Nhiều cơ hội xuất khẩu sản phẩm cá ngừ Việt Nam sang Anh

Sau 3 năm thực thi, Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ireland (UKVFTA) đã mang lại nhiều kết quả tích cực cho xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam. Đặc biệt, từ ngày 15/12/2024, việc Anh chính thức tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam, đặc biệt là ngành cá ngừ, với những ưu đãi về thuế quan và quy tắc xuất xứ.

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), cá ngừ Việt Nam xuất khẩu sang Anh tăng trưởng 'bậc thang'. 

Giá trị xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này đã tăng từ 5,1 triệu USD năm 2021 lên gần 7,9 triệu USD năm 2024, tăng 54%, riêng 2 tháng năm nay đã tăng 24% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cá ngừ là loài có doanh số bán lẻ lớn thứ 3 tại Anh trong năm 2024, sau cá hồi và cá tuyết. Tại Anh, cá ngừ là một loại thực phẩm được sử dụng chủ yếu trong các món ăn nhanh, như bánh mì kẹp, hay trong nhiều bữa ăn khi đi du lịch.

VASEP dẫn lại số liệu thống kê của cơ quan Seafish (Cơ quan Y tế công cộng Anh), 69% lựa chọn của người dân Anh trong nhóm thủy sản đóng hộp là các sản phẩm cá ngừ.

"Do đặc tính của dòng cá béo khá phù hợp với nhiều hình thức chế biến, một số sản phẩm cá ngừ chế biến khác của cá ngừ như salad, xốt phủ ăn kèm, bánh mì hay trong nhiều bữa ăn khi đi du lịch… cũng rất được ưa chuộng tại thị trường này", VASEP lý giải.

Trong bối cảnh các thị trường xuất khẩu trọng điểm tại sụt giảm do căng thẳng địa chính trị và những khó khăn chung của nền kinh tế toàn cầu, cá ngừ Việt Nam ở Anh lại đang có lợi thế.

Một điểm đáng chú ý trong Hiệp định CPTPP là các sản phẩm cá ngừ chế biến và đóng hộp của Việt Nam sẽ được giảm thuế từ 20% xuống 0% theo lộ trình 7 năm. Trong khi đó, Hiệp định UKVFTA hiện chỉ áp dụng mức thuế 0% cho hạn ngạch 11.500 tấn. Điều này tạo ra lợi thế cạnh tranh lớn cho cá ngừ Việt Nam trong dài hạn.

Theo các chuyên gia, cả CPTPP và UKVFTA đều là những hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, đòi hỏi doanh nghiệp xuất khẩu phải nâng cao năng lực nội tại. Quy tắc xuất xứ trong CPTPP là yếu tố then chốt giúp các sản phẩm cá ngừ Việt Nam có lợi thế cạnh tranh. Tuy nhiên, việc Anh gia nhập CPTPP cũng đồng nghĩa với việc các đối thủ cạnh tranh như Ecuador và Trung Quốc sẽ gia tăng sức ép.

Để tận dụng cơ hội này, ngành cá ngừ Việt Nam cần có những động lực phát triển mạnh mẽ hơn. Đối với ngư dân, cần có chính sách hỗ trợ để họ tuân thủ các quy định pháp luật, đồng thời khuyến khích khai thác xa bờ và tái đầu tư. Đối với doanh nghiệp, việc cải thiện môi trường kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính và chủ động nguồn nguyên liệu sẽ là yếu tố quyết định để nâng cao năng lực cạnh tranh.