Người trẻ phải tích lũy thu nhập 20-25 năm mới mua được nhà

Chia sẻ tại hội thảo “Đòn bẩy tài chính hiệu quả - Người trẻ sở hữu nhà”, do Báo Thanh tra tổ chức sáng 26/6, ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) chỉ ra rằng, để mua được một căn nhà trung bình (70m2, giá bán 3-4 tỷ đồng) tại các đô thị lớn, người trẻ cần tới 20-25 năm thu nhập. Con số này cho thấy tỷ lệ giá nhà/thu nhập ở Việt Nam thuộc nhóm rất cao, phản ánh thực trạng khó tiếp cận nhà ở của hàng triệu người trẻ hiện nay.

Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết các khảo sát gần đây cho thấy người trẻ (22-40 tuổi) đang trở thành nhóm khách hàng chủ lực trên thị trường nhà ở, thay thế dần nhóm trung niên. Thậm chí, thế hệ Z (22-26 tuổi) cũng đã bắt đầu tham gia vào thị trường với nhu cầu mua nhà ngày càng rõ rệt. 

Khẳng định mong muốn “an cư” của lớp trẻ rất lớn, đặc biệt ở các đô thị lớn, ông Hà Quang Hưng, Phó cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản dẫn chứng, TP Hồ Chí Minh với hơn 10 triệu dân, trong đó 55% là dân số trẻ, ước tính có khoảng 30% nhóm này (tương đương 1,6 triệu người) có nhu cầu mua nhà ở.

“Đây thực sự là một nguồn cầu khổng lồ đối với thị trường bất động sản. Rõ ràng, nhu cầu sở hữu nhà của người trẻ tại Việt Nam đang ở mức cao chưa từng có, cả về số lượng lẫn tỷ trọng trong cơ cấu người mua nhà” - ông Hưng nhấn mạnh.

Thế nhưng, khát vọng ấy lại đang bị chặn lại bởi thực tế thu nhập không theo kịp đà tăng giá nhà. Cặp vợ chồng trẻ có thu nhập 20-30 triệu đồng/tháng vẫn khó mua nổi nhà, trừ khi có hỗ trợ tài chính từ gia đình hoặc được hưởng chính sách tín dụng ưu đãi. Phần lớn hiện vẫn phải thuê trọ hoặc sống cùng gia đình.

Phân tích những rào cản, ông Hưng cho biết, nguồn cung bất động sản còn hạn chế và giá tăng cao so với khả năng chi trả của đại đa số người dân, trong đó có cả người trẻ.

Nguyên nhân là do các dự án gặp khó khăn trong thủ tục đầu tư; thủ tục chuẩn bị đầu tư, triển khai thực hiện dự án bất động sản ở nhiều địa phương còn chậm; doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn về nguồn vốn tín dụng, trong phát hành và thanh toán trái phiếu, khó khăn trong việc bán…

Thị trường nhà ở chủ yếu gồm 2 loại: Nhà ở thương mại (chủ yếu là bán) và nhà ở xã hội (bán, cho thuê mua, cho thuê) mà thiếu vắng các mô hình như thuê dài hạn, thuê mua linh hoạt… vốn có thể là giải pháp cho người trẻ mới lập nghiệp.

Ông Hưng cũng nhìn nhận người trẻ khó có nhà ở do rào cản về tài chính cá nhân, cũng như rào cản tín dụng. Theo ông, ngân hàng sẵn sàng cho vay mua nhà, nhưng lãi suất cho vay thương mại hiện vẫn khá cao, thời hạn vay chưa đủ dài so với nhu cầu.

“Thực tế cho thấy chỉ khi có các gói ưu đãi lãi suất thấp (5-6%) cố định thời gian đầu thì người trẻ mới mạnh dạn tính chuyện vay mua nhà. Người trẻ rất cần các khoản vay dài 20-30 năm để giảm áp lực trả nợ hàng tháng”, ông phân tích.

Để giải bài toán này, lãnh đạo Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản cho rằng cần tăng nguồn cung nhà ở, bắt đầu từ việc hoàn thiện thể chế và pháp luật liên quan, bảo đảm tính thống nhất và khả thi trong thực tiễn.

Song song với đó là gỡ vướng tại các dự án tồn đọng, đặc biệt là khâu xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất và giải phóng mặt bằng, hiện là những “nút thắt” lâu năm khiến dự án nhà ở bị chậm trễ.

Một giải pháp khác được nhấn mạnh là phát triển mô hình thuê dài hạn, thuê mua vốn còn thiếu tại thị trường Việt Nam. Về tài chính, nên nâng mức giảm trừ gia cảnh tính thuế thu nhập cá nhân, cho phép khấu trừ một phần lãi vay mua nhà lần đầu khỏi thu nhập chịu thuế… để kích thích người trẻ mua nhà.

Cạnh đó, nghiên cứu mô hình quỹ tiết kiệm nhà ở, cho phép người lao động trích một phần lương hàng tháng vào quỹ để được vay mua nhà với lãi suất ưu đãi, hoặc thưởng tiền vào tài khoản tiết kiệm nhà ở cho những người trẻ tích lũy đạt mốc nhất định.

Cuối cùng, cần cải thiện tiếp cận tín dụng, triển khai gói vay ưu đãi dài hạn. Cần bố trí đủ và đúng hạn nguồn vốn vay ưu đãi từ ngân sách Trung ương cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội để cho vay ưu đãi mua, thuê mua nhà ở xã hội; đẩy mạnh giải ngân chương trình tín dụng 145.000 tỷ đồng, xem xét kéo dài thời hạn cho vay và thời gian vay ưu đãi.