Khởi nghiệp từ phế phẩm của biển, cô gái Việt “hốt bạc” từ Á sang Âu

DÀNH 1 NĂM ĐỂ NGHĨ XEM MÌNH THÍCH GÌ

Sau khi tốt nghiệp THPT, Ngọc đã không vội vã theo học đại học như tất cả bạn bè. Trong căn nhà nhỏ nằm cách mặt biển Phan Thiết 2km, cô sống chậm và dành thời gian suy nghĩ: rốt cuộc mình thích gì?

“Em đã không học đại học chỉ đơn giản vì em chẳng biết cuối cùng mình thích theo đuổi ngành gì. Và em cũng không muốn cuộc đời mình sẽ lại đi theo “quỹ đạo” của số đông là: học đại học, tốt nghiệp, đi làm thuê cho các công ty, rồi lấy chồng và sinh con, sáng đi làm, tối về chăm trẻ”.

Làm thế nào để có một tuổi trẻ rực rỡ? Hay ít nhất, ta có thể sống một cuộc đời đúng như mình mong đợi, không quá vội vã vì định kiến xã hội. Để rồi ngày sau, khi nghĩ về những năm tháng đã qua, sẽ không còn gì hối tiếc. Ngọc đã luôn nghĩ về câu hỏi này. Sau rất nhiều thời gian đi tìm câu trả lời, cô chọn khởi nghiệp từ những chiếc vỏ ốc, vỏ sò xinh xắn nhặt ở trên bờ biển.

Một phế phẩm bị sóng đánh dạt vào bờ, qua tay Ngọc, biến thành nguyên liệu kiếm ra tiền. Cô dùng chúng, kết hợp với các nguyên, phụ liệu khác để làm vòng cổ; vòng tay; kẹp tóc; trang trí gương, lược, vỏ hộp… Mỗi sản phẩm có giá từ vài chục nghìn đến vài trăm nghìn đồng, được đặt hàng rất thường xuyên, tới mức khách muốn mua nhiều phải chờ từ 10-15 ngày mới có đủ.

Nhờ sức mạnh của mạng xã hội, Ngọc đã đưa sản phẩm đi khắp thế giới, từ Trung Quốc đến Nhật Bản, Hàn Quốc, rồi vượt cả nửa vòng trái đất đến Anh, Mỹ… xa xôi. Chỉ sau khoảng 1 năm khởi nghiệp, cô đã cùng gia đình xây được căn nhà mới, đồng thời tạo việc làm thu nhập tốt cho hơn 10 lao động nữ quanh vùng.

NẠN NHÂN BỊ TIKTOK ĐÀO THẢI VÀ CŨNG NHỜ TIKTOK ĐỂ VƯƠN LÊN

Trước khi khởi nghiệp với vỏ ốc, Ngọc từng kiếm tiền tốt nhờ bán mỹ phẩm trên Tiktok. “Lúc đó mọi thứ rất sơ khai nên em có cơ hội”. Nhưng rất nhanh, các trào lưu trên Tiktok thay đổi chóng mặt khiến Ngọc không theo kịp. Cô tự nhận mình là một người bán hàng bị đào thải khỏi Tiktok.

Mặc dù là con một trong gia đình bình dân, bố mẹ Ngọc không đặt lên vai cô những kỳ vọng nặng nề. Mẹ Ngọc đã giúp cô rất nhiều khi biết con gái muốn kiếm tiền từ vỏ ốc. Họ từng đem bán hàng trực tiếp ở bãi biển. Nhưng xe hàng vắng hoe. Mỗi buổi chiều khi công an đi dẹp đường, hai mẹ con càng chật vật hơn, vừa chạy trốn vì sợ bị thu hàng, vừa nỗ lực nhặt lại những món đồ nhỏ bị gió cuốn bay. Có đôi lúc, cuộc sống và công việc kinh doanh cực khổ khiến Ngọc hối hận vì đã kéo mẹ vào. Cô cũng luôn tự hỏi: Liệu công việc mình lựa chọn có phải là một quyết định đúng?

Ngọc nghĩ về những ngày từng kiếm được tiền từ Tiktok và quay lại với việc “xây kênh”. Cô dành thời gian làm các clip ngắn, giới thiệu về công việc và sản phẩm. Cô nhanh chóng nhận ra, các clip tâm đắc, được đầu tư công phu nhưng rất ít lượt xem, trong khi những clip đơn giản lại nhanh chóng lọt top xu hướng.

“Trước kia em thường làm clip 1-1,5 phút, nhưng sau đó em nhận ra những clip ngắn từ 10-30s dễ thu hút người xem. Các clip càng ngắn, càng đơn giản, dễ hiểu, trực quan, góc quay đẹp… càng dễ lan tỏa”.

