Nhà đầu tư cá nhân Việt chưa “mặn mà” với loại hình quỹ

Theo báo cáo của Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC), ở Việt Nam hiện có 55 quỹ mở được phân loại theo mục tiêu đầu tư và chiến lược đầu tư khác nhau, bao gồm quỹ cổ phiếu, quỹ trái phiếu, quỹ hỗn hợp gồm cả cổ phiếu và trái phiếu.

Tuy nhiên, quy mô quỹ thị trường tiền tệ gần như không đáng kể do quỹ không có công cụ đầu tư phù hợp. Trong khi đó trên thế giới, quỹ thị trường tiền tệ chiếm tới gần 15% tổng tài sản của các quỹ mở, cá biệt ở Trung Quốc chiếm tới gần 48% tổng tài sản các quỹ.

Tuy nhiên, ngành quản lý quỹ đang có 2 con số khiêm tốn: Số lượng tài khoản chứng chỉ quỹ khoảng hơn 1 triệu, tương ứng 1% dân số và tổng giá trị tài sản của các quỹ nội địa là 2,7 tỷ USD, dưới 1% GDP - con số này rất nhỏ so với các quốc gia trong khu vực tại thời điểm có mức thu nhập tương tự, ví dụ Thái Lan là 20%, Trung Quốc 10%... 

Điều này cho thấy các quỹ đầu tư vẫn chưa thu hút được sự quan tâm lớn của các nhà đầu tư cá nhân, trái ngược hoàn toàn với phương thức đầu tư của đa số người dân tại các thị trường phát triển.

Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng này: tâm lý sợ lỗ do thị trường biến động; tâm lý muốn nhân tài khoản lên vài lần trong thời gian ngắn, hay là mua đáy, bán đỉnh. Ngành quản lý quỹ còn mới, kiến thức nhà đầu tư còn chưa nhiều, cảm giác thiếu tin tưởng khi đầu tư vào quỹ. Hệ thống đại lý phân phối chưa phát triển, các ngân hàng chưa được phân phối chứng chỉ quỹ mà chỉ giới thiệu, trong khi ngân hàng là kênh phân phối chính của loại hình này. Còn các công ty chứng khoán cũng bỏ ngỏ mảng phân phối chứng chỉ quỹ, mà chỉ tập trung vào môi giới khuyến khích nhà đầu tư giao dịch...

Thực tế, sự tham gia nổi trội của nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán chiếm đến 80 - 90% giá trị giao dịch hàng ngày, cho thấy nhu cầu đầu tư tài chính từ nhà đầu tư trong nước là rất lớn.

Song hầu hết nhà đầu tư cá nhân Việt Nam chưa “mặn mà” trong lựa chọn đầu tư vào loại hình quỹ mặc dù quỹ mở mang lại rất nhiều lợi ích cho nhà đầu tư. Nhà đầu tư cá nhân thường có xu hướng tự mình quản lý nhưng thực tế không phải ai cũng có kỹ năng tự quản lý và đầu tư tiền của chính mình một cách tối ưu.

Theo các chuyên gia, để lĩnh vực quỹ đầu tư có thể phát triển tương xứng với sự phát triển của nền kinh tế, giúp thị trường chứng khoán phát triển ổn định, trở thành nguồn vốn quan trọng cho các doanh nghiệp có chất lượng cao phát triển, cũng như là công cụ quan trọng trong xây dựng thịnh vượng tài chính cho cá nhân, rất cần sự chung tay của tất cả các chủ thể tham gia chuỗi giá trị của ngành bao gồm Chính phủ, các công ty quản lý quỹ, công ty chứng khoán và đặc biệt là nhận thức của công chúng đầu tư.

Bên cạnh đó, công ty quản lý quỹ cũng cần có những chuyên gia thực sự chất lượng, am hiểu về quản lý quỹ, có tư duy đầu tư dài hạn và đầu tư vì lợi ích dài hạn của khách hàng. Còn về phía công chúng đầu tư thì cần thay đổi nhận thức rõ hơn về quỹ đầu tư là một công cụ để tích sản, và đầu tư với lợi nhuận cao so với gửi tiết kiệm.