HTX Nông nghiệp Sông Hồng (Đông Anh - Hà Nội): Những cái khó chồng chất cần được quan tâm, tháo gỡ

Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng thăm gian hàng HTX

Đầu tháng 5/2020, khi đại dịch Covid-19 có phần hạ nhiệt, chúng tôi đi thực tế huyện Đông Anh và về HTX Nông nghiệp Sông Hồng. Đây là HTX chủ động sản xuất mạ khay, nhiều năm đưa dịch vụ máy cấy về đồng ruộng, để tham gia cơ giới hóa khâu gieo cấy cho nhiều tỉnh thành phía Bắc và nhiều xã ở Đông Anh. Đây cũng là HTX đi tiên phong ứng dụng nhà màng công nghệ cao sản xuất rau quả an toàn. Và nhất là gần đây, HTX đã nghiên cứu sản xuất thành công sản phẩm ống hút từ rau củ quả thân thiện với môi trường, thiết thực hưởng ứng cuộc chiến toàn cầu chống rác thải nhựa… Tuy nhiên hiện nay, HTX này đang phải đối mặt với khó khăn liên quan đến vấn đề mặt bằng nhà xưởng...

Vướng mắc ở khu đất Cống Một Lỗ 

Ông Lê Văn Tám, Giám đốc HTX Sông Hồng, cho biết: Ngày 12/3/2020, UBND xã Đại Mạch có thông báo chỉ đạo của huyện Đông Anh, yêu cầu HTX tháo dỡ công trình xây dựng vi phạm tại thửa đất Cống Một Lỗ, thuộc địa bàn thôn Mạch Lũng của xã Đại Mạch. Đây là đất trụ sở, nhà xưởng, nhà kho ủ phân vi sinh, nhà màng công nghệ cao trồng rau hoa củ quả an toàn của HTX Sông Hồng. Nguyên nhân sự vụ này phát sinh từ những vướng mắc ở đường mương tiêu thoát nước của xứ đồng Cống Một Lỗ. 

Theo Giám đốc HTX Lê Văn Tám, trên thực tế khu đất Cống Một Lỗ vốn là đất thùng đấu, đất khó giao bỏ hoang hóa ở ven đê tả ngạn sông Hồng. Từ ngót 10 năm nay, khi HTX Sông Hồng đầu tư vào đây và dày công cải tạo để tổ chức sản xuất, vừa bảo đảm không ảnh hưởng đến môi trường và đời sống người dân, vừa thu nộp nghĩa vụ Nhà nước đầy đủ... 

Ông Tám băn khoăn nói: “Vậy mà trớ trêu thay, HTX Sông Hồng lại bị các cấp chính quyền buộc phải tháo dỡ công trình nhà xưởng. Và đây là lần tháo dỡ nhà xưởng lần thứ 2 trong vòng 3 năm gần đây, gây bất ổn lớn cho hoạt động sản xuất kinh doanh, làm thiệt hại đáng kể tài sản cố định và vốn liếng đầu tư thiết bị nhà xưởng của HTX” (!?)

Trao đổi với phóng viên, ông Vương Ngọc Chi, Chủ tịch UBND xã Đại Mạch, cho biết, nguồn gốc khu đất của HTX Sông Hồng là đất công do UBND xã quản lý, trong đó liên quan đến lối tiêu thoát nước trước đây gọi là Cống Một Lỗ. Trên thực tế đến giờ cái cống đó chìm rất sâu và không còn tác dụng tiêu thoát nước. Chỉ vì mấy năm trước có đơn thư người dân cho rằng HTX làm ảnh hưởng đến lối thoát nước. Khi đó, Thanh tra huyện Đông Anh xác minh kiến nghị đó có cơ sở và ban hành Kết luận số 10 buộc HTX phải xử lý vi phạm đó.

Theo ông Vương Ngọc Chi, xã Đại Mạch hoàn thành 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới năm 2015, có một số tiêu chí còn “đuối” sẽ phải tăng cường trong giai đoạn 2. Trong đó tiêu chí 13 liên quan đến HTX, phải nói Phòng Kinh tế huyện Đông Anh và chính quyền xã rất ủng hộ HTX Sông Hồng. Bởi đây là HTX hoạt động hiệu quả, có uy tín và là mô hình HTX có thể nhân rộng phát triển.

Chủ tịch xã Vương Ngọc Chi nói: “Cả xã và huyện đều biết rõ Cống Một Lỗ không còn tác dụng tiêu thoát nước và đã có hướng thoát nước khác rồi. Nhưng Kết luận Thanh tra có hiệu lực, nên HTX Sông Hồng vẫn phải tháo dỡ nhà xưởng. Sau đó, UBND xã phối hợp với Phòng Kinh tế, Phòng Tài nguyên Môi trường tham mưu với UBND huyện giao thầu đất cho HTX, tạo mọi điều kiện để HTX tiếp tục hoạt động theo hướng nông sản chất lượng cao”.

