Nghệ An: Triển khai Đề án chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến môi trường sinh thái

Kế hoạch được ban hành nhằm chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng lớn đến nguồn lợi, môi trường, hệ sinh thái sang các nghề khai thác hải sản có ảnh hưởng ít hơn hoặc sang lĩnh vực khác ngoài khai thác để từng bước cân bằng cường lực khai thác phù hợp với khả năng phục hồi tái tạo nguồn lợi thủy sản; từng bước nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả đội tàu cá trong khai thác, bảo vệ nguồn lợi; cải thiện môi trường làm việc và đảm bảo 100% ngư dân chuyển đổi nghề có việc làm ổn định, thu nhập đảm bảo cuộc sống sau khi chuyển đổi nghề. Từng bước giảm dần tàu cá sử dụng nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái, hàng năm cắt giảm tối thiểu 1,5% đối với tàu hoạt động vùng khơi; 4-5% đối với tàu vùng lộng, vùng ven bờ.

Mục tiêu đến năm 2025, nâng cao năng lực quản lý Nhà nước về bảo vệ và phát triển nguồn lợi thuỷ sản, đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ từ cấp tỉnh đến cấp huyện, cấp xã; tập huấn, tuyên truyền cho ngư dân và phát huy vai trò của các Tổ đồng quản lý, cộng đồng dân cư trong công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản. 

Phấn đấu đến ngày 31/12/2025 cắt giảm được 184 tàu cá đang hoạt động (so với 01/01/2023), còn lại 3.209 chiếc, trong đó: Cắt giảm tàu cá hoạt động vùng khơi 40 chiếc, còn lại 1.101 chiếc; cắt giảm tàu cá hoạt động vùng lộng, vùng ven bờ 144 chiếc, còn lại 2.108 chiếc. Khảo sát, xây dựng các mô hình chuyển đổi từ lưới kéo sang các nghề câu, rê có tính chọn lọc cao phù hợp với điều kiện thực tế nghề cá Nghệ An đảm bảo hiệu quả, bền vững.

Đến ngày 31/12/2030, cắt giảm được 672 tàu cá đang hoạt động (so với 31/12/2025), còn lại 2.537 chiếc, trong đó: Cắt giảm tàu cá hoạt động vùng khơi 96 chiếc, còn lại 1.005 chiếc; cắt giảm tàu cá hoạt động vùng lộng, vùng ven bờ 576 chiếc, còn lại 1.532 chiếc. Chuyển đổi 20 tàu làm nghề lưới kéo khai thác vùng khơi sang nghề lồng bẫy, chụp, vây, câu, dịch vụ hậu cần, lưới rê (trừ rê thu ngừ); chuyển đổi 100 tàu khai thác vùng biển ven bờ, vùng lộng đang làm khai thác hải sản sang nghề nuôi trồng thủy sản, dịch vụ nuôi trồng thủy sản, nghề cá giải trí, các nghề kinh tế khác…

Để đạt được mục tiêu đề ra, UBND tỉnh yêu cầu tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức của cộng đồng ngư dân về chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái. Thực hiện, sửa đổi, bổ sung Quy định tiêu chí đặc thù về cấp văn bản chấp thuận thuê, mua, cải hoán, đóng mới tàu cá theo hướng giảm nghề khai thác ảnh hưởng lớn đến nguồn lợi, tiêu tốn nhiều nhiên liệu sang nghề khai thác chọn lọc, tiêu tốn ít nhiên liệu; hạn chế mua tàu cá từ ngoại tỉnh đối với tàu đã cũ (trên 10 năm), làm nghề có ảnh hưởng đến nguồn lợi thuỷ sản. Hàng năm, tiến hành rà soát thống kê số lượng tàu cá (trong đó chú trọng điều tra tàu cá làm nghề lưới kéo, lưới rê thu ngừ) trên địa bàn toàn tỉnh.

Cùng với đó, khảo sát nhu cầu chuyển đổi nghề từ nghề khai thác hải sản xâm hại, hủy diệt nguồn lợi thủy sản (lưới kéo) sang các nghề có tính chọn lọc cao phù hợp với điều kiện thực tế nghề khai thác hải sản tại Nghệ An, đảm bảo hiệu quả, bền vững. Triển khai các đề tài ứng dụng khoa học, điều tra về các loài thủy sản, hình thành khu vực cư trú nhân tạo cho các loài hải sản, tổ chức quản lý khu vực có hệ sinh thái đa dạng.

UBND tỉnh cũng đã đưa ra các giải pháp thực hiện nghiêm việc quản lý hạn ngạch khai thác theo nghề, kiểm soát tốt hoạt động thống kê sản lượng lên bến và hoàn thiện cơ sở dữ liệu ngành thủy sản đảm bảo đồng bộ với kế hoạch chuyển đổi số của tỉnh. Tăng cường phối hợp giữa các lực lượng kiểm ngư, Công an, Bộ đội Biên phòng, UBND cấp huyện, cấp xã, các đơn vị liên quan và các cơ quan truyền thông. 

Xây dựng, trình cơ quan có thẩm quyền ban hành chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề khai thác ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái sang các nghề không khai thác hoặc các nghề ảnh hưởng ít đến nguồn lợi hải sản và hệ sinh thái; chính sách hỗ trợ đào tạo nghề cho ngư dân khai thác hải sản có nhu cầu chuyển đổi nghề.

Đồng thời xây dựng các mô hình hoạt động du lịch trải nghiệm kết hợp với khai thác, chế biến, sử dụng hải sản nâng cao giá trị, thu nhập cho người dân. Xây dựng các mô hình chuyển đổi từ nghề khai thác ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái sang nghề cá giải trí, nuôi trồng thủy sản trên các vùng biển ven bờ, vùng cửa sông, cửa lạch. 

Từng bước hoàn thiện, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số vào hoạt động khai thác hải sản, bảo quản sản phẩm sau thu hoạch nâng cao hiệu quả kinh tế. Nghiên cứu, tìm hiểu chuyển giao nghề khai thác mới sử dụng ít nhiên liệu nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả kinh tế cho ngư dân.

UBND tỉnh giao Sở NN&PTNT chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành, địa phương xây dựng và triển khai thực hiện các nội dung Kế hoạch; kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn việc thực hiện. Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp với các ngành liên quan, chính quyền địa phương các cấp đẩy mạnh công tác tuyên truyền và phổ biến các quy định về chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái với các nội dung, hình thức tuyên truyền thiết thực, phù hợp với địa phương. Chủ trì xây dựng các nhiệm vụ, chính sách, quy định về chuyển đổi một số nghề khai thác hải sản ảnh hưởng đến nguồn lợi và môi trường sinh thái…