Hàn Quốc: Bùng nổ ngành công nghiệp chăm sóc người già neo đơn, nở rộ các startup phục vụ cho xã hội siêu già

Sau khi người chồng qua đời cách đây 22 năm, bà Hwang Young-suk, 85 tuổi sống một mình ở quận ven biển Haeundae của Busan. Các con của bà cũng sống ở thành phố cảng phía Nam nhưng quá bận không thể về thăm mẹ hàng tuần.

Hwang thường xuyên đến trung tâm cấp cao trong khu phố để trò chuyện hoặc cố gắng kiếm được tiền khi chơi hwatu, một loại bài xì phé của Hàn Quốc. Trong căn hộ của bà, TV luôn được bật ở mức âm lượng trung bình: "Tôi thèm nghe tiếng nói của mọi người," bà nói.

Vì vậy, Hwang rất vui khi biết, bà sẽ nhận được các cuộc gọi hàng ngày từ CLOVA CareCall, một hệ thống điện thoại tích hợp AI được tạo ra bởi Naver, tập đoàn công nghệ và internet lớn nhất Hàn Quốc.

"Ngay cả khi đó không phải âm thanh từ một con người," bà nói: "Thật dễ chịu khi nghe thấy một giọng nói trong nhà".

Những người già bị cô lập với xã hội như Hwang đang có xu hướng gia tăng về số lượng trong bối cảnh, Hàn Quốc chỉ đứng sau các quốc gia như Nhật Bản và Đức về dân số già - được gọi là xã hội siêu già, nơi những người từ 65 tuổi trở lên chiếm hơn 20% dân số.

Hwang Young-suk, giống như nhiều người già ở Hàn Quốc, khao khát được giao lưu. (Ảnh của David D. Lee)

Các công ty lớn như Naver và SK Telecom, cũng như các công ty khởi nghiệp, đang đón đầu xu hướng với các sản phẩm và dịch vụ trong một lĩnh vực mà Viện Phát triển Công nghiệp Y tế Hàn Quốc (KHIDI) ước tính trị giá 72,8 nghìn tỷ won (59,7 tỷ USD) vào năm 2020. Nhưng ý thức của doanh nghiệp về trách nhiệm xã hội và cần phải cung cấp các dịch vụ phù hợp với túi tiền của người hưu trí là "một cản trở" với khả năng sinh lời.

Năm 2020, SK Telecom, nhà cung cấp dịch vụ không dây lớn nhất của đất nước đã giới thiệu NUGU, một loa AI với nhận dạng giọng nói, hoạt động như một người chăm sóc kỹ thuật số tại nhà 24 giờ.

Các dịch vụ có sẵn với giá 2.200 won một tháng bao gồm chương trình luyện tập trí não, tập thể dục, nhắc nhở dùng thuốc và các cảnh báo khác. Với 4.500 won/một tháng, một dịch vụ an ninh 24 giờ sẽ được bổ sung để được trợ giúp khẩn cấp.

"Các gia đình thường hài lòng với tính thiết thực và dễ sử dụng của dịch vụ", Lee Yoon-hui, trưởng nhóm phụ trách các sản phẩm dịch vụ AI tại SK Telecom cho biết, "Trong khi bản thân những người cao niên hài lòng về mặt cảm xúc, chẳng hạn như nói chuyện với các thiết bị hoặc nghe nhạc họ thích".

"Chúng tôi đã tiếp tục phát triển các dịch vụ như một phương tiện hỗ trợ cho những người có hoàn cảnh khó khăn. Và vì vậy chính sách miễn phí phần lớn sẽ được chúng tôi áp dụng bắt đầu từ cuối tháng Ba".

Khách hàng vẫn sẽ phải thanh toán cho dịch vụ có chi phí đắt hơn với chức năng an ninh 24 giờ.

Những trở ngại không dễ vượt qua

SK cho biết, NUGU không nhắm đến mục tiêu thu về lợi nhuận. Các khoản phí cần thiết thu về dùng để trả cho nội dung từ đối tác Happy Connect và các liên doanh giữa doanh nghiệp với chính phủ. "Tuy nhiên, chúng tôi nhận ra rằng mặc dù các khoản phí có vẻ không phải là quá cao, nhưng chúng vẫn có thể là gánh nặng đối với nhiều người cao tuổi", Lee cho biết.

Yang Yeong-ae, giáo sư về trị liệu nghề nghiệp tại Đại học Inje và là chủ tịch của Hiệp hội Công nghiệp Thân thiện với Người cao tuổi Hàn Quốc cho biết, ngành công nghiệp chăm sóc người cao tuổi có sự tham gia chủ yếu từ các công ty vừa và nhỏ và những công ty công nghệ lớn như Naver và SK Telecom là trường hợp ngoại lệ.

"Để ngành công nghiệp này phát triển, chúng tôi cần các tập đoàn lớn nhảy vào thị trường", Yang nói. Và lợi nhuận có có thể cao khiến các tập đoàn lớn "né tránh", thì còn một vấn đề cơ quan trọng hơn".

Bà nói: "Hệ thống y tế ở Hàn Quốc quá cứng nhắc. Ví dụ, tương lai của việc quản lý y tế là y tế từ xa. Nhưng các bác sĩ phản đối việc khám bệnh qua màn hình kỹ thuật số."

Hàn Quốc, với khoảng 51 triệu người, đang trên đà đạt đến cột mốc một xã hội siêu già vào năm 2025. Theo cơ quan Thống kê Hàn Quốc, dân số quốc gia có thể sẽ bắt đầu giảm trong một thời gian dài.

Tổng dân số được dự báo giảm xuống còn khoảng 37 triệu người vào năm 2070.