Khu nhà xưởng sản xuất khay mạ bị tháo dỡ tan hoang

HTX dù khó vẫn đồng hành chống dịch Covid-19

Qua tìm hiểu thực tế, HTX Sông Hồng khởi đầu từ cơ sở sản xuất khay gieo mạ với trên 300m2 nhà xưởng. Từ đó sản phẩm khay mạ, kết hợp với dịch vụ chuyển giao “mạ khay – máy cấy” của HTX đã tích cực tham gia cơ giới hóa khâu gieo cấy cho nhiều tỉnh phía Bắc và các xã trong huyện Đông Anh. Gần đây, HTX Sông Hồng mạnh dạn đầu tư 6.000m2 khu nhà màng công nghệ cao Israel, trở thành điểm sáng sản xuất và cung ứng rau quả an toàn cho thị trường Thủ đô.

Đáng kể nhất, để góp phần vào cuộc chiến toàn cầu chống rác thải nhựa, HTX Sông Hồng đã nghiên cứu, thử nghiệm và sản xuất thành công sản phẩm mới “Ống hút thực phẩm ECOS”, làm từ các loại tinh bột rau củ quả, hoàn toàn có thể thay thế ống hút nhựa... Đây là sản phẩm độc đáo “Made in Việt Nam”, lại thân thiện với môi trường và đi theo đúng đường lối của Đảng và Nhà nước.

Từ đầu năm 2020, cùng với bất ổn phải phá dỡ nhà xưởng như đã nêu phần trên, HTX Sông Hồng còn chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 khiến hoạt động sản xuất bị đình trệ, “đóng băng” toàn bộ thị trường tiêu thụ sản phẩm, nhất là mặt hàng rau củ quả an toàn và ống hút thực phẩm ECOS. Nếu như bình thường mỗi ngày HTX xuất bán gần 3 vạn ống hút ECOS, bảo đảm đời sống việc làm cho 10-15 thành viên, thì đến giờ HTX chỉ duy trì hoạt động cầm chừng. Trong tổng các đơn hàng rất lớn bị hủy có đơn hàng xuất khẩu đi Hàn Quốc tới 7 triệu ống hút ECOS, gây thiệt hại doanh thu trên 2 - 3 tỷ đồng… 

Giám đốc HTX Lê Văn Tám cho biết, mặc dù gặp khó đơn khó kép, HTX Sông Hồng vẫn thể hiện trách nhiệm đồng hành cùng xã, cùng huyện trong cuộc chiến chống Covid-19. HTX hỗ trợ khẩu trang và đầu tư toàn bộ nước uống đêm ngày cho trên 10 trạm chốt kiểm dịch của xã Đại Mạch. Tham gia với huyện chống dịch Covid-19, HTX tài trợ tất cả túi bóng đựng gạo vi sinh, thân thiện môi trường cho “Cây ATM gạo” đặt tại Khu Công nghiệp Bắc Thăng Long. Ngày 17/4/2020, ông Lê Trung Kiên, Chủ tịch UBND huyện Đông Anh, đã ký bảng vinh danh trao tặng “HTX Sông Hồng ủng hộ chương trình cộng đồng chung tay - Chia sẻ yêu thương”.

Với những nỗ lực từ khi thành lập đến nay, HTX Sông Hồng được Liên minh HTX Việt Nam, và được các sở ngành thành phố ghi nhận biểu dương là mô hình HTX kiểu mới điển hình ứng dụng công nghệ cao ở Thủ đô. Cụ thể như năm 2019, HTX Sông Hồng tham gia trưng bày sản phẩm ống hút ECOS nhân ngày hội Đông Anh tổng kết 10 năm xây dựng nông thôn mới. Gian hàng của HTX được Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Ngô Thị Thanh Hằng tới thăm, đánh giá cao và chỉ đạo nhân rộng mô hình HTX Sông Hồng.

Hiện nay, cả nước đang tăng cường thực hiện Kết luận số 70-KL/TW, ngày 9/3/2020 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 Khóa IX về đổi mới phát triển kinh tế tập thể và HTX. Có thể nói, những cái khó về đất đai, nhà xưởng… của HTX Sông Hồng thực chất cũng là khó khăn chung của cả khu vực HTX. Bởi thế, HTX Sông Hồng rất cần được các cấp ủy Đảng, chính quyền ở TP. Hà Nội và ở huyện Đông Anh quan tâm, tháo gỡ và tạo điều kiện hỗ trợ HTX, theo đúng tinh thần chỉ đạo và chính sách ưu tiên hỗ trợ phát triển HTX trong Kết luận 70 vừa nêu của Bộ Chính trị.

Lưu Đoàn