Lễ hội Thiết kế sáng tạo 2026: Khai thác tiềm năng, thúc đẩy các chính sách phát triển kinh tế sáng tạo Thủ đô

Sự kiện được Ủy ban Nhân dân Thành phố Hà Nội, Hội Kiến trúc sư Việt Nam chỉ đạo - Sở Văn hóa và Thể thao và Tạp chí Kiến trúc đơn vị tổ chức cùng với sự đồng hành của UNESCO, Tập đoàn Sovico cùng nhiều đối tác quan trọng khác.

Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội được tổ chức từ năm 2021, cho đến nay đã trở thành một hệ sinh thái đặc biệt: Nơi tụ hội các nguồn lực sáng tạo, nơi đối thoại giữa quá khứ và tương lai để tạo nên bản sắc độc đáo của thành phố - Nơi kết nối di sản với nghệ thuật và công nghệ để tạo nên hệ sinh thái công nghiệp sáng tạo, đóng góp thiết thực vào phát triển kinh tế sáng tạo quốc gia và hội nhập quốc tế…

Năm 2019, Hà Nội được UNESCO ghi danh trong Mạng lưới các Thành phố sáng tạo toàn cầu (UNESCO Creative Cities Network - UCCN), trở thành Thành phố sáng tạo thứ 246 trên thế giới và là Thủ đô thứ 32 được công nhận ở lĩnh vực Thiết kế sáng tạo. Đến nay, Mạng lưới đã mở rộng và có 408 thành viên. Từ đó tới nay, Hà Nội đã triển khai nhiều kế hoạch đổi mới và hội nhập trên nền tảng: “Lấy sự sáng tạo và coi nền kinh tế sáng tạo làm cốt lõi trong tiến trình phát triển thành phố năng động, toàn diện và bền vững”.

Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội đã từng bước khẳng định bản sắc riêng qua những chủ đề đậm chất văn hóa đương đại, cụ thể như: “Khơi nguồn sáng tạo - 2021: Sức sống mới cho di sản”; “Thiết kế và Công nghệ - 2022: Sáng tạo - Cống hiến - Vì cộng đồng”; “Dòng chảy kết nối và Di sản sáng tạo - 2023: Thiết kế - Cộng đồng - Sáng tạo”; “Giao lộ sáng tạo - 2024: Đối thoại giữa kiến trúc di sản và nghệ thuật đương đại”.

Tiếp nối dòng chảy sáng tạo từ cộng đồng, theo dòng sự kiện, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội không chỉ làm sống lại những di sản bị lãng quên, kết nối giới trẻ và cộng đồng, mà quan trọng hơn đã tụ hội những nguồn lực, khai thác những tiềm năng, thúc đẩy các chính sách phát triển kinh tế sáng tạo của Thủ đô.

Trên cơ sở đó, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2026 được định hướng tổ chức trở thành một thiết chế sáng tạo đô thị, nơi hội tụ, thử nghiệm và lan tỏa những ý tưởng mới. Năm 2026, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội sẽ chuyển dịch từ “Tổ chức lễ hội” sang “Xây dựng hệ sinh thái sáng tạo đô thị” với tư duy liên ngành, kết nối: nghệ thuật thị giác - thiết kế - công nghệ - kiến trúc - âm thanh - dữ liệu - thủ công - trình diễn… tạo nên các trải nghiệm đa giác quan, các hình thức nghệ thuật mới và không gian tương tác mang tính quốc tế.

Phát biểu khai mạc Lễ Công bố khung hoạt động Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2026, bà Vũ Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội nhấn mạnh: "Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2026 sẽ được tổ chức thành chuỗi các hoạt động phong phú - Hướng tới kiến tạo Hệ sinh thái sáng tạo mạnh mẽ và bền vững. Hà Nội mong muốn các dự án, ý tưởng và các hành động cụ thể nhằm khai thác phát huy giá trị văn hoá, di sản văn hoá vật thể và phi vật thể, làng nghề truyền thống… trở thành các dự án sáng tạo, có tính thương mại và phát triển lâu dài, góp phần lan toả tinh thần sáng tạo và nâng cao chất lượng sống của nhân dân. 

