Huy động vốn kỳ vọng tăng hơn 10% trong năm nay

Đây là thông tin đáng chú ý từ Kết quả điều tra Xu hướng kinh doanh quý III/2024 của Vụ Dự báo, Thống kê - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Theo khảo sát, huy động vốn toàn hệ thống được kỳ vọng tăng bình quân 3,3% trong quý III/2024 và tăng 10,1% trong năm 2024, điều chỉnh cao hơn mức dự báo 9,9% ghi nhận tại kỳ điều tra trước. Đây cũng là yếu tố được các chuyên gia ngoài các TCTD tham gia khảo sát cho rằng hoàn toàn có khả năng xảy ra, khi trên thị trường, các kênh đầu tư thụ động đang bớt hấp dẫn trong khi lãi suất huy động tăng trở lại, hứa hẹn việc thu hút dòng tiền tiết kiệm tiếp tục tăng trưởng.

Thống kê của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho thấy, tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn toàn hệ thống tại thời điểm 30/4/2024 ở mức 28,28%, tiệm cận giới hạn tối đa 30% quy định. Trong đó, ngân hàng thương mại (NHTM) Nhà nước là 23,59%, NHTM cổ phần vượt lên ngưỡng 40,36%.

Theo NHNN, hiện khoảng 80% tiền gửi tiết kiệm là ngắn hạn, nên việc cho vay trung, dài hạn quá lớn sẽ khiến hệ thống chịu rủi ro chênh lệch kỳ hạn.

Thực tế, "sóng" tăng lãi suất tiết kiệm đã được các ngân hàng duy trì từ tháng 5 đến nay với hàng chục đợt tăng lãi suất, thậm chí có ngân hàng tăng lãi suất tới 3-4 lần chỉ trong vòng 1 tháng.

Hàng loạt ngân hàng gần đây đã tăng lãi suất huy động nhằm mục đích huy động vốn để cho vay lớn khi nền kinh tế đang hồi phục. Đồng thời, các nhà băng cũng tăng huy động nhằm củng cố nguồn vốn dài hạn đang bị thiếu hụt. Lãi suất tiền gửi các kỳ hạn dài luôn cao hơn đáng kể so với tiền gửi ngắn hạn là cách phổ biến mà các ngân hàng đang triển khai để thu hút nguồn tiền gửi trung, dài hạn. Mức chênh lệch có thể lên đến 2% tùy kỳ hạn và tùy từng ngân hàng.

Xu hướng tăng lãi suất huy động rộ lên từ tháng 5/2024 và đến nay đã bước sang tháng thứ 3. Mức lãi suất từ 5%/năm áp dụng cho tiền gửi các kỳ hạn từ 18 tháng trở lên nay đang được các nhà băng tăng lên đến 6%.

Nếu tính trong tháng 6, thị trường đã ghi nhận 24/36 ngân hàng thương mại trong nước tăng lãi suất huy động, trong khi chỉ có 2 ngân hàng giảm lãi suất ở một số kỳ hạn. Ngay từ đầu tháng 7, đã có thêm ngân hàng thông báo tăng lãi suất tiết kiệm như: SeABank, NCB, Eximbank.

Trong báo cáo về ngành ngân hàng mới đây, Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) dự báo mặt bằng lãi suất huy động sẽ liên tục duy trì ở ngưỡng cao trong thời gian tới.

Nguyên nhân của mặt bằng lãi suất cao xuất phát từ bối cảnh áp lực lạm phát gia tăng từ quý III với các yếu tố tăng lương, chênh lệch tỷ giá USD/VND.

Các chuyên gia phân tích thuộc VCBS dự báo mặt bằng lãi suất huy động sẽ nhích nhẹ trong quý III khoảng 0,3-0,5 điểm %. Đồng thời, áp lực tăng có thể gia tăng trong quý IV và kỳ vọng cả năm lãi suất có thể đi lên với mức 0,5-1 điểm %.

Bên cạnh đó, để có nguồn vốn dài hạn, ngân hàng không chỉ huy động từ cư dân mà còn tìm kiếm vốn tài trợ từ các tổ chức quốc tế. Chẳng hạn, VIB huy động thành công khoản vay hợp vốn trung dài hạn trị giá 280 triệu USD từ 13 định chế tài chính hàng đầu khu vực và thế giới... VPBank cũng tìm kiếm vốn tài trợ từ các tổ chức quốc tế, thời gian cho vay trung bình từ 3 - 5 năm; gần đây nhất đã huy động được nguồn tài trợ lên tới 7 năm.