Hơn 22 triệu người Việt bị giảm thu nhập vì Covid-19

Theo báo cáo Triển Vọng Việc làm và Xã hội châu Á – Thái Bình Dương 2020 của Tổ chức lao động Quốc tế (ILO), ước tính hậu quả về kinh tế mà đại dịch Covid-19 gây nên là mức tổn thất khoảng 81 triệu việc làm trong năm 2020. Việt Nam, dù được đánh giá là một trong những quốc gia thành công trong cuộc chiến chống đại dịch, cũng không thể nằm ngoài vòng ảnh hưởng.

Theo báo cáo được Tổng cục Thống kê công bố mới đây, tính đến tháng 12/2020, cả nước có 32,1 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch Covid-19. 

Trong đó, 69,2% - tương đương hơn 22 triệu người bị giảm thu nhập, gần 40% - tương đương 12,8 triệu người phải giảm giờ làm/nghỉ giãn việc/nghỉ luân phiên. Ngoài ra, gần 4,5 triệu lao động buộc phải tạm nghỉ hoặc tạm ngừng hoạt động sản xuất kinh doanh.

Xét theo khu vực kinh doanh, ngành dịch vụ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất với khoảng 71,6% lao động bị ảnh hưởng, tiếp đến là khu vực công nghiệp và xây dựng với 64,7% lao động bị ảnh hưởng; tỷ lệ lao động bị ảnh hưởng trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản là 26,4%.

Tính chung cả năm 2020, lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên đạt 54,6 triệu người, giảm 1,2 triệu người so với năm 2019. Trong giai đoạn 2016-2019, trung bình mỗi năm lực lượng lao động tăng 0,8%. Nếu lực lượng lao động năm 2020 duy trì tốc độ tăng như giai đoạn 2016-2019 và không có dịch Covid-19, nền kinh tế Việt Nam sẽ có thêm 1,6 triệu lao động. Nói cách khác, dịch Covid-19 có thể đã tước đi cơ hội tham gia thị trường lao động của 1,6 triệu người.

Bên cạnh đó, dịch Covid-19 còn đẩy nhiều lao động vào tình trạng không có việc làm đồng thời khiến cho nhiều người trong số họ buộc phải trở thành lao động có việc làm phi chính thức. 

Cụ thể, số lao động có việc làm phi chính thức là 20,3 triệu người, tăng khoảng 119.100 người, số lao động có việc làm chính thức là 15,8 triệu người giảm 21.100 người so với năm 2019. Tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức năm 2020 là 56,2%, cao hơn 0,2 điểm phần trăm so với năm 2019.

“Đại dịch Covid-19 không chỉ tước đi cơ hội có việc làm chính thức của nhiều người lao động mà còn khiến họ rơi vào tình trạng thiếu việc làm. Tuy nhiên tình trạng này đã được cải thiện trong quý IV năm 2020”, cơ quan này cho biết thêm.

Tính chung năm 2020, số lao động trong độ tuổi thiếu việc làm là gần 1,2 triệu người, tăng 456.700 người so với năm 2019. Tỷ lệ thiếu việc làm của lao động trong độ tuổi là 2,51%, trong đó khu vực thành thị là 1,68%; khu vực nông thôn là 2,93% (năm 2019 tương ứng là 1,50%; 0,76%; 1,87%).

Thu nhập của người lao động cũng bị ảnh hưởng đáng kể. Năm 2020, trong bối cảnh ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, thu nhập bình quân tháng của người lao động trong quý IV không những không duy trì được mức tăng trưởng như mọi năm mà còn giảm khá mạnh so với quý I và cùng kỳ năm trước.

Trong năm 2020, thu nhập bình quân của người lao động là 5,5 triệu đồng, giảm 2,3% so với năm 2019 (tương ứng giảm 128 nghìn đồng). Thu nhập của lao động ngành dịch vụ bị giảm sâu nhất, giảm 215.000  đồng; tiếp đến là ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản, giảm 156.000 đồng. Mức giảm thu nhập của lao động trong ngành công nghiệp và xây dựng là thấp nhất, giảm 100.000 đồng/người/tháng.