Mới giải ngân được 0,3% trong gói 40.000 tỷ đồng hỗ trợ lãi suất 2%

Gói hỗ trợ lãi suất 2% với nguồn kinh phí từ ngân sách 40.000 tỷ đồng ban hành năm 2022 (theo Nghị quyết số 43/2022/QH15) được doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh hết sức trông chờ. Song, kết quả giải ngân được rất thấp.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã trình Chính phủ về việc sửa đổi Nghị định số 31/2022/NĐ-CP ngày 20/5/2022 để tạo điều kiện triển khai thuận lợi hơn.

Mặc dù vậy, ngay cả trường hợp sửa đổi Nghị định, theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đến hết năm 2022, giải ngân chính sách hỗ trợ 2% lãi suất mới đạt hơn 134 tỷ đồng. Và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng dự kiến chỉ có thể giải ngân được 2.345 tỷ đồng trong năm 2023.

Do đó, còn khoảng 37.520 tỷ đồng nguồn lực của Chương trình bố trí cho chính sách hỗ trợ 2% lãi suất có khả năng không thực hiện hết, gây ảnh hưởng đến hiệu quả của Chương trình.

NHNN và Bộ Tài chính lý giải, điều kiện tiên quyết của Nghị định 31/2022/NĐ-CP là để được tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất 2%, khách hàng phải có phương án về khả năng phục hồi. Tuy vậy, tiêu chí xác định “khả năng phục hồi” lại chưa được quy định, nên cả ngân hàng và doanh nghiệp đều lúng túng khi triển khai. Thêm vào đó, khách hàng còn có tâm lý e ngại công tác thanh tra, kiểm toán sau khi tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất 2%, nên cũng không mấy hào hứng.

Bất cập nữa được PGS.TS Đinh Trọng Thịnh - chuyên gia tài chính chỉ ra trên Thời báo Ngân hàng là phạm vi đối tượng thụ hưởng chính sách hạn chế, chỉ có 11 ngành nghề mà đây là những ngành nghề đang gặp nhiều khó khăn, khả năng thu hồi vốn thấp. Do đó, ông Thịnh đề xuất, rà soát lại các đối tượng và mở rộng lĩnh vực, ngành nghề được thụ hưởng chính sách hỗ trợ lãi suất thì mới kỳ vọng giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2% được cải thiện trong năm 2023.

Ngoài đề xuất mở rộng đối tượng, ông Thịnh kiến nghị xem xét chuyển nguồn hỗ trợ lãi suất 2% chưa giải ngân được sang nguồn hỗ trợ miễn giảm thuế, phí, lệ phí... cho các doanh nghiệp trong bối cảnh khó khăn hiện nay để sử dụng nguồn lực hỗ trợ sao cho hiệu quả.

Bản thân NHNN cũng đã đề xuất và đang lấy ý kiến các bộ, ngành có liên quan, báo cáo các cấp có thẩm quyền phương án điều chuyển phần không sử dụng hết sang các chương trình khác có khả năng hấp thụ tốt hơn, sử dụng nguồn lực này hiệu quả hơn. NHNN theo dõi sát quá trình triển khai của hệ thống NHTM để kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi và tối đa nhất cho NHTM cũng như cho doanh nghiệp trong quá trình thực thi chính sách.

Ngoài ra, NHNN cũng sẽ tiếp tục tổ chức những đoàn khảo sát liên ngành có sự tham gia đầy đủ từ các cơ quan ban ngành địa phương, các hiệp hội để nắm bắt thông tin, tình hình triển khai gói hỗ trợ lãi suất. Tuy nhiên, để chính sách hỗ trợ hiệu quả, NHNN rất cần sự phối hợp chặt chẽ của các địa phương, hiệp hội ngành nghề truyền tải chính sách kịp thời để các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh nắm bắt được đầy đủ thông tin, quy định điều kiện khi tham gia gói hỗ trợ lãi suất này.