Năng suất đường Việt Nam tiếp tục dẫn đầu khu vực Đông Nam Á

Tại hội nghị Tổng kết vụ sản xuất mía đường niên vụ 2024-2025, kế hoạch sản xuất niên vụ 2025-2026, ông Nguyễn Văn Lộc, Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam cho biết, tổng hợp từ số liệu báo cáo của các nhà máy đường hoạt động trong niên vụ 2024-2025, tổng diện tích mía thu hoạch là 189.360 ha, tăng so với con số 163.019 của niên vụ 2023-2024, 141.906 ha của niên vụ 2022-2023 và 124.753 ha của niên vụ 2021-2022. 

Sản lượng mía thu hoạch niên vụ 2024-2025 là 12.428.930 tấn, cao hơn nhiều so với con số 11.204.780 tấn của niên vụ 2023-2024; 9.496.358 tấn của niên vụ 2022-2023 và 7.532.728 tấn cảu niên vụ 2021-2022.

Các nhà máy đường trên cả nước đã ép được 12.428.930 tấn mía, sản xuất được 1.266.041 tấn đường các loại. So với vụ ép mía 2023-2024 sản lượng mía ép đạt 110,9% và sản lượng đường đạt 114,2%. So sánh với vụ ép mía 2020-2021, trong vòng 5 vụ liên tiếp, sản lượng đường tăng 183%. Điều này cho thấy, kể từ khi Việt Nam áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại từ năm 2021, ngành đường Việt Nam đã ghi nhận sự hồi sinh và tăng trưởng đáng kể.

Ngành mía đường Việt Nam hiện đang tạo sinh kế cho hơn 225.000 hộ nông dân. Giá thu mua mía niên vụ 2024-2025 đạt khoảng 1,2 - 1,3 triệu đồng/tấn, tương đương và thậm chí cao hơn so với nhiều nước trong khu vực. Cụ thể, giá mía Thái Lan ở mức 34,21 USD/tấn (tương đương 844.508 đồng), thấp hơn 48% so với Việt Nam. Chính sách giá hợp lý này đã góp phần khuyến khích nông dân mở rộng diện tích, giúp sản lượng mía và đường tăng liên tục trong 5 niên vụ gần đây.

Đáng chú ý, năng suất đường của Việt Nam tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu khu vực Đông Nam Á. Niên vụ 2024-2025, năng suất đạt 6,69 tấn đường/ha, vượt qua các nước sản xuất lớn như Thái Lan, Indonesia và Philippines. Đây là minh chứng cho sự chuyển biến tích cực trong quản lý vùng nguyên liệu, cải tiến kỹ thuật canh tác và nâng cao hiệu quả chế biến.

Niên vụ 2025-2026 được dự báo sẽ có nhiều thách thức đối với ngành mía đường Việt Nam khi phải đối phó với tình hình bùng phát đường nhập lậu và gian lận thương mại đường, tình hình lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và thị trường đường bị thu hẹp do sự gia tăng nhập khẩu đường lỏng siro ngô HFCS. Vụ chế biến 2025/2026, dự kiến còn 25 nhà máy đường hoạt động, với tổng công suất thiết kế là 124.000 tấn mía/ngày.

Do đó, Hiệp hội Mía đường Việt Nam đề ra những nhiệm vụ trọng tâm niên vụ tới.

Một là, củng cố chuỗi liên kết sản xuất mía đường. Ngành cần bảo đảm thu nhập ổn định cho nông dân thông qua giá mua mía có lãi, đồng thời áp dụng công nghệ, kỹ thuật để giảm chi phí, tăng năng suất. Các chính sách khuyến khích hợp tác, liên kết sẽ hỗ trợ nông dân đầu tư, thu hoạch, qua đó nâng cao hiệu quả và cạnh tranh.

Hai là, xây dựng thị trường đường lành mạnh. Ngành phải tham gia bình ổn thị trường, bảo đảm nguồn cung trong nước, hài hòa lợi ích nông dân - doanh nghiệp - người tiêu dùng.

Ba là, phòng chống gian lận thương mại. Ngành cần triển khai hệ thống dữ liệu truy xuất nguồn gốc, áp dụng nguyên tắc “một bước trước - một bước sau” trong quản lý sản xuất, lưu kho, phân phối, bổ sung mã số nhận diện lô hàng vào hóa đơn và chứng từ. Qua đó, ngăn chặn đường nhập lậu, giả mạo, không rõ nguồn gốc.

Bốn là, thích ứng biến đổi khí hậu. Ngành mía đường cần giải pháp tiết kiệm, tối ưu nguồn nước, thúc đẩy canh tác phát thải thấp, thích ứng khí hậu, nâng cao thu nhập nông dân. Các nhà máy và địa phương nên vận dụng nguồn hợp pháp hình thành quỹ bảo hiểm rủi ro khí hậu, bảo vệ sinh kế người trồng mía.

Năm là, triển khai chương trình chọn giống. Mục tiêu là tối ưu cơ cấu giống, tạo đột phá về năng suất và chất lượng, gia tăng sức cạnh tranh.