Nhập khẩu than đạt gần 5 tỷ USD sau 8 tháng

Theo số liệu sơ bộ từ Cục Hải quan, trong tháng 8/2025, Việt Nam nhập khẩu gần 4,3 triệu tấn than, trị giá hơn 376 triệu USD, giảm so với tháng trước. 

Tuy nhiên, tính chung 8 tháng, lượng than nhập khẩu đạt hơn 47 triệu tấn, trị giá 4,7 tỷ USD, tăng 3,4% về lượng nhưng giảm 17,7% về trị giá so với cùng kỳ năm 2024. Nguyên nhân chính là giá nhập khẩu bình quân giảm hơn 20%.

Việc giá giảm nhưng sản lượng nhập khẩu vẫn tăng phản ánh nhu cầu tiêu thụ than trong nước vẫn ở mức cao, đặc biệt khi nhiệt điện còn chiếm tỷ trọng lớn trong hệ thống năng lượng quốc gia.

Indonesia tiếp tục là nhà cung cấp than lớn nhất cho Việt Nam, với hơn 18,4 triệu tấn trị giá 1,4 tỷ USD trong 8 tháng, giảm về lượng nhưng tăng về trị giá so với cùng kỳ. Giá bình quân đạt 79 USD/tấn, thấp hơn mặt bằng chung. 

Úc đứng thứ hai, cung cấp hơn 15,5 triệu tấn trị giá 1,8 tỷ USD, tăng 22% về lượng nhưng giảm 9% về trị giá, do giá bình quân giảm hơn 26%. 

Nga giữ vị trí thứ ba, với hơn 4,6 triệu tấn, trị giá 586 triệu USD, tăng 11% về lượng nhưng giảm 19% về trị giá, do giá nhập khẩu bình quân giảm gần 28%.

Cục Hải quan cho biết, nhập khẩu than tăng mạnh từ năm 2021 đến nay, chủ yếu để phục vụ sản xuất điện, xi măng và một số ngành công nghiệp khác. 

Việt Nam là một trong 5 nền kinh tế có mức tiêu thụ than đá cao nhất ở Đông Nam Á. Việt Nam phải nhập khẩu than dù là nước sản xuất mặt hàng này lâu đời là do nguồn cung trong nước không đáp ứng được yêu cầu về số lượng. Năm 2025, dự kiến Việt Nam sản xuất khoảng 37 triệu tấn than sạch, trong khi nhu cầu tiêu thụ lên tới 50 triệu tấn. Đặc biệt, do sản lượng điện than sẽ huy động ở mức cao trong mùa khô nên dự báo lượng than nhập khẩu còn tiếp tục tăng. Do đó, nước ta vẫn phải đẩy mạnh nhập khẩu, đặc biệt là than nhiệt từ Indonesia và Úc.

Mặt khác, do trữ lượng dễ khai thác trong nước đang dần cạn kiệt, nhiều mỏ buộc phải đào sâu hơn, làm tăng chi phí và giảm hiệu quả. Trong khi đó, nhập khẩu than giá rẻ giúp doanh nghiệp linh hoạt về nguồn cung, đồng thời tiết kiệm chi phí sản xuất.

Hiện than nhập khẩu sẽ bị áp dụng mức thuế suất thông thường (MFN) khoảng 3-5%. Mức thuế MFN cụ thể phụ thuộc vào loại than và mã hàng tương ứng.

Mặc dù Việt Nam đang thúc đẩy phát triển năng lượng tái tạo, than vẫn đóng vai trò nguồn cung chủ lực trong cơ cấu năng lượng đến năm 2030. Chính phủ mới đây đã giao nhiệm vụ nhập khẩu 5 triệu tấn than từ Lào, đồng thời Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam đang xúc tiến dự án kho trung chuyển, chế biến và pha trộn than tại Quảng Trị để tăng năng lực cung ứng.