Nghệ An: Xuất khẩu xơ mướp, một mô hình cây trồng từ đất kém hiệu quả

Thời gian qua, ở một số địa phương, nông nghiệp bị bỏ hoang nhiều vì nhiều lý do trong đó việc giá trị sản xuất trên mỗi đơn vị canh tác thấp, chỉ đạt ngang vốn hoặc có khi thua lỗ, nên việc đầu tư sản xuất không mang lại hứng khởi, tâm huyết cho người dân. Do đó, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ một số vùng đất khó canh tác, trồng cây kém hiệu quả sang trồng mướp lấy xơ sẽ tăng giá trị sản xuất tạo thu nhập ổn định là động lực cho người dân tăng gia sản xuất, có đầu tư hơn và tình trạng bỏ ruộng, bỏ đồng không còn xảy ra. Xơ mướp xuất khẩu sẽ trở thành sản phẩm OCOP 5 sao, xuất khẩu và cạnh tranh với thị trường quốc tế.

Trồng cây mướp, ngoài lấy xơ người dân cũng có thể tỉa trái non xen kẽ bán cho thương lái vừa tăng thêm thu nhập hàng ngày cho gia đình vừa đảm bảo những quả lấy xơ đạt chất lượng. Giống mướp lấy xơ là loại giống đặc thù, không giống như mướp truyền thống mà người dân hay trồng. Mướp lấy xơ quả to, dài, xơ mướp trắng, đáp ứng với thời tiết khắc nghiệt của miền Trung. Cây mướp là loại cây dễ trồng dễ chăm sóc nhưng cũng có nhiều sâu bệnh. Khi phát hiện cây bị sâu bệnh, người trồng nên xử lý kịp thời để cây phát triển tốt cho năng suất cao.

Các sản phẩm được sản xuất từ xơ mướp như bông tắm, miếng cọ nồi, miếng rửa bát, lót giày, túi xách được xuất khẩu ra nhiều nước trên thế giới như Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ và các nước Châu Âu. Toàn bộ xơ mướp sẽ được công ty thu mua toàn bộ kể cả những xơ nhỏ, xơ mốc, xơ lỗi…

Về chăm sóc cây mướp, người trồng có thể dùng phân chuồng, phân tổng hợp và phân hữu cơ vi sinh, thời điểm mướp chuẩn bị ra quả thì 20 ngày bón phân một lần, thời điểm cho thu hoạch thì 1 tháng bón phân một lần. Sau mỗi vụ trồng mướp cứ 1ha sẽ cho thu hoạch từ 60.000 - 80.000 quả mướp để lấy xơ. Chi phí cho mỗi ha đầu tư lần đầu tốn kém nhất, khoảng 150 đến 180 triệu đồng, chi phí đầu tư cho năm thứ 2 trở đi ít hơn nhiều bởi đầu tư hệ thống giàn, lưới… có thể sử dụng được nhiều năm.

Trồng mướp thích hợp trong khoảng tháng 1 và tháng 2 hàng năm. Sau 2 tháng thì có thể cho thu hoạch quả non, thời điểm này phải tỉa bớt quả để cây nuôi số quả còn lại được to. Thông thường những quả đầu tỉa bán non còn những quả sau khi leo giàn để lại bởi những quả sau khi cây leo giàn sẽ thẳng, đẹp hơn. Sau 5 tháng kể từ khi trồng, cây cho thu hoạch quả già và lấy xơ, thời gian thu hoạch sẽ kéo dài từ 3 đến 4 tháng, kết thúc khoảng tháng 10, 11 hàng năm tùy vào sức sống của cây.

Việc xây dựng chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm sẽ giúp kiểm soát, nâng cao chất lượng nông sản, ổn định khâu tiêu thụ là hướng đi tất yếu của nền nông nghiệp bền vững. Sản xuất liên kết tạo vùng hàng hóa rộng lớn hướng đến nông nghiệp đặt hàng là yêu cầu tất yếu trong xu thế hội nhập thị trường hiện nay.

Nhận rõ điều đó, thời gian qua, Hội Nông dân tỉnh Nghệ An đã có những định hướng, tuyên truyền tìm kiếm hướng đi mới cho nông dân Nghệ An, cụ thể như: Liên kết với doanh nghiệp bao tiêu đầu ra, hỗ trợ nông dân về kĩ thuật trồng và chăm sóc cây trồng vật nuôi, hỗ trợ vốn khi xây dựng mô hình…

Mô hình trồng xơ mướp để xuất khẩu phát huy hiệu quả nguồn tài nguyên đất và sẽ được nhân rộng trong thời gian tới nhằm mục tiêu thực hiện thắng lợi chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng có giá trị kinh tế cao, tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân.