Lan truyền bức ảnh nhóm người đội loại mũ kỳ lạ: "Công nghệ bí ẩn gì đây? Có ảnh hưởng đến cơ thể không?”

Tại Trung Quốc, một bức ảnh "Sinh viên Thanh Hoa đội mũ bảo hiểm để xem biểu diễn" đã thu hút sự chú ý trên mạng. Trong ảnh, tám tình nguyện viên đeo thiết bị giám sát đang ngồi trong khán đài của Học viện Thanh Hoa mới. Nhiều cư dân mạng tò mò: "Có phải là nhuộm tóc tập thể không?", hay "Đây là tổ chức công nghệ cao bí ẩn nào vậy?", "Công nghệ này có ảnh hưởng gì đến cơ thể không?"

Đáp lại suy đoán của cư dân mạng, ngày 18/6, Đại học Thanh Hoa tiết lộ rằng đây là thí nghiệm thần kinh thẩm mỹ sân khấu thực sự đầu tiên tại Trung Quốc. Thiết bị EEG (máy đo điện não, hay còn gọi là máy điện não đồ) có độ chính xác cao đã được sử dụng để đồng bộ ghi lại hoạt động thần kinh của khán giả trong khi thưởng thức buổi biểu diễn.

Công cụ này giúp ích cho việc nghiên cứu giao diện não - máy tính (BCI) và thuật toán giải mã. Buổi biểu diễn là vở kịch múa "Vịnh Xuân", và mũ là thiết bị EEG di động. "Chúng tôi hy vọng có thể sử dụng khoa học não bộ để khám phá sâu sắc các quy luật hoạt động thần kinh trong quá trình đánh giá nghệ thuật và cung cấp hỗ trợ khoa học cho sáng tạo nghệ thuật và giáo dục nghệ thuật."

Gao Xiaorong, giám đốc Phòng thí nghiệm Kỹ thuật thần kinh tại Khoa Kỹ thuật Y sinh thuộc Đại học Thanh Hoa, giới thiệu rằng phòng thí nghiệm được thành lập vào năm 2004. Dựa trên công nghệ giao diện não - máy tính, phòng thí nghiệm cam kết thúc đẩy nghiên cứu tiên tiến về thẩm mỹ thần kinh từ các khía cạnh như xử lý tín hiệu và phát triển phần cứng.

Trước buổi biểu diễn, nhóm đã tuyển dụng các tình nguyện viên có nhiều chuyên môn khác nhau, bao gồm nghệ thuật tự do, khoa học và kỹ thuật. Các nhân viên đã gỡ lỗi thiết bị cho họ trước và thu thập dữ liệu EEG từ nhiều người cùng lúc trong suốt buổi biểu diễn.

Không giống như mũ bảo hiểm được mô tả trong các bộ phim khoa học viễn tưởng, nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng thiết bị của họ được chứng nhận là an toàn, không xâm lấn trong quá trình thu thập dữ liệu và không ảnh hưởng đến sức khỏe của những người tình nguyện. Theo nhóm nghiên cứu, nó cũng thoải mái khi đeo.

BCI đeo được dựa vào các điện cực đặt trên da đầu. Tuy nhiên, tín hiệu điện từ da đầu khó diễn giải hơn nhiều so với tín hiệu thu được từ cấy ghép xâm lấn. Có một nỗ lực rất lớn ở Trung Quốc để sử dụng các kỹ thuật học máy để cải thiện khả năng phân tích.

"Thiết bị chúng tôi sử dụng đã đạt chứng nhận an toàn và chỉ được sử dụng để thu thập dữ liệu không xâm lấn. Nó sẽ không ảnh hưởng đến sức khỏe của các tình nguyện viên và tương đối thoải mái khi đeo. Tất cả dữ liệu cũng sẽ được xử lý ẩn danh để đảm bảo an ninh riêng tư." Thành viên nhóm Li Zexuan đã trả lời những lo ngại của cư dân mạng.

Ông cho biết lĩnh vực nhập vai do nhà hát tạo ra tích hợp hoàn hảo giữa ánh sáng, thiết kế sân khấu và hiệu ứng âm thanh, tạo nên một không gian thẩm mỹ tách biệt với thế giới bên ngoài. Môi trường này cho phép nhóm nắm bắt được phản ứng thẩm mỹ thần kinh thực tế và tức thời nhất của khán giả, điều này khó có thể so sánh với các bối cảnh phòng thí nghiệm truyền thống.

Kết quả thí nghiệm cho thấy khi khán giả đắm chìm vào màn trình diễn, hoạt động của não tăng lên đáng kể. Sự liên kết toàn não này có liên quan chặt chẽ đến sự phân bố cảm xúc, đồng thời cũng giải thích "tại sao xem biểu diễn trực tiếp lại cảm động hơn xem video".

Hiện tại, nhóm đang khám phá việc mở rộng các nguyên tắc thần kinh thẩm mỹ sang các lĩnh vực như phục hồi rối loạn cảm xúc, giáo dục thẩm mỹ và can thiệp nhận thức cho người cao tuổi, sử dụng giao diện não-máy tính và các thuật toán giải mã liên quan để cải thiện hơn nữa độ chính xác của việc giải mã tín hiệu EEG.

Đầu năm 2025, Bắc Kinh đã triển khai kế hoạch hành động 2025–2030 nhằm đẩy nhanh tiến độ đổi mới BCI, với mục tiêu đưa thành phố này trở thành trung tâm đổi mới BCI và công nghiệp đẳng cấp thế giới.

Theo SCMP, Sohu