Làm gì có tiền mà tiết kiệm

Tiết kiệm là nền tảng để yên tâm sống, điều này có lẽ chúng ta đều biết cả. Nhưng nếu hỏi một người đang vật lộn với chi phí sinh hoạt hàng ngày, đặc biệt là những người đang thất nghiệp, câu trả lời có thể là một cái nhún vai đầy bất lực, kèm theo một hơi thở dài: Làm gì có tiền mà tiết kiệm?

Điều này phản ánh một thực trạng tài chính vừa đáng trách mà cũng vừa đáng thương: Lúc muốn tiết kiệm cũng là lúc túi tiền đã cạn. Tiền vào nhỏ giọt mà tiền ra thì buộc phải "ào ào".

Lúc còn tiền thì mặc sức vung tay…

Cứ nghe thấy tiếng ting ting lương về là tự nhiên trong đầu nảy ra cả ngàn ham muốn chi tiêu, sắm sửa. Nào là phải đi ăn một bữa ra trò, mua cái áo mới, hay như ngôn ngữ của giới trẻ ngày nay thì là: Nhận lương xong thấy nước lọc nuốt không trôi, thấy cơm mình tự nấu sao mà dở...

Trong khoảnh khắc ấy, chắc không ai thấy mình đang hoang phí cả đâu vì phần lớn chi tiêu của chúng ta đều có vẻ hợp lý, đều xuất phát từ cảm giác mình cần cái đó ngay lúc này. Nhưng đến cuối tháng, hoặc thậm chí là giữa tháng, khi tài khoản bắt đầu "hấp hối" rồi, cảm giác giật mình hối hận mới trồi lên.

Cảm giác muốn tiết kiệm lại một lần nữa xuất hiện khi hết tiền? Và lại một lần nữa chính chủ tự nhủ "thôi để tháng sau rút kinh nghiệm". Cứ rút kinh nghiệm kiểu đó suốt cả năm nên mãi vẫn chẳng có dư, mãi vẫn cứ phải giật mình mỗi lần nhìn vào số dư tài khoản.

Không ít người nghĩ rằng tiết kiệm chỉ có ý nghĩa khi họ có mục tiêu rõ ràng như mua nhà, mua xe, cưới vợ, sinh con,... Nhưng đó là một suy nghĩ có phần hạn hẹp lắm. Trên thực tế, có vô số lý do để chúng ta bắt đầu tiết kiệm ngay cả khi chẳng có mục tiêu gì cụ thể.

Biến cố trong đời không phải là thứ được báo trước như lịch thi ở trường!

Không phải lúc nào chúng ta cũng kịp chuẩn bị cho những tình huống bất ngờ. Tai nạn, bệnh tật, mất việc, người thân gặp chuyện,... mọi thứ đều có thể xảy đến trong tích tắc, và lúc đó bạn không thể nói "từ từ để tiết kiệm cái đã" được.

Tiền không thể mua được tất cả nhưng có những hoàn cảnh, có tiền là yếu tố duy nhất giúp bạn có thêm lựa chọn, thêm thời gian và thêm sự chủ động.

Giống như việc chăm sóc sức khỏe, không ai đợi đến khi bị bệnh mới đầu phòng bệnh. Một người có sức khỏe tốt là người biết duy trì thói quen lành mạnh trước cả khi bệnh tật xảy ra. Tiết kiệm cũng vậy. Ngay cả khi bạn chưa biết mình muốn gì, tiết kiệm vẫn là điều nên làm vì nó cho bạn quyền được chọn. Thế nên đừng đợi có dư mới tiết kiệm.

"Khi nào thu nhập tăng thì mình sẽ tiết kiệm" là cái bẫy mà không ít người tự giăng ra, tự nhảy vào đó, tự trói buộc chính mình. Vì thu nhập tăng thì chi tiêu cũng tăng theo, thế là mục tiêu tiết kiệm vẫn cứ mãi ở trong tâm tưởng.

Khi thu nhập còn thấp mà bạn không thể bớt 5% để tiết kiệm, thì khi thu tăng gấp đôi cũng đừng mơ tới việc sẽ cất được 10% vì thói quen tiêu, một khi đã hình thành, sẽ rất khó thay đổi. Tiết kiệm không nằm ở con số tuyệt đối, mà nằm ở sự đều đặn. 1 triệu mỗi tháng hay 100k mỗi tuần đều được, đều tốt, đều đáng được ghi nhận miễn là bạn chịu bắt đầu và cố gắng duy trì thói quen đó định kỳ.

Tiết kiệm là cách âm thầm luyện sự tự chủ

Tiết kiệm không chỉ là bài toán cân đối chi tiêu mà còn là bài học về tự chủ, kiên nhẫn và tư duy dài hạn.

Mỗi lần bạn quyết định không chi tiền cho một món đồ nhất thời là một lần bạn rèn được khả năng trì hoãn sự thỏa mãn. Và những người có thể trì hoãn được sự thỏa mãn, theo nghiên cứu tâm lý học, thường thành công hơn, không chỉ trong tài chính mà cả trong sự nghiệp và các mối quan hệ.

Tiết kiệm vì thế không phải là hành vi chắt chiu tới mức sống khổ, mà là cách bạn kiểm soát cuộc đời mình, thay vì bị hoàn cảnh dẫn dắt để không bao giờ phải thở dài thốt lên: Làm gì có tiền mà tiết kiệm?