Cơ quan này cũng cho biết, trong số 9 triệu người cao tuổi hiện nay của đất nước, có 1,76 triệu người sống một mình. Dữ liệu của Bộ Y tế Hàn cho thấy, bắt đầu từ năm 2018, 1/10 số người không tiếp xúc với các thành viên trong gia đình, trong khi 1,5% không tham gia các hoạt động xã hội.

Chính phủ Hàn Quốc nhận ra vấn đề và vào năm 2007 đã ban hành Đạo luật dành cho Người cao tuổi. Tân tổng thống Yoon Suk-yeol cũng đã đưa ra cam kết trong chiến dịch tranh cử của mình để giảm chi phí y tế cho nhóm người cao niên. Ông cũng đề cập đến việc tăng lương hưu cơ bản hàng tháng từ 300.000 won lên 400.000 won và ủng hộ việc tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các gia đình sống với người cao tuổi, giảm chi phí cho các dịch vụ chăm sóc và điều dưỡng tại nhà và gia tăng chất lượng tổng thể.

Cơ hội cho các công ty khởi nghiệp

Trong khi các viện dưỡng lão là sự lựa chọn hàng đầu cho các gia đình có người thân mắc chứng sa sút trí tuệ và các bệnh mãn tính khác, các vấn đề về phát sinh từ các trường hợp bị bỏ rơi và bạo lực được công bố rộng rãi đã khiến nhiều người do dự. Điều này đã khiến cho dịch vụ người chăm sóc tại nhà cho những người cao niên phát triển.

Ariacare Korea, một công ty khởi nghiệp được thành lập vào năm 2016, là một trong số đó. Phí hàng tháng mà công ty đưa ra là 2,5 triệu won (khoảng hơn 37 triệu VNĐ), tương tự như mức phí của các viện dưỡng lão. Khách hàng có thể sắp xếp thời gian người chăm sóc đến làm việc tại nhà. Nhiều khách hàng là những gia đình có người cao tuổi nhưng không có người ở nhà thường xuyên.

In Tae-keun, Giám đốc điều hành 28 tuổi của Ariacare Korea, công ty có 130 chi nhánh và 3 tỷ won doanh thu hàng năm, cho biết: "Chúng tôi là người tiên phong đem đến dịch vụ chăm sóc người cao tuổi tại nhà. Đây đang là xu hướng chính ở đất nước tôi".

Công ty có mạng lưới hơn 10.000 nhân viên làm việc trong lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi; lượng thời gian mà những người chăm sóc phụ thuộc vào nhu cầu của gia đình.

"Chính phủ viện trợ 1,3 triệu won cho những người cao niên sử dụng dịch vụ của chúng tôi," In nói, "nhưng số người nhận được khoản trợ cấp này quá thấp". In cho biết, có 800.000 người cao tuổi nhận được Bảo hiểm Chăm sóc Dài hạn cho Người cao tuổi trong tổng số 8,5 triệu người trong cả nước.

Chính phủ đã quảng bá chương trình này với các thông báo về dịch vụ công trên truyền hình. Tuy nhiên, thông tin quảng bá về chương trình chưa được phổ biến rộng rãi, nhiều người cao tuổi còn chưa tiếp cận được.

Pulmuone Foods tập trung vào việc tối ưu hóa dinh dưỡng cho người cao tuổi của Hàn Quốc

Một công ty khác cung cấp dịch vụ cao cấp cho người cao tuổi là Pulmuone Foods, tập trung vào việc cải thiện chế độ ăn uống. Công ty đã và đang phát triển các mặt hàng thực phẩm cao cấp ăn liền hoặc chế biến sẵn, bao gồm rau và thịt băm nhỏ.

Shin Hee-kyung, giám đốc nhóm kinh doanh đổi mới thực phẩm tại Pulmuone Foods, cho biết: "Tuy nhiên, chúng tôi nhận ra rằng vấn đề cấp bách nhất đối với người già là khả năng nuốt thức ăn và nhận các chất dinh dưỡng cần thiết từ thức ăn".

Công ty cũng đang phát triển các sản phẩm cho những nhu cầu cụ thể như thức uống trước bữa ăn giúp cung cấp nước và không ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, đồng thời đưa ra các loại đồ uống protein dành cho người cao tuổi.

Tuy nhiên, công ty cũng vấp phải khó khăn do "thói quen ăn sâu bén rễ" của người dân.

"Đất nước chúng tôi đang trong giai đoạn 'ươm mầm' cho các sản phẩm thực phẩm thân thiện với người cao cấp, vì vậy chúng tôi đang cố gắng thay đổi cách nhìn nhận của công chúng về loại sản phẩm này", Shin nói. "Những sản phẩm này không nhất thiết dành cho người già yếu mà còn là những thực phẩm giúp bạn sống lâu và khỏe mạnh".

Theo KHIDI, lĩnh vực thực phẩm trị giá 1,76 nghìn tỷ won vào năm 2020 chiếm 24,2% tổng ngành công nghiệp thân thiện với cao tuổi. Và cùng với thuốc men và các sản phẩm phục hồi chức năng, thực phẩm được coi là nhu cầu hàng đầu. Tuy nhiên, 66,4% những người từ 40 đến 69 tuổi cho biết, họ chưa bao giờ nghe nói về các loại thực phẩm thân thiện với người cao tuổi.

V lý do cuối cùng theo Yang, tất cả đều là do những người cao tuổi không đủ khả năng mua các dịch vụ như vậy và do đó họ là những người tiêu dùng thụ động hoặc không tích cực. Theo một báo cáo năm 2020 của Viện Y tế và Xã hội Hàn Quốc, những người cao tuổi trung bình chỉ kiếm được 15,58 triệu won một năm.