Ngọc đã dùng công thức này để “tấn công” các trang mạng xã hội khác, tiêu biểu như Xiaohongshu, mạng xã hội Trung Quốc tương tự Instagram. Nhờ Xiaohongshu, cô thành công đưa đơn hàng đầu tiên đến Thượng Hải, Trung Quốc. Chuyến đi đã giúp Ngọc tìm kiếm thêm nhiều khách sỉ. Cũng từ đây, Ngọc kết nối được nhiều khách hàng xuyên biến giới. Sau vài lần nhận hàng với chất lượng ổn định, khách tin tưởng và đặt ngày một nhiều hơn. Mỗi tháng Ngọc có thể làm ra 2.000 sản phẩm, nhưng chỉ một đơn sỉ đã hết cả 1.000 sản phẩm.

Ở trong nước, Tiktok và Shopee là hai kênh bán hàng chủ lực của Ngọc. Mỗi khi livestream, Ngọc có thể chốt đơn 10 triệu đồng. “Nhưng em không dám live nhiều vì không có đủ hàng, do đồ em làm là hàng thủ công, cần nhiều thời gian tỉ mẩn chế tác”. Từ chỗ phải lo tìm kiếm thị trường, giờ đây Ngọc phải hạn chế livestream vì sợ không đáp ứng tốt nhu cầu.

Với những đơn quốc tế, khách hàng mua nhiều, thường phải đặt trước từ 10-15 ngày, không tính thời gian vận chuyển. “Em bán ra thế giới chủ yếu theo dạng xách tay nên chưa phải quy mô lớn, nhưng tương lai đi xa tới đâu thì còn chưa biết vì giờ có rất nhiều khách sỉ, và các hãng mỹ phẩm đã liên hệ, đặt hàng em thiết kế các vỏ hộp, vỏ bao bì”.

ĐIỀU KHÓ NHẤT KHI KHỞI NGHIỆP

Kinh doanh nhỏ lẻ nhưng tiệm của Ngọc vẫn kê khai, nộp thuế đầy đủ. Nói về ước mơ cho tương lai, Ngọc mong mô hình kinh doanh của mình có thể nhân rộng, giúp cho nhiều người có việc làm.

“Điều khó khăn nhất khi khởi nghiệp là mình phải làm rất nhiều việc: chọn nguyên liệu, làm sản phẩm, đánh giá chất lượng, kiểm hàng, tìm khách, gửi đơn, livestream, làm clip…”. Công việc thủ công phụ thuộc rất nhiều vào tay nghề của thợ. “Đây cũng là bài toán mà em luôn suy nghĩ và muốn nhân rộng mô hình này, tuyển thêm nhiều người để hạn chế sự phụ thuộc”.

Những chiếc vỏ sò, vỏ ốc được Ngọc thu mua của người chuyên đi nhặt vỏ ốc trên bãi biển kiếm sống. Họ sẽ ngâm, rửa sạch và khi mua về, Ngọc chỉ rửa qua để loại bỏ cát bụi. Sau đó, cô tiến hành gắn vỏ sò, vỏ ốc và các phụ liệu lên những đồ vật cần trang trí, phết sơn bóng bằng keo gốc nhựa. Bí quyết sơn bóng giúp sản phẩm bền, đẹp hơn. Mỗi công đoạn đều cần sự tỉ mỉ và mất nhiều thời gian. Trung bình, để trang trí một chiếc gương cầm tay, thợ lành nghề phải mất khoảng 3 tiếng. Mỗi ngày làm việc, họ chỉ có thể làm tối đa 3-4 chiếc gương như vậy.

“Nghe kể thì đơn giản nhưng mỗi công đoạn đều rất khó, cần sự tập trung và chỉn chu, ví dụ như chọn từng vỏ sò, ốc là những chiếc vỏ có hình dạng, màu sắc đẹp, rồi khi phủ sơn phải rất tỉ mỉ. Mỗi cây cọ dùng phủ sơn chỉ xài được 2 lần là phải thay mới vì sơn gốc nhựa này dễ làm hư cọ…”.

Mặc dù đã có nguồn cung vỏ sò, ốc ổn định, mỗi khi rảnh, Ngọc vẫn thích ra bãi biển, tự mình nhặt và tìm kiếm những chiếc vỏ ốc xinh xắn, đẹp mắt. Cô cũng thích mày mò nghiên cứu tạo ra thêm nhiều sản phẩm được trang trí bắt mắt. Kinh doanh dựa vào năng khiếu và kinh nghiệm, cô vẫn rất nhạy bén với các xu hướng mới và tự tin trên con đường lập nghiệp.

“Em cũng không biết tiệm Mây của Biển đi được bao xa, nhưng em nghĩ là cho dù có thế nào thì mĩnh cũng đã sẵn sàng đi trên con đường khởi nghiệp, không với sản phẩm này thì cũng sẽ là những thứ khác”.