo (AI)...

Dự thảo Văn kiện trình Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XVIII đã thể hiện đầy đủ tinh thần và quyết tâm đổi mới, tiên phong và đột phá. Với 2 mục tiêu tương ứng với 2 mục tiêu 100 năm của đất nước, 43 chỉ tiêu, 3 khâu đột phá, 10 nhiệm vụ giải pháp, Văn kiện đã cụ thể hóa tư tưởng chỉ đạo của Trung ương, của Tổng Bí thư Tô Lâm, đồng thời chuyển hóa 7 Nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị vào thực tiễn Thủ đô. Với phương châm "Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển", Hà Nội quyết tâm phát huy truyền thống ngàn năm văn hiến và anh hùng; đoàn kết xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh; tiên phong, đột phá trong kỷ nguyên mới.

Từ dấu son lịch sử 10/10/1954 đến hôm nay, Hà Nội đã và đang bước đi vững vàng trên con đường đổi mới và hội nhập, mang trong mình khát vọng vươn lên mạnh mẽ của một Thủ đô “văn hiến - văn minh - hiện đại”. Phát huy truyền thống ngàn năm Thăng Long - Đông Đô, với bản lĩnh và trí tuệ của con người Hà Nội, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu Nghị quyết Đại hội XVIII, đưa Hà Nội trở thành đô thị thông minh, trung tâm kết nối sáng tạo của khu vực và thế giới - xứng đáng là trái tim của cả nước, là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển mới.