Các hoạt động Thiết kế sáng tạo không chỉ giới hạn ở những tác phẩm nghệ thuật, sản phẩm thiết kế, mà bao gồm: Thiết kế đô thị, thiết kế không gian công cộng, an sinh xã hội, thiết kế cộng đồng, đề xuất các ý tưởng sáng tạo khắc phục các điểm nghẽn của Thành phố (trật tự đô thị, ô nhiễm môi trường, úng ngập đô thị và ven đô, ùn tắc giao thông, an toàn thực phẩm),… Ý tưởng góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống với con người làm trung tâm". 

Ban tổ chức cho biết, Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội sẽ tổ chức định kỳ 2 năm 1 lần; những hoạt động chính sẽ diễn ra vào tháng 11 hằng năm. Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2026 sẽ diễn ra từ tháng 1, kéo dài đến tháng 11. Các hoạt động chính trong lễ hội theo định hướng xây dựng nền kinh tế sáng tạo – trung tâm kết nối, diễn đàn và thử nghiệm mô hình kinh tế sáng tạo, cụ thể với các lĩnh vực: Hoạt động Triển lãm sáng tạo; Hội chợ sáng tạo; Diễn đàn sáng tạo; Cuộc thi sáng tạo; Dự án sáng tạo; Giải thưởng thiết kế sáng tạo; Quỹ Sáng tạo; Cơ sở hạ tầng sáng tạo.

Điểm khác biệt của Lễ hội năm nay là sự lan tỏa tinh thần sáng tạo trên toàn thành phố với việc phân chia thành những khu vực:

Không gian Di sản (Khu vực Chợ Đồng Xuân - Bắc Qua và Trung tâm công nghiệp văn hoá Đồng Xuân): Khu vực trung tâm của Lễ hội, nơi các nhà sáng tạo, thiết kế sắp đặt, đưa di sản kết hợp với sáng tạo; thí điểm mô hình khu phát triển thương mại và văn hoá; kết nối nghệ nhân – nhà thiết kế – tiểu thương, hình thành tuyến trải nghiệm di sản – sáng tạo – thương mại…

Không gian Kẻ Chợ (Phố cổ Hà Nội với 36 phố hàng): Hồi sinh không gian “Thị - Phố - Nghề”; kiến tạo “Phố Hàng sáng tạo” tương ứng với các lĩnh vực công nghiệp văn hoá, gồm các không gian trải nghiệm trưng bày – trình diễn – tương tác, gắn đời sống phố nghề kết nối với hệ thống làng nghề tinh hoa của Hà Nội.

Không gian Tương lai (Mạng lưới các công viên trên địa bàn Thành phố): Sân chơi cho sinh viên, học sinh; các không gian thiết kế công cộng, pavilion quốc tế, cuộc thi, workshop, trại sáng tác và hoạt động cộng đồng.

Không gian sinh thái (Bãi giữa sông Hồng): Thí điểm “Cộng sinh đô thị - sinh thái”; không gian thử nghiệm các ý tưởng độc đáo, ưu tiên nghệ thuật cảnh quan, vật liệu địa phương, thiết kế tuần hoàn; nghiên cứu tuyến trải nghiệm đường thuỷ trên sông Hồng.

Không gian cộng đồng (trên toàn thành phố): Lan tỏa tinh thần sáng tạo; phát triển mô hình kinh tế sáng tạo; kêu gọi tham gia từ các đại sứ quán, tổ chức quốc tế; các trung tâm văn hóa, di tích, trường đại học, không gian sáng tạo, triển lãm, bảo tàng, nhà hát, nhà hàng, quán cà phê… chủ động tổ chức hoạt động hoặc hỗ trợ cộng đồng nghệ sĩ.

