Nghiên cứu, phát triển nhiên liệu xanh cho hàng không trong nước và xuất khẩu

Bộ Công Thương vừa ban hành Chỉ thị số 13/CT-BCT về phát triển, ứng dụng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) nhằm bảo vệ môi trường và đáp ứng các quy định quốc tế. Đây là bước đi chiến lược để ngành hàng không Việt Nam giảm phát thải CO₂, phù hợp với mục tiêu của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), cam kết của Việt Nam tại Thỏa thuận Paris và các quy định mới của các thị trường hàng không lớn như Liên minh châu Âu (EU).

Liên minh Châu Âu (EU) đã ban hành Quy định về đảm bảo hoạt động bình đẳng cho vận tải hàng không bền vững (ReFuelEU Aviation 2023/2405), áp dụng từ 01/01/2025 cho các quy định chính thức. Quy định cung ứng nhiên liệu cho các chuyến bay từ các sân bay của EU phải phối trộn tối thiểu 2% SAF vào Jet A-1 từ năm 2025, tăng dần lên 6% vào năm 2030, 20% vào năm 2035, tiếp tục nâng dần tỷ lệ và tiến tới đạt 70% vào năm 2050.

Theo Bộ Công Thương, một loạt các giải pháp đã được ICAO đưa ra nhằm đạt mục tiêu đã đề ra, trong đó, xác định cải tiến công nghệ, quy trình vận hành máy bay và sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) là các giải pháp ưu tiên, ICAO yêu cầu các hãng hàng không thành viên thực hiện các giải pháp giảm phát thải CO₂ bắt buộc từ 2027.

Thực hiện cắt giảm phát thải khí CO₂ theo xu hướng chung của thế giới và quy định của ICAO cũng như cam kết của Việt Nam về đưa phát thải ròng CO₂ về “0” vào năm 2050 và tuân thủ quy định của các thị trường hàng không lớn, các đơn vị quản lý ngành, các nhà cung cấp nhiên liệu bay và hãng hàng không của Việt Nam cần nhanh chóng xây dựng kế hoạch nghiên cứu phát triển, sản xuất, nhập khẩu và cung ứng SAF để thích ứng với yêu cầu của thực tiễn.

Theo Chỉ thị, Bộ Công Thương cũng yêu cầu các đơn vị thuộc Bộ phối hợp, nhanh chóng đưa nhiên liệu sạch vào sử dụng trong ngành hàng không. Bộ Công Thương giao Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước phối hợp chặt chẽ với Bộ Xây dựng và các hãng hàng không trong và ngoài nước để nắm bắt kế hoạch, lộ trình cụ thể về nhu cầu sử dụng SAF;

Xây dựng kế hoạch cung ứng SAF theo tiến độ, nhu cầu của các hãng hàng không, chỉ đạo các đơn vị sản xuất, kinh doanh nhiên liệu hàng không, các Hiệp hội Xăng dầu, Nhiên liệu sinh học trong việc lập kế hoạch, lộ trình sản xuất, nhập khẩu, phân phối SAF kịp thời.

Đối với Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công, Bộ Công Thương yêu cầu Cục chỉ đạo các tổ chức khoa học công nghệ chuyên ngành nghiên cứu phát triển, tiếp thu làm chủ các công nghệ sản xuất SAF; Đồng hành cùng các đơn vị trong nước lựa chọn giải pháp công nghệ, thiết bị tiên tiến cho các dự án sản xuất SAF, phù hợp với đặc điểm kinh tế, xã hội và nguồn nguyên liệu là ưu thế của Việt Nam; Phối hợp cùng Bộ Khoa học và Công nghệ trong xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho SAF và liên quan.

Vụ Phát triển thị trường nước ngoài tìm hiểu khả năng về nguồn cung, kinh nghiệm đàm phán các hợp đồng mua SAF phù hợp với tình hình, đặc điểm và nhu cầu của Việt Nam; Tìm hiểu, đánh giá các nước, các doanh nghiệp có tiềm năng, kinh nghiệm trong sản xuất, cung ứng công nghệ, thiết bị cho sản xuất SAF trên thế giới; Cập nhật, chia sẻ thông tin về thị trường nguyên liệu và thiết bị SAF quốc tế để hỗ trợ doanh nghiệp tìm kiếm đối tác, nhà cung ứng phù hợp; đồng thời, giới thiệu về tiềm năng nguyên liệu cho sản xuất SAF của Việt Nam, chủ trương phát triển ngành công nghiệp SAF của Chính phủ Việt Nam đến các đối tác có công nghệ, thiết bị và kinh nghiệm sản xuất SAF. Giới thiệu các đối tác có thể cung cấp, chuyển giao công nghệ, hợp tác sản xuất SAF cho các đơn vị trong nước.

Bên cạnh mục tiêu môi trường, việc phát triển SAF còn mang lại lợi ích kinh tế lâu dài thông quan việc hình thành thị trường SAF nội địa và xuất khẩu ra các thị trường tiềm năng như EU và khu vực ASEAN.

Bộ Công Thương nhận định, Việt Nam có tiềm năng lớn về nguyên liệu tái tạo như: phụ phẩm nông nghiệp, dầu tái chế, sinh khối… tạo điều kiện để sản xuất SAF với chi phí cạnh tranh. Việc tham gia chuỗi cung ứng SAF toàn cầu sẽ góp phần nâng cao vị thế công nghiệp xanh của Việt Nam.