Ngân hàng Việt Nam từng bước chuyển mình thành ngân hàng số và ngân hàng mở

Ngân hàng
02:27 PM 13/10/2025

Trong quá trình chuyển đổi số, các ngân hàng của Việt Nam đang ở đang ở giai đoạn giữa, từng bước phát triển thành ngân hàng số và ngân hàng mở (Open Banking).

Theo nghiên cứu của FiinGroup, gần 100% các ngân hàng trong nước đã xây dựng và triển khai chiến lược chuyển đổi số, với 88% ngân hàng thương mại đã được phê duyệt chiến lược, trong khi 22% còn lại đang trong quá trình hoàn thiện.

Ngân hàng Việt Nam từng bước chuyển mình thành ngân hàng số và ngân hàng mở- Ảnh 1.

FiinGroup cho biết, có 5 bước chuyển đổi số trong ngành ngân hàng, trong đó bước đầu tiên là mô hình ngân hàng truyền thống, bước số 2 là ngân hàng số, số 3 là ngân hàng mở, tiếp theo là ngân hàng số phi tập trung và cuối cùng là ngân hàng số metaverse.

Theo đó, hành trình chuyển đổi số của ngành ngân hàng Việt Nam đang ở giai đoạn giữa - tương ứng với bước 2 và bước 3 trong lộ trình phát triển số.

Trong quá trình chuyển đổi số, các ngân hàng của Việt Nam đang ở bước phát triển thành ngân hàng số và ngân hàng mở (Open Banking). Tuy nhiên, chuyên gia cho biết để tiến tới mô hình ngân hàng mở - nơi dữ liệu và dịch vụ tài chính được chia sẻ qua các giao diện lập trình ứng dụng (API) - thì vẫn còn nhiều việc phải làm. 

Việc ứng dụng API mới chỉ bắt đầu, nhưng được xem là bước đi quan trọng giúp ngân hàng kết nối sâu hơn với hệ sinh thái số, từ đó mở rộng khả năng hợp tác với các công ty fintech, nền tảng thương mại điện tử hay dịch vụ thanh toán trực tuyến.

Về bản chất, các ngân hàng đang từng bước chuyển mình thành những nền tảng mở (open platforms), cho phép tích hợp và kết nối với nhiều đối tác khác nhau nhằm mở rộng phạm vi dịch vụ, từ thanh toán, thu hộ, chi hộ, đến các tiện ích điện tử và dịch vụ số đa dạng khác.

Xu hướng này không chỉ diễn ra giữa các ngân hàng với nhau, mà còn mở rộng sang hợp tác với hơn 30 công ty trung gian thanh toán được cấp phép tại Việt Nam, cùng nhiều doanh nghiệp công nghệ và tổ chức tài chính khác.

Hiện nay, một số ngân hàng đã chủ động mở API, tạo điều kiện cho các đối tác dễ dàng tích hợp dịch vụ, mang lại trải nghiệm liền mạch hơn cho khách hàng. Mặc dù danh sách này mới chỉ được công bố một phần, nhưng thực tế cho thấy ngày càng nhiều ngân hàng đang tham gia vào hệ sinh thái API mở, phản ánh một xu hướng phát triển mạnh mẽ và tất yếu trong chiến lược số hóa toàn ngành.

Về mặt mô hình hoạt động, Việt Nam hiện chưa có ngân hàng số thuần túy NeoBank – tức là các ngân hàng số hoạt động hoàn toàn trực tuyến thông qua ứng dụng di động hoặc nền tảng web, không có chi nhánh vật lý, không có nhân sự giao dịch truyền thống. Và để đạt đến cấp độ ngân hàng số metaverse - ứng dụng các công nghệ blockchain, AI hay metaverse, ngành ngân hàng Việt Nam sẽ cần thêm thời gian và nền tảng công nghệ mạnh mẽ hơn.

Một khía cạnh quan trọng khác trong quá trình chuyển đổi số của ngành ngân hàng Việt Nam là năng lực phân tích và khai thác dữ liệu. Hiện nay, ngành ngân hàng Việt Nam được đánh giá đang ở cấp độ 3 trong lộ trình phát triển dữ liệu. Ở giai đoạn đầu (cấp độ 1), các ngân hàng chủ yếu số hóa quy trình nội bộ và tự động hóa hoạt động kinh doanh. Đến cấp độ 3, hệ thống bắt đầu được mở rộng, xây dựng kho dữ liệu tập trung và phân tích hành vi khách hàng, giúp hình thành nền tảng cho việc ứng dụng dữ liệu lớn trong ra quyết định và phát triển sản phẩm.

Một số ngân hàng tiên phong đã bắt đầu chuyển sang cấp độ 4, nơi dữ liệu được khai thác sâu hơn, kết hợp với các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI) để dự đoán xu hướng thị trường và cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng. Theo khảo sát, một số tập đoàn tài chính lớn tại Việt Nam cũng đang tiến gần đến giai đoạn này.

Trong tương lai, ngành ngân hàng Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiến đến cấp độ 5 - mô hình phát triển dữ liệu toàn diện như tại các quốc gia tiên tiến (như Anh), nơi hệ sinh thái dữ liệu mở hoàn toàn, kết nối đa chiều giữa ngân hàng, khách hàng và đối tác, tạo nên hệ sinh thái tài chính số thông minh và linh hoạt.

FiinGroup dự báo, trong thời gian tới, với sự phát triển của kỷ nguyên dữ liệu, cùng việc xây dựng và chia sẻ dữ liệu mở giữa các ngân hàng thông qua Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, ngành tài chính - ngân hàng được kỳ vọng sẽ tiếp tục nâng cao hiệu quả vận hành, hướng tới mức chi phí tối ưu và mô hình hoạt động dựa trên dữ liệu như các thị trường tiên tiến trong khu vực.

An Mai (t/h)
Ý kiến của bạn
KHÁT VỌNG, BẢN LĨNH, TRÍ TUỆ - ĐẢNG BỘ CHÍNH PHỦ TIÊN PHONG, VỮNG BƯỚC CÙNG DÂN TỘC TRONG KỶ NGUYÊN MỚI KHÁT VỌNG, BẢN LĨNH, TRÍ TUỆ - ĐẢNG BỘ CHÍNH PHỦ TIÊN PHONG, VỮNG BƯỚC CÙNG DÂN TỘC TRONG KỶ NGUYÊN MỚI

Tạp chí Doanh nghiệp và Tiếp thị trân trọng giới thiệu bài viết của đồng chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ với tiêu đề: “KHÁT VỌNG, BẢN LĨNH, TRÍ TUỆ - ĐẢNG BỘ CHÍNH PHỦ TIÊN PHONG, VỮNG BƯỚC CÙNG DÂN TỘC TRONG KỶ NGUYÊN MỚI”.