Hàng hải Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ quốc tế

Ngân hàng thế giới (WB) và S&P Global Market Intelligence vừa công bố Chỉ số hiệu suất cảng container (CPPI) giai đoạn 2020 - 2024, đánh giá 403 cảng container toàn cầu.

Chỉ số CPPI phản ánh thời gian xử lý hàng hóa tại cảng: thứ hạng càng cao cho thấy hiệu quả phục vụ tàu càng tốt. Hầu hết các cảng nằm trong nhóm dẫn đầu đều là trung tâm xuất nhập khẩu và trung chuyển lớn của thế giới.

Theo báo cáo, cụm cảng Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu) duy trì hạng 7 toàn cầu về chỉ số hiệu quả, vượt qua nhiều cảng nổi tiếng như Hong Kong (Trung Quốc), Yokohama (Nhật Bản) hay Tanjung Pelepas (Malaysia). Hải Phòng - cửa ngõ miền Bắc - cũng gây ấn tượng khi tăng tới 40 bậc, lọt Top 30 thế giới và thuộc nhóm cảng có cải thiện vượt trội nhất. 

Ngoài ra, nhiều cảng khác của Việt Nam cũng góp mặt trong bảng xếp hạng, cho thấy sự phát triển đồng đều của hệ thống cảng biển quốc gia, bao gồm: Sài Gòn (116), Cát Lái (122), Đà Nẵng (128), Quy Nhơn (150) và Chu Lai (157).

Theo các chuyên gia, hiệu suất của một cảng không hoàn toàn phụ thuộc vào quy mô. Báo cáo nhấn mạnh rằng, các cảng đẩy mạnh số hóa, vận hành 24/7 và tăng cường kết nối logistics thường có chỉ số CPPI cải thiện rõ rệt. Những cảng tuy nhỏ nhưng có quản lý kho bãi và khai thác thiết bị tối ưu vẫn có thể đạt hiệu suất vượt trội. Điều này cho thấy tầm quan trọng của công nghệ, quản lý và sự phối hợp chặt chẽ trong việc tối ưu hóa chuỗi cung ứng toàn cầu.

WB cho biết, sự bứt phá về hiệu quả khai thác cảng đã biến Việt Nam thành “điểm đến vàng” của các tập đoàn logistics, công nghiệp phụ trợ và năng lượng tái tạo. Hàng loạt “ông lớn” như Hutchison Ports, APMT, PSA hay DP World đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào các bến cảng trọng điểm, không chỉ mang vốn mà còn mang theo công nghệ, kinh nghiệm quản lý chuẩn quốc tế.

Chuyên gia hàng hải quốc tế cũng nhận định, cảng biển không chỉ phục vụ logistics mà còn mở ra cơ hội thu hút dòng vốn FDI, tạo thêm việc làm, thúc đẩy công nghiệp và bất động sản hậu cần. Cảng kết nối trực tiếp với các khu công nghiệp ven biển đang trở thành lợi thế cạnh tranh đặc biệt, biến Việt Nam thành trung tâm logistics mới của châu Á.

Để đón làn sóng đầu tư, thời gian qua Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt nhiều quy hoạch cảng biển lớn: Từ bến cảng Liên Chiểu (Đà Nẵng) với vốn hơn 45.000 tỷ đồng; cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ (TPHCM); đến việc mở rộng cảng nước sâu Lạch Huyện (Hải Phòng).

Theo phê duyệt điều chỉnh cục bộ Quy hoạch chi tiết nhóm cảng biển, bến cảng, cầu cảng, bến phao, khu nước, vùng nước thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 của Bộ Xây dựng mới đây, đến năm 2030, hệ thống cảng biển Việt Nam sẽ có 67 - 77 bến cảng với 172 - 203 cầu cảng, công suất thông qua khoảng 750 triệu tấn/năm, với những bến container hiện đại, tự động hóa cao, đủ sức cạnh tranh quốc tế.

Bên cạnh đó, các cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải và Lạch Huyện đã hình thành tuyến vận tải biển trực tiếp đi Mỹ và châu Âu, giúp hàng Việt Nam vươn ra thị trường toàn cầu mà không cần trung chuyển. Điều này cắt giảm đáng kể chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh cho xuất khẩu.

Ngoài hàng hóa, cảng biển Việt Nam hiện đại còn tạo điều kiện phát triển du lịch tàu biển. Với lợi thế địa lý và hạ tầng ngày càng đồng bộ, Việt Nam đang nổi lên như điểm đến của các hãng tàu du lịch quốc tế, mở ra cơ hội thúc đẩy du lịch biển đảo và dịch vụ cao cấp.

Với những kết quả tích cực trong bảng xếp hạng, từ một quốc gia có hệ thống cảng khiêm tốn, sau hơn hai thập kỷ, Việt Nam đã vươn lên nhóm cảng biển hàng đầu châu Á, sẵn sàng đảm nhiệm vai trò cửa ngõ trung chuyển quốc tế. Thành quả này là minh chứng cho tầm nhìn “hạ tầng cảng biển đi trước một bước” của Chính phủ, đồng thời khẳng định khát vọng vươn tầm biển lớn, đưa Việt Nam trở thành cường quốc logistics và trung tâm du lịch biển toàn cầu...