Năm 2025, số lần cảnh báo đối với nông sản Việt Nam tại thị trường EU giảm mạnh

Năm 2025 ghi nhận một diễn biến đáng chú ý trong xuất khẩu nông sản Việt Nam: Số lần cảnh báo về vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật (SPS) từ Liên minh châu Âu (EU) giảm gần 50% so với năm trước. Kết quả này phản ánh những chuyển biến thực chất trong kiểm soát chất lượng và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế. 

Tuy nhiên, trong bối cảnh các thị trường lớn đồng loạt thay đổi cách quản lý an toàn thực phẩm theo hướng chặt chẽ và hệ thống hơn, việc giảm cảnh báo chưa đồng nghĩa với giảm rủi ro.

Cụ thể, theo thống kê từ Văn phòng thông báo và điểm hỏi đáp quốc gia về vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật (SPS Việt Nam), trong năm 2025, EU đã phát đi 60 cảnh báo đối với nông, lâm, thủy sản Việt Nam, giảm 48% so với mức 114 cảnh báo của năm 2024. Đây là mức giảm sâu hiếm thấy trong nhiều năm, đặc biệt khi kim ngạch xuất khẩu nông sản sang EU vẫn duy trì đà tăng.

Không chỉ riêng EU, so với giai đoạn 2023-2024, tổng số vụ vi phạm và cảnh báo SPS đối với nông, lâm, thủy sản Việt Nam trong năm nay đều có xu hướng giảm. Điều này cho thấy các biện pháp kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc đang dần đi vào thực chất, thay vì xử lý mang tính tình huống như trước.

Một điểm đáng chú ý khác là việc tiếp nhận và xử lý các thông báo SPS quốc tế đã có tính hệ thống hơn, giúp doanh nghiệp và địa phương chủ động điều chỉnh quy trình sản xuất ngay từ đầu chuỗi, thay vì bị động khi hàng hóa đã xuất khẩu hoặc gặp sự cố tại cửa khẩu.

Ở các thị trường cao cấp như EU hay Mỹ, SPS từ lâu không còn là yêu cầu kỹ thuật thuần túy. Với doanh nghiệp xuất khẩu, tuân thủ SPS ngày càng giống một “giấy thông hành” bắt buộc nếu muốn tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh các thị trường nhập khẩu ngày càng siết chặt tiêu chuẩn, việc tuân thủ SPS không còn là yêu cầu mang tính thủ tục, mà đã trở thành điều kiện sống còn để nông sản Việt Nam tiếp cận các thị trường cao cấp. Những thị trường như EU, Mỹ hay các quốc gia phát triển áp dụng hệ thống tiêu chuẩn rất khắt khe, nhưng nếu đáp ứng được, sản phẩm Việt Nam không chỉ mở rộng được thị phần mà còn có thể đạt mức giá bán cao hơn đáng kể, qua đó nâng cao giá trị gia tăng cho ngành hàng.