Nhôm, thép Việt Nam vẫn có cơ hội khi Hoa Kỳ áp thuế 25%

Ngày 10/2 (giờ Hoa Kỳ), Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố sẽ áp mức thuế 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Hoa Kỳ. Tổng thống Hoa Kỳ nhấn mạnh sẽ không có trường hợp ngoại lệ hay miễn trừ nào.

Thuế mới sẽ có hiệu lực từ ngày 4/3. Tổng thống Trump cam kết nỗ lực này sẽ giúp thúc đẩy sản xuất và mang nhiều việc làm về Hoa Kỳ, đồng thời cảnh báo mức thuế có thể được nâng lên cao hơn.

Với Việt Nam, thống kê của hải quan Hoa Kỳ cho biết, năm 2024, Việt Nam xuất khẩu khoảng 983 triệu USD thép và sản phẩm thép (tăng gần 159% so với năm 2023) vào thị trường Hoa Kỳ. Các sản phẩm thép Việt Nam xuất khẩu lớn sang Hoa Kỳ bao gồm: Thép mạ kẽm (mã HS 7210.49); thép mạ nhôm kẽm (mã HS 7210.61); thép phủ nhựa (mã HS 7210.70); thép không rỉ (mã HS 7219.34); thép hợp kim (mã HS 