"Mảnh đất vàng" mở ra cơ hội bứt phá mạnh mẽ cho ngành kinh tế tỷ đô của Việt Nam

Đài Loan (Trung Quốc) hiện nằm trong nhóm thị trường tiêu thụ thủy sản lớn với mức bình quân đầu người đạt 31,65 kg/năm 2023, cao hơn 50% so với mức trung bình toàn cầu. Người dân tại đây ưa chuộng các sản phẩm như cá, động vật có vỏ, mực – bạch tuộc, tôm và cua.

Người tiêu dùng Đài Loan sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho hàng nhập khẩu chất lượng cao. Xu hướng này gắn liền với sự phát triển mạnh của ngành ẩm thực cao cấp, thể hiện qua 49 nhà hàng Michelin thường xuyên sử dụng nguyên liệu hải sản ngoại nhập.

Mặc dù nhu cầu cao, sản xuất trong nước không đáp ứng đủ khiến Đài Loan ngày càng phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu. Năm 2024, kim ngạch nhập khẩu thủy sản của Đài Loan đạt 1,885 tỷ USD từ 86 quốc gia, chủ yếu là tôm, cá hồi, mực, sò điệp và cá bơn. Trong đó, Trung Quốc, Nhật Bản, Na Uy, Việt Nam và Indonesia chiếm gần 50% tổng nhập khẩu. Việt Nam đứng thứ 4, chiếm khoảng 9% thị phần.

Đài Loan cũng là một thị trường quan trọng đối với thủy sản Việt Nam. Năm 2024, xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường này đạt 168 triệu USD, tương đương gần 1,7% tổng kim ngạch toàn ngành. Cơ cấu sản phẩm gồm tôm 44%, cá tra 13%, cá biển 28%, phần còn lại là mực, bạch tuộc và cua ghẹ.

Theo thống kê, trong 8 tháng đầu 2025, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Đài Loan đạt trên 123 triệu USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, tôm tăng 37%, chủ yếu là tôm thẻ và tôm sú; cá tra tăng 31%. Ngược lại, một số nhóm sản phẩm chững lại khi mực – bạch tuộc giảm 5% và nhuyễn thể có vỏ giảm 45%.

Những kết quả này cho thấy tôm và cá tra đang nổi lên là hai mặt hàng mà Việt Nam có lợi thế cạnh tranh rõ rệt tại thị trường Đài Loan.

Đối với Việt Nam, thị trường Đài Loan vừa mở ra nhiều cơ hội, vừa tiềm ẩn không ít thách thức. Nhu cầu tiêu thụ thủy sản tại đây luôn ở mức cao, đặc biệt với các sản phẩm nhập khẩu chất lượng và phân khúc cao cấp.

Khả năng chi trả tốt của người tiêu dùng tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam phát triển mạnh hơn các sản phẩm chế biến giá trị gia tăng, cùng với tôm thẻ, tôm sú và cá biển. Thêm vào đó, việc đã nằm trong nhóm bốn nhà cung cấp lớn nhất giúp Việt Nam có lợi thế nền tảng để tiếp tục mở rộng thị phần.

Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ Trung Quốc, Nhật Bản và Na Uy – những nước mạnh về cá hồi, mực và cá biển.

Bên cạnh đó, quy định kiểm dịch và chứng nhận chất lượng của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Đài Loan (TFDA) ngày càng nghiêm ngặt, cùng xu hướng giảm nhập khẩu các sản phẩm như mực, bạch tuộc, nhuyễn thể có vỏ, đang tạo áp lực không nhỏ lên cơ cấu xuất khẩu thủy sản của Việt Nam.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), trong giai đoạn tới, doanh nghiệp thủy sản Việt Nam cần tập trung đẩy mạnh các nhóm sản phẩm chủ lực như tôm và cá tra, đồng thời mở rộng sang các sản phẩm chế biến giá trị gia tăng nhằm đáp ứng xu hướng tiêu dùng cao cấp tại Đài Loan.

Việc định vị phân khúc chất lượng cao, nhấn mạnh yếu tố tươi ngon, truy xuất nguồn gốc minh bạch sẽ giúp nâng cao lợi thế cạnh tranh.

Song song đó, doanh nghiệp nên tăng cường xúc tiến thương mại, hợp tác với nhà hàng, đầu bếp bản địa để quảng bá sản phẩm, cũng như tham gia các hội chợ thực phẩm quốc tế nhằm mở rộng sự hiện diện thương hiệu.

Đặc biệt, cần chú trọng tuân thủ nghiêm ngặt các quy định nhập khẩu của Đài Loan về an toàn thực phẩm và chứng nhận sức khỏe động vật, từ đó xây dựng uy tín và vị thế bền vững cho thủy sản Việt Nam trên thị trường này.