Ngăn chặn hiểm họa thuốc lá điện tử

Lực lượng chức năng thu giữ thuốc lá điện tử nhập lậu.

Tác hại không kém thuốc lá thông thường

Thuốc lá điện tử đang được nhiều người sử dụng, trong đó đa phần là giới trẻ. Anh Nguyễn Văn Phong (phường Thanh Nhàn, quận Hai Bà Trưng) cho biết: "Tôi biết đến thuốc lá điện tử qua bạn bè. Từ chỗ tò mò dùng thử, đến nay, tôi thường xuyên sử dụng". Theo anh Phong, trên thị trường đang phổ biến hai sản phẩm thuốc lá điện tử, tạo ra các hạt khói hoặc làn khói cho người dùng hít vào. 

Chị Bùi Lê Minh (phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai) chia sẻ: “Tôi thấy người dùng thuốc lá điện tử phả rất nhiều khói ra môi trường. Mức độ khói đậm đặc khiến tôi cảm thấy khó chịu giống như hít phải khói thuốc lá thông thường”.

Đến một số cửa hàng bán thuốc lá điện tử trên phố Xã Đàn (quận Đống Đa), Lương Thế Vinh (quận Thanh Xuân), có thể thấy rất nhiều loại thuốc lá điện tử như loại dùng một lần, nhỏ gọn, dễ sử dụng; loại dùng nhiều lần, có sạc pin hay nạp điện để tiếp tục sử dụng. Các sản phẩm được niêm yết nhiều mức giá, từ vài trăm nghìn đồng đến hàng triệu đồng một sản phẩm. Ngoài thiết bị hút thuốc thì các lọ tinh dầu có tên gọi như: Bạc hà tươi mát, việt quất, xoài lạnh, kẹo chanh đá... chính là điều thu hút giới trẻ tò mò thử nghiệm. 

Điều đáng nói, mặc dù trên bao bì các lọ tinh dầu này đều ghi “Sản phẩm có chứa nicotine” nhưng người bán không đề cập đến điều này hoặc đề cập qua loa, khiến người mua không để ý. Nguy hại hơn, thuốc lá điện tử sử dụng nhiều hương liệu, hóa chất phối trộn nên có thể bị lợi dụng để sử dụng chất kích thích, ma túy nhằm lôi kéo giới trẻ, học sinh, sinh viên. 

Về vấn đề này, theo bác sĩ Trần Thanh Hương, Phòng Tư vấn trực tiếp cai nghiện thuốc lá (Trung tâm Hô hấp Bệnh viện Bạch Mai), do ngộ nhận sử dụng thuốc lá điện tử để cai nghiện thuốc lá điếu nên thực tế đang có nhiều người sử dụng thuốc lá điện tử, nhất là giới trẻ. Tuy nhiên, dù là loại thuốc lá nào thì bản chất vẫn là lệ thuộc chất gây nghiện nicotine, có tác hại đến sức khỏe không thấp hơn so với thuốc lá điếu thông thường.

Tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử hiện nay đòi hỏi phải có biện pháp ngăn chặn kịp thời, tránh những hậu quả về lâu dài. Ảnh: Huy Đạt

Cần cấm hoàn toàn dưới mọi hình thức

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thu Phương, Giám đốc Trung tâm Hô hấp (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết: Mặc dù thuốc lá điện tử đắt hơn thuốc lá điếu nhưng đang được giới trẻ chuyển sang dùng nhiều hơn vì muốn thể hiện bản thân hoặc với niềm tin rằng sẽ không bị nghiện hay gặp vấn đề về sức khỏe như khi sử dụng thuốc lá thông thường. Điều đáng lo ngại là việc bán sản phẩm này đang phổ biến qua các trang mạng xã hội trong đó có Facebook, khiến giới trẻ càng dễ tiếp cận. 

"Thời gian hút thuốc càng sớm thì mức độ ảnh hưởng càng nhiều đến các cơ quan, chức năng của cơ thể như não, hô hấp, xương, sinh sản... Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã khẳng định, thuốc lá điện tử cũng nguy hiểm như thuốc lá điếu thông thường nên chúng tôi muốn bệnh nhân dừng hút cả hai loại trên", Tiến sĩ Phan Thu Phương khuyến cáo.

Còn theo chị Dương Thị Hà, chuyên viên Tổng đài quốc gia tư vấn cai nghiện thuốc lá miễn phí (18006606), qua 5 năm hoạt động (2015-2020), Tổng đài đã tiếp nhận hơn 80.000 cuộc gọi đến, hỗ trợ tư vấn 40.000 người muốn cai nghiện thuốc lá (bao gồm cả thuốc lá điện tử), theo dõi hỗ trợ chủ động bằng các cuộc gọi lại tới 6.600 người. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, chỉ có trên 1.000 người cai nghiện thuốc lá thành công (đánh giá trong thời gian 1 năm dừng hút). Phần lớn người nghiện thuốc lá, nhất là giới trẻ, tái nghiện nhiều lần vì chưa nhận thấy mức nguy hại của thuốc lá, trong đó có thuốc lá điện tử, đến sức khỏe.

Tiến sĩ Nguyễn Khắc Hiền, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại thuốc lá thành phố cho hay, nhiều nghiên cứu đều chỉ ra rằng, hút thuốc lá điện tử vẫn gây nghiện và có hại. Thậm chí, có loại thuốc lá điện tử gây ra nguy cơ bị ung thư cao gấp 15 lần so với thuốc lá điếu thông thường.

"Trước thực trạng trên, thời gian tới, cùng với việc duy trì và nhân rộng mô hình “Môi trường không khói thuốc” tại các nhà hàng, khách sạn, trường học, bệnh viện và tham gia xây dựng mô hình “Điểm du lịch không khói thuốc”, Sở Y tế Hà Nội sẽ đẩy mạnh tuyên truyền về phòng, chống tác hại thuốc lá điện tử, thuốc lá truyền thống. Mọi người nên nhận thức rõ tác hại của thuốc lá điện tử, từ đó không sử dụng để bảo vệ sức khỏe bản thân", Tiến sĩ Nguyễn Khắc Hiền đưa ra khuyến cáo.

Hiện, Việt Nam chưa có quy định cụ thể quản lý thuốc lá điện tử. Về việc này, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) Trần Thị Trang cho rằng, đối với thuốc lá điện tử cần cấm hoàn toàn dưới mọi hình thức mua bán, sản xuất, nhập khẩu, quảng cáo.