Một dự án 5 triệu USD của Liên hợp quốc có thể "thay đổi cuộc đời" của 21.000 người Việt Nam

Mới đây, ngày 11/11, Quỹ Phát triển Nông nghiệp Quốc tế (IFAD) phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường và UBND tỉnh Vĩnh Long chính thức khởi động dự án "Cơ chế tài chính sáng tạo hỗ trợ thích ứng trong sinh kế vùng đất ngập nước" (IFIA).

Theo IFAD, dự án IFIA kéo dài từ tháng 6/2025 đến tháng 6/2029, với đánh giá giữa kỳ vào tháng 1/2027 và đánh giá cuối kỳ vào tháng 12/2029. IFIA do IFAD làm cơ quan thực hiện đa phương, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng UBND tỉnh Vĩnh Long.

IFIA được thực hiện tại khu vực đất ngập nước hoặc rừng ngập mặn ở tỉnh Trà Vinh và Bến Tre (cũ). Dự án do Quỹ thích ứng biến đổi khí hậu (AF) viện trợ với tổng vốn 5 triệu USD (tương đương hơn 131 tỷ đồng).

Mục tiêu của dự án này nhằm tăng cường khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu và phát triển sinh kế bền vững tại Đồng bằng sông Cửu Long. Cụ thể, dự án là thí điểm, hệ thống hóa kiến thức và thể chế hóa các công cụ tài chính nhằm nhân rộng khả năng thích ứng trong các hoạt động sinh kế ven biển, từ đó góp phần bảo tồn cũng như thúc đẩy sử dụng bền vững đất ngập nước, rừng ngập mặn.

Đối tượng mục tiêu trực tiếp của dự án IFIA là 21.000 người dân dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu, tương đương với khoảng 6.000 gia đình. Trong đó, dự án IFIA chú trọng lồng ghép giới và thanh niên, với mục tiêu đạt 50% người hưởng lợi là phụ nữ và 30% là thanh niên.

Ngoài ra, dự án cũng đặt mục tiêu phục hồi 5.000 ha rừng ngập mặn và nhân rộng ít nhất 10 sáng kiến thích ứng thông qua vận động chính sách…

Dự án IFIA sẽ được triển khai song song với CSAT (Dự án Phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp thông minh thích ứng khí hậu do IFAD tài trợ), hướng tới thúc đẩy hợp tác công – tư và đổi mới sáng tạo trong phát triển nông nghiệp bền vững.

Dự án giúp người dân chủ động hơn trong thích ứng khí hậu

Tại lễ khởi động tại Trà Vinh, ông Ambrosio Barros, Giám đốc Quốc gia IFAD tại Việt Nam, nhấn mạnh: "Đây không chỉ là một dự án, mà là bản thiết kế cho tài chính khí hậu toàn diện. Chúng tôi đầu tư vào những giải pháp mang lại lợi ích hài hòa cho cả nông dân và hệ sinh thái. IFIA được thiết kế để có thể mở rộng, nhân rộng và tạo chuyển đổi thực sự".

Đáng chú ý, tập trung vào nuôi trồng thủy sản sinh thái, du lịch sinh thái và quản lý rừng ngập mặn bền vững, dự án IFIA sẽ tạo điều kiện để nông dân tiếp cận vốn, ứng dụng công nghệ thích ứng và tham gia vào chuỗi giá trị nông nghiệp thân thiện môi trường.

Ông Nguyễn Trúc Sơn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long, khẳng định: "Dự án giúp cộng đồng địa phương chủ động hơn trong thích ứng khí hậu. Đây là cơ hội để vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ tài nguyên thiên nhiên".

Đồng tình với quan điểm của lãnh đạo UBND tỉnh Vĩnh Long, theo bà Martina Dorigo, Điều phối viên Quản lý Danh mục của Quỹ Thích ứng: "Đổi mới không chỉ là công nghệ hay tài chính, mà còn là cách hợp tác và học hỏi để cộng đồng địa phương tự dẫn dắt quá trình thích ứng. Chúng tôi tin rằng IFIA sẽ trở thành hình mẫu cho tài chính khí hậu sáng tạo tại Việt Nam và khu vực châu Á – Thái Bình Dương".

Bà Anupa Rimal Lamichhane, Chuyên gia trưởng về Môi trường và Khí hậu của IFAD, nhận định rằng: "Dự án IFIA cho thấy tài chính khí hậu toàn diện có thể tạo ra thay đổi ở cấp địa phương. Việc lồng ghép bền vững môi trường, bình đẳng giới và trao quyền cho thanh niên ngay từ đầu giúp dự án tạo tác động hệ thống lâu dài".

Về phía đại diện Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (VASI), bà Nguyễn Mỹ Hằng, Trưởng phòng Khoa học, Công nghệ và Hợp tác quốc tế, đánh giá cao sự phù hợp của dự án với các ưu tiên quốc gia. Theo bà, dự án được triển khai đúng thời điểm, góp phần thúc đẩy mô hình phát triển thích ứng, toàn diện và bền vững tại các vùng ven biển dễ bị tổn thương.

"Không một bên nào có thể ứng phó biến đổi khí hậu một mình – sự hợp tác giữa Bộ, IFAD và các tỉnh là yếu tố then chốt để nguồn lực và đổi mới đến với người dân", bà Nguyễn Mỹ Hằng nhấn mạnh.

Tại lễ khởi động dự án, ông Phạm Văn Chí, Tổ hợp tác Nuôi trồng Thủy sản và Du lịch Cồn Phụng, đại diện nông dân địa phương bày tỏ: "Với chúng tôi, thích ứng không phải là lý thuyết, đó là sự sống". Ông chí kỳ vọng IFIA sẽ mang đến hy vọng, cơ hội sản xuất mới và thị trường mới cho thanh niên và phụ nữ nông thôn.

Lễ khởi động tại Trà Vinh có sự tham dự của đại diện các bộ, ngành trung ương, chính quyền địa phương, tổ chức nông dân, tổ chức tài chính vi mô, cơ quan Liên Hợp Quốc và các đối tác phát triển. Các đại biểu đã thảo luận về định hướng chiến lược, kế hoạch triển khai và cơ chế huy động tài chính nhằm củng cố khả năng chống chịu của cộng đồng phụ thuộc vào đất ngập nước và rừng ngập mặn.

(Ảnh: MH/ IFAD)