Hoàn thiện chính sách phát triển ngành ô tô tại Việt Nam

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương đã giao Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương xây dựng dự thảo Chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Chiến lược được xây dựng phù hợp với quan điểm, đường lối của Đảng, định hướng phát triển kinh tế - xã hội, cũng như các chiến lược, quy hoạch quốc gia, ngành, vùng và địa phương.

Về quan điểm phát triển, Chiến lược nhấn mạnh phát triển đồng thời sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước với công nghiệp hỗ trợ, coi đây là hai trụ cột gắn bó hữu cơ. Ngành công nghiệp ô tô tiếp tục được xác định giữ vai trò quan trọng, cần có chính sách hỗ trợ ổn định, dài hạn để tạo niềm tin cho doanh nghiệp đầu tư quy mô lớn, dài hơi. Phát triển ngành theo lộ trình phù hợp với chuyển đổi năng lượng xanh, dựa trên năm trụ cột chính gồm môi trường, công nghệ, hạ tầng, nguồn nhân lực và thị trường tiêu thụ.

Dự thảo chiến lược cũng đặt trọng tâm vào xây dựng mạng lưới doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ vững mạnh, có khả năng sản xuất linh kiện, phụ tùng đạt trình độ kỹ thuật cao, đủ điều kiện tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Song song đó là bám sát xu hướng chuyển dịch từ xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang các dòng xe thân thiện môi trường như CNG, hybrid, xe thuần điện, xe pin nhiên liệu hydro và các công nghệ năng lượng mới, góp phần giảm tiêu thụ nhiên liệu và phát thải khí nhà kính.

Một định hướng xuyên suốt khác là phát huy tối đa tiềm năng của doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, mở rộng tiêu dùng ô tô trong nước, từng bước tăng sản lượng sản xuất và tiêu thụ, hình thành quy mô thị trường đủ lớn để thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ, tạo việc làm và nâng cao đời sống người dân. Nhà nước định hướng tập trung đầu tư phát triển một số doanh nghiệp ô tô lớn, khuyến khích đổi mới công nghệ, mở rộng quy mô, tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là trong nghiên cứu và phát triển (R&D) pin hydro xanh, tái chế pin và làm chủ các công nghệ cốt lõi như động cơ, chi tiết máy, phần mềm điều khiển.

Về mục tiêu chung, chiến lược hướng tới nâng cao hiệu quả tổng thể kinh tế – xã hội, đáp ứng nhu cầu thị trường nội địa, tham gia sâu vào chuỗi giá trị ô tô toàn cầu, mở rộng xuất khẩu, đồng thời chuyển đổi toàn diện sang sản xuất và cung ứng các dòng xe thân thiện môi trường, sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh.

Cụ thể, đến năm 2030, thị trường ô tô Việt Nam dự kiến tăng trưởng tiêu thụ bình quân 8-10%/năm, đạt 800.000-900.000 xe, trong đó xe dưới 9 chỗ chiếm khoảng 85%. Tỷ lệ xe thân thiện môi trường đạt 25-35%. Sản lượng xe sản xuất, lắp ráp trong nước đạt 550.000-650.000 xe, tăng trưởng 12-14%/năm. Xe sản xuất trong nước đáp ứng 70-75% nhu cầu thị trường; giá trị xuất khẩu phương tiện vận tải và linh kiện, phụ tùng đạt 14-15 tỷ USD.