HSBC: Việt Nam cần 12,3 tỷ USD để lắp đặt đủ hạ tầng sạc xe điện

Báo cáo Vietnam at a glance của HSBC ước tính doanh số bán xe máy và ô-tô điện hàng năm của Việt Nam có thể tăng từ dưới một triệu trong năm 2024 lên trên 2,5 triệu vào năm 2036.

Theo HSBC, các nhà làm xe điện trong nước đã phần nào thành công trong phát triển xe máy điện. Ngày nay, thị trường xe máy điện của Việt Nam đang lớn nhất ở ASEAN và lớn thứ nhì thế giới, chỉ sau Trung Quốc.

Trong tương lai, thị trường xe điện Việt Nam còn nhiều dư địa để tiếp tục tăng trưởng. Các chuyên gia dự đoán xe máy điện sẽ tiên phong trong công cuộc phát triển xe điện của Việt Nam. So với ô tô điện, xe máy điện có giá vừa tầm hơn với độ tương đồng linh kiện cao hơn, và đã có tỷ lệ sản xuất nội địa cao. Tuy nhiên, đến cuối những năm 2030, HSBC kỳ vọng doanh số bán xe máy điện sẽ đi ngang ở Việt Nam khi thị trường xe máy trong nước bão hòa.

Trong lúc đó, thị trường ô tô điện Việt Nam được cho là có tiềm năng to lớn chưa được khai phá xét bối cảnh tỷ lệ người dân sở hữu ô tô là còn thấp. Nhiều người trong ngành này tự tin rằng Việt Nam có thể khai thác tối đa tiềm năng ô tô điện của mình. Chẳng hạn, Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam dự đoán, đến năm 2040, Việt Nam sẽ có 3,5 triệu ô tô điện lăn bánh trên đường.

Tuy nhiên, HSBC đánh giá các nhà sản xuất sẽ gặp thách thức khi muốn phổ biến ô tô điện, bởi người dùng có tâm lý chần chừ khi độ phủ trạm sạc chưa nhiều, pin và giá xe cao.

Để nhân rộng mô hình thành công của xe máy điện trong mảng ô tô điện, trước hết cần giải quyết một vài trở ngại trong quá trình phổ biến xe điện, có thể qua chính sách hỗ trợ của nhà nước. Chẳng hạn, Việt Nam đã triển khai miễn lệ phí trước bạ đối với xe điện dùng pin, giảm thuế nhập khẩu xe điện dùng pin và miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các dự án đầu tư vào xe điện chạy pin.

Theo quan điểm của Bộ phận Nghiên cứu toàn cầu HSBC, chìa khóa để vượt qua những rào cản phổ biến ô tô điện ở Việt Nam nằm ở đầu tư cơ sở hạ tầng. Các chuyên gia ước tính chỉ riêng lắp đặt đủ hạ tầng sạc xe điện và công suất phát điện tái tạo đủ cho lượng xe điện mới theo dự báo sẽ cần khoảng 12,3 tỷ USD đầu tư và 14 tWh năng lượng cộng dồn trong giai đoạn 2024-2040.

Thêm nữa, Việt Nam cũng có thể nâng cấp hệ sinh thái xe điện trong nước bằng cách tận dụng trữ lượng đất hiếm dồi dào, nhiều thứ hai trên thế giới chỉ sau Trung Quốc và hợp tác với doanh nghiệp nước ngoài trong chuỗi cung ứng, theo HSBC. Mặc dù đất hiếm không phổ biến bằng lithium, vốn đóng vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng pin xe điện, 17 nguyên tố đất hiếm này vẫn rất có ý nghĩa đối với ngành sản xuất xe điện. Đặc biệt, neodymium và samarium thường được dùng trong nam châm động cơ.

"Nếu tận dụng các mối quan hệ hợp tác và vượt qua rào cản phổ biến xe điện, Việt Nam có tiềm năng để tăng tốc trong cuộc đua xanh hóa phương tiện giao thông", nghiên cứu của HSBC nhận định.