Nhiều hình thức rửa tiền thời công nghệ số

Hoạt động tinh vi

Rửa tiền là việc biến đổi thu nhập phi pháp thành tài sản hợp pháp và có thể chia thành ba nhóm chính bao gồm: Những người buôn lậu (ma túy, vũ khí, lao động bất hợp pháp…); Những người tham nhũng; Những người muốn tránh thuế.

Từ đây, ngành "công nghiệp" rửa tiền đã xuất hiện để phục vụ những cá thể có tiền bẩn, nhằm rửa tiền chuyên nghiệp, ít dựa vào tiền mặt, vào hệ thống ngân hàng,… mà sử dụng nhiều hơn các công cụ và thị trường tài chính khác, thậm chí còn lấn sâu vào nhiều lĩnh vực kinh doanh, ngành nghề có uy tín trong xã hội một cách tinh vi, đa dạng và quy mô hơn.

Tội phạm rửa tiền ngày càng tinh vi hơn. Ảnh minh họa

Hình thức phổ biến hiện nay nữa đó là cờ bạc trực tuyến, lợi dụng truyền thông xã hội để thực hiện cho vay ngang hàng hoặc đầu tư trực tuyến trên các mạng lưới khác nhau. Từ việc thành lập tài khoản trung gian kêu gọi người khác đầu tư mà các cơ quan quản lý cũng như không thể kiểm soát hết được, cũng tạo cơ hội để chuyển hóa tiền bất hợp pháp thành tiền hợp pháp.

Việc chuyển tiền thông qua ngân hàng trực tuyến, có nhiều hoạt động gián tiếp mà không cần phải có chủ tài khoản trực tiếp giao dịch. Vì vậy, không thể biết được chính xác người đang thực hiện giao dịch có phải chủ tài khoản hay không.

Bên cạnh đó, sự ra đời của tiền kĩ thuật số với hơn 3.000 đồng tiền ảo trên thị trường, thì việc mua bán, giao dịch tiền ảo giữa quốc gia này với quốc gia khác cũng không cần thông qua các cơ quan ngân hàng trung gian, hay sự giám sát của bất kỳ một cơ quan quản lý Nhà nước nào. Cho nên mối quan ngại về việc rửa tiền và tài trợ khủng bố bằng tiền ảo là rất lớn và không thể xem nhẹ

Cần nhiều giải pháp chặt chẽ

Trong những năm qua, các cơ quan chức năng đã liên tục phát hiện những phi vụ rửa tiền lên tới hàng nghìn tỷ đồng. Điều đó chứng tỏ, hoạt động rửa tiền vẫn đang diễn ra, đặc biệt, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo ra nhiều sản phẩm mới, nhiều hình thức giao dịch thanh toán mới, kéo theo đó là sự gia tăng về tội phạm công nghệ cao, núp bóng dưới nhiều hình thức, khiến cho việc quản lý gặp khó khăn.

Mặc dù thời gian qua Việt Nam đã tích cực tham gia công tác phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố và đạt được những kết quả tích cực, nhưng để tăng cường hiệu quả của công tác phòng chống rửa tiền cần sự chủ động và tích cực vào cuộc của các ngân hàng thương mại trên toàn hệ thống.

Các ngân hàng Việt Nam cần tăng cường các chương trình nhận thức về phòng chống rửa tiền ở các cấp, các bộ phận chức năng trong ngân hàng, truyền thông về tầm quan trọng của công tác phòng chống rửa tiền trong tổ chức và trên hết là sự chỉ đạo quyết liệt từ Ban lãnh đạo cấp cao và các chế tài nghiêm khắc đối với các vi phạm về rửa tiền trong tổ chức.

Cần hoàn thiện khuôn khổ pháp phòng chống rửa tiền công nghệ cao. Ảnh minh họa

Ngoài việc tăng cường những biện pháp hỗ trợ cho việc triển khai quy định của pháp luật như việc nghiên cứu, thiết lập trong Cục Phòng, chống rửa tiền một bộ phận chuyên về công nghệ cao với chức năng, nhiệm vụ cụ thể để có thể chủ động lần theo dấu vết được các khoản tiền ảo, tài sản ảo trong các nền tảng công nghệ mới cần tăng cường đào tạo đội ngũ cán bộ của các cơ quan bộ, ngành, đặc biệt là cán bộ thuộc đơn vị tình báo tài chính về khả năng phân tích các giao dịch liên quan công nghệ mới và các cán bộ điều tra, truy tố, xét xử những tội phạm liên quan công nghệ cao; tăng cường đào tạo cho các đối tượng báo cáo giúp họ có thể nhận biết dễ dàng hơn những giao dịch có dấu hiệu đáng ngờ liên quan đến hành vi rửa tiền sử dụng công nghệ cao.

Có thể nói, đi cùng với cuộc cách mạng 4.0 đang bùng nổ, việc hoàn thiện khuôn khổ pháp phòng chống rửa tiền công nghệ cao cũng là nhiệm vụ cấp bách đặt ra trong bối cảnh hiện nay để bắt nhịp được với xu hướng phát triển và vượt qua được những thách thức, nắm bắt cơ hội trong kỷ nguyên công nghệ số.