Luật Thủ đô (sửa đổi): Kỳ vọng tạo đột phá cho phát triển nhà ở xã hội

Trong Đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH giai đoạn 2021 – 2023 (tại Quyết định 338/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ), Hà Nội cùng với TP Hồ Chí Minh là một trong hai địa bàn được giao nhiệm vụ triển khai trọng điểm. Cụ thể, trong giai đoạn này Hà Nội phải hoàn thành 56.200 căn (18.700 căn giai đoạn 2021 - 2025 và 37.500 căn giai đoạn 2026 – 2030).

Tuy nhiên công tác phát triển NƠXH thời gian qua gặp nhiều khó khăn vướng mắc, có thể kể đến như: trình tự thủ tục đầu tư xây dựng, mua, bán NƠXH còn kéo dài, thậm chí phức tạp hơn các dự án nhà ở thương mại; việc xác định giá trước khi thực hiện bán, cho thuê, cho thuê mua đối với NƠXH đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngoài ngân sách phải được cơ quan Nhà nước cấp tỉnh thẩm định cũng kéo dài thời gian, tốn kém cho DN; các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án NƠXH, nhà ở công nhân đã ban hành chưa đủ hấp dẫn, không thực chất để thu hút, khuyến khích chủ đầu tư...

Đây được nhận diện là những khó khăn chung liên quan đến cơ chế, chính sách phát triển NƠXH. Nếu như TP Hồ Chí Minh đã được Quốc hội cho triển khai thực hiện cơ chế đặc thù (thông qua Nghị quyết số 54/2017/QH14) đã giúp cho TP này tăng sự chủ động, phát huy tính sáng tạo, năng động, cũng như tự thúc đẩy tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, rút ngắn thời gian thực hiện và đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án phát triển đô thị, nhà ở... thì Thủ đô Hà Nội vẫn còn thiếu cơ chế đặc thù liên quan đến vấn đề này.

Luật Thủ đô (sửa đổi) với 7 Chương và 54 Điều vừa được Quốc hội thông qua đã dành riêng Điều 30 để quy định về vấn đề phát triển nhà ở nói chung và Nhà ở xã hội (NƠXH) nói riêng. Đặc biệt cũng đã có quy định chi tiết về việc phân cấp, ủy quyền cho HĐND và UBND TP trong việc điều chỉnh quy hoạch tạo quỹ đất cho phát triển NƠXH.

Cùng với đó là việc chủ động bố trí kinh phí ngân sách lập quy hoạch, lựa chọn chủ đầu tư; bố trí thay thế quỹ đất xây dựng NƠXH tương đương vào trong các khu NƠXH trên địa bàn đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, khu đô thị có quy mô sử dụng đất từ 2ha đến dưới 10ha khi DN nộp số tiền tương ứng với quỹ đất 20% vào Quỹ đầu tư phát triển TP để phát triển NƠXH.

Những quy định của Luật Thủ đô (sửa đổi) đã thể hiện sự phân quyền mạnh mẽ, đổi mới mô hình quản trị, nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền Thủ đô trên tất cả các mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Đối với vấn đề về nhà ở, việc được phân quyền xây dựng các đồ án quy hoạch chi tiết, bố trí quỹ đất cho nhà ở thương mại, NƠXH, nhà tái định cư, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ... sẽ giúp các dự án nhà ở được đẩy nhanh hơn, tiến tới khắc phục tình trạng thiếu nguồn cung, giá bán nhà leo thang.

Bên cạnh đó, Luật Thủ đô (sửa đổi) được kỳ vọng góp phần giúp TP Hà Nội hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2025, ít nhất xây dựng thêm 1 đến 2 khu nhà ở công nhân cho các KCN đang hoạt động; phấn đấu đến năm 2030, 100% các KCN được quy hoạch và triển khai đầu tư xây dựng nhà ở công nhân và thiết chế văn hóa cho người lao động. 100% các KCN được xây dựng hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại, theo quy hoạch được duyệt. Đồng thời góp phần rà soát chỉnh trang, xây dựng đồng bộ hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội tại các KCN đang hoạt động nhằm cải thiện hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, tăng mức độ thu hút đầu tư, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp trong KCN; từ đó nâng cao chất lượng môi trường làm việc của doanh nghiệp, cuộc sống của người lao động trong KCN.

Hiện, TP Hà Nội đang đẩy mạnh tập trung phát triển các dự án NƠXH, trong đó sẽ tập trung xây dựng 5 khu NƠXH tập trung với diện tích đất tích tụ lên đến vài trăm hécta. Với việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và những điều khoản riêng về NƠXH trong Luật Thủ đô (sửa đổi) sẽ là một bước tiến rất lớn về chính sách nhằm tạo ra những cơ chế vượt trội, tạo sức hút trong quá trình thu hút đầu tư phát triển NƠXH trong thời gian tới.