Huyện Phú Hòa: Cần xử lý nghiêm các đơn vị khai thác cát không thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật
Hiện nay, trên địa bàn huyện Phú Hòa (tỉnh Phú Yên) có 03 mỏ khai thác cát đang hoạt động. Đó là mỏ cát Phú Hòa (Công ty TNHH Thương mại và Đầu tư Phú Hòa), mỏ cát Hồng Phúc (Công ty Cổ phần Hồng Phúc) và mỏ cát Lâm Đặc Sản (Công ty TNHH Lâm Đặc Sản).
Theo quy định chung, tất cả các mỏ khai thác cát này đều phải bảo đảm các yếu tố về an toàn mỏ; cắm bảng thông báo mỏ, biển báo nguy hiểm; rào chắn bảo vệ; cắm mốc phạm vi, độ sâu khai thác cát.
Đồng thời, tất cả các mỏ cát phải lắp đặt trạm cân, có kết nối wifi, camera theo dõi và cung cấp cho Cục Thuế, Chi cục Thuế khu vực để giám sát, quản lý khối lượng cát, sỏi; cung cấp cho UBND huyện và Thanh tra Sở Giao thông - vận tải để quản lý tải trọng xe và các nội dung liên quan khác.
Trong trường hợp các chủ mỏ chưa thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật, trong đó có quy định lắp đặt trạm cân, kết nối wifi, camera theo dõi theo Nghị định số 23/NĐ-CP ngày 24/2/2020 của Chính phủ, thì có thể bị xem xét thu hồi giấy phép hoạt động mỏ.
Quy định là vậy, chế tài là thế, nhưng thực tế thì hầu hết các doanh nghiệp khai thác cát đều không thực hiện đầy đủ các quy định pháp luật nêu trên. Khi đi vào khai thác cát, các doanh nghiệp không cắm mốc chỉ giới tọa độ, cắm biển báo nguy hiểm, bảng thông tin mỏ khoáng sản, không lắp đặt lắp đặt trạm cân hay camera mỏ cát, hoặc có lắp nhưng không sử dụng mà chỉ dùng để đối phó.
Mỏ cát Phú Hòa (thuộc địa phận xã Hòa Thắng, huyện Phú Hòa) là một ví dụ điển hình. Đây là mỏ cát có lắp đặt camera và trạm cân nhưng lại thực chất chỉ dùng để cho có lệ. Theo quan sát của PV trong nhiều ngày, đã tận mắt nhìn thấy có rất nhiều những đoàn xe chở cát từ mỏ Phú Hòa chạy ra đường không hề thực hiện việc cân tải trọng.
Bên cạnh đó, tuyến đường bê tông chạy ngang qua trước mỏ cát của Công ty TNHH Thương mại và Đầu tư Phú Hòa có trọng tải cho phép không vượt quá 10 tấn, do huyện Phú Hòa quản lý. Tuy nhiên, người dân phản ánh, có rất nhiều xe thùng 04 chân và xe đầu kéo có tải trọng từ 40 tấn đến 70 tấn, hàng ngày vẫn kéo nhau chở cát chạy qua con đường này.
Tương tự trường hợp của mỏ cát Phú Hòa, mỏ cát Hồng Phúc và mỏ cát Lâm Đặc Sản cũng có những phản ánh về việc doanh nghiệp chủ quản (Công ty Cổ phần Hồng Phúc và Công ty TNHH Lâm Đặc Sản) đã có hành vi tận thu cát sỏi lòng sông không đúng quy định như: không cắm mốc vị trí khai thác, dùng tàu hút cát lớn nằm ngoài vị trí cho phép để hút cát, bán cát với số lượng lớn mà không có hóa đơn, chứng từ… Có doanh nghiệp còn chưa lắp đặt trạm cân và chưa có camera quan sát.
Hằng năm, vào cao điểm mùa xây dựng, khi nhu cầu sử dụng cát tăng cao, những doanh nghiệp này thường hoạt động hết công suất. Họ thường cho xe chở cát vượt quá tải trọng tung hoành trên các con đường dân sinh, uy hiếp sự an toàn của cầu đường và đe dọa sự an toàn tính mạng người dân.
Điển hình như vào ngày 10/02/2020, trên đoạn đường DH27 cũng đã xảy ra một vụ tai nạn giao thông khiến một bé gái tử vong. Nạn nhân là một bé gái 03 tuổi tại thôn Phú Lộc, xã Hòa Thắng. Bé chạy ra đường chơi thì bị một chiếc xe tải tông trúng, gây tử vong tại chỗ. Đoạn đường dân sinh này luôn tiềm ẩn những rủi ro, nguy cơ tai nạn giao thông do các đoàn xe tải chở vật liệu xây dựng nườm nượp chạy qua.
Hay như vào đầu tháng 5/2021, tại mỏ cát Phú Hòa đã xảy ra một vụ tai nạn lao động nghiêm trọng khiến 01 công nhân tử vong. Vụ việc hiện đang được cơ quan an ninh điều tra huyện Phú Hòa thụ lý điều tra. Cho đến nay chưa có kết luận điều tra. Điều lạ là, đến nay mỏ cát Phú Hòa vẫn không bị đình chỉ hoạt động để phục vụ điều tra, doanh nghiệp vẫn ngang nhiên khai thác cát.
Trước những dấu hiệu vi phạm của các doanh nghiệp khai thác cát và vấn đề an toàn tính mạng người dân do xe chở cát quá khổ, quá tải gây ra, PV có cuộc trao đổi với ông Đào Tấn Hữu - Chủ tịch UBND xã Hòa Thắng. Ông Hữu thừa nhận có tình trạng xe quá khổ, quá tải chở cát từ mỏ Phú Hòa ra DH27 rẽ về hướng QL25 đoạn qua cây xăng thị trấn Phú Hòa, khi đường DH27 chỉ có (giới hạn) trọng tải 10 tấn. Việc này gây áp lực lớn trong công tác quản lý.
Ông Đào Tấn Hữu cho biết, trong thời gian tới, xã Hòa Thắng sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường công tác tuần tra, xử phạt nạn "cát tặc". Đồng thời, ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp trốn tránh, gây khó khăn cho công tác xử lý vi phạm.
Thiết nghĩ, nếu để hoạt động tận thu khai thác trái phép diễn ra ở hầu khắp các dòng sông trên địa bàn huyện Phú Hòa, chắc chắn sẽ dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng đối với môi trường và đời sống của người dân. Do đó, chính quyền cần phải quyết liệt vào cuộc, chấn chỉnh lại hoạt động khai thác cát trên địa bàn; lập các chuyên án theo dõi, đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực khoáng sản, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác cát trái phép.
Nhóm PVCông ty CP Vận tải đường sắt cho biết tổ chức chạy tăng cường thêm nhiều chuyến tàu tuyến Bắc - Nam phục vụ người dân về quê, đón tết Nguyên đán 2025.