Để triển khai các định hướng phát triển Hệ sinh thái của Lễ hội, KTS Hoàng Thúc Hào, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam khẳng định vai trò của giới kiến trúc sư, các nhà thiết kế, các nghệ sĩ, nghệ nhân trong hành trình sáng tạo, thiết kế những không gian văn hoá, nơi các ý tưởng được ươm mầm, thử nghiệm và phát triển thành giải pháp cụ thể cho thành phố, cho cộng đồng: "Với Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2026, chúng ta đang từng bước khẳng định và hiện thực hoá một tầm nhìn mới: Lấy văn hoá làm tài nguyên, lấy sáng tạo làm động lực, lấy di sản làm chất liệu để kiến tạo tương lai. Trong hành trình đó, sự tham gia của giới kiến trúc qua những kỳ lễ hội đã góp phần thúc đẩy sự kết nối với các nghệ sĩ, các nhà thiết kế, các nghệ nhân… để mang đến Lễ hội những không gian truyền cảm hứng, gắn với đời sống và có sức lan toả dài lâu. Đó là một hơi thở rất riêng của giới sáng tạo Việt: Sự nhân bản, sự giản dị, chất liệu bản địa, sự gắn kết với cộng đồng - Và khả năng tái sinh những không gian nhỏ bé nhưng đầy sức sống.

Tôi tin rằng với tầm nhìn mạnh mẽ của Thành phố, sự tham gia rộng rãi của cộng đồng sáng tạo và sự tiên phong của giới kiến trúc, Hà Nội sẽ thực sự xứng danh Thành phố sáng tạo, phát triển công nghiệp sáng tạo - Nơi di sản được tôn trọng, Con người được truyền cảm hứng và Tương lai được kiến tạo mỗi ngày".

Phát biểu tại Lễ công bố, ông Jonathan Wallace Baker, Trưởng Đại diện Văn phòng UNESCO tại Việt Nam khẳng định: "Việc chuyển từ một lễ hội sang xây dựng một hệ sinh thái sáng tạo sẽ tạo ra những cơ hội bền vững cho các nhà thiết kế, nghệ sĩ, doanh nghiệp sáng tạo, sinh viên và cộng đồng. Từ đó, sáng tạo trở thành một thực hành chung – Nơi mọi người cùng tham gia, cùng kiến tạo và đưa vào đời sống hằng ngày.

UNESCO nhiệt liệt ủng hộ hành trình sáng tạo của Hà Nội và vui mừng đồng hành cùng thành phố trên con đường trở thành một không gian của trí tưởng tượng, kết nối và đổi mới".

Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2026 sẽ khởi động với sự kiện "Tụ hội sáng tạo" được tổ chức vào đầu tháng 1/2026 tại Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục - và khu vực Hoàn Kiếm, Hà Nội với sự kết nối nghệ thuật liên ngành độc đáo, với mong muốn quy tụ sự tham gia của mạng lưới không gian sáng tạo, đề xuất những hoạt động phong phú, ý tưởng mang tính ứng dụng sáng tạo, đồng thời kêu gọi mọi nguồn lực đồng hành, tham gia Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2026 - Hướng tới xây dựng hệ sinh thái đổi mới xã hội, phục vụ phát triển công nghiệp văn hoá tại Thủ đô.

Tại Lễ công bố khung hoạt động Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2026, Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội đã công bố Quyết định và trao Chứng nhận Không gian văn hoá sáng tạo Hà Nội cho 82 không gian văn hoá sáng tạo đáp ứng đầy đủ các tiêu chí theo Bộ Tiêu chí phân loại, đánh giá các Không gian tham gia Mạng lưới Không gian văn hoá sáng tạo Hà Nội. Sự kiện đánh dấu những nỗ lực của Thành phố Hà Nội trong việc khẳng định tầm quan trọng và vai trò của cộng đồng sáng tạo nhằm xây dựng một hệ sinh thái cộng đồng, một bước tiến mới trên hành trình xây dựng Thành phố sáng tạo bền vững và đầy cảm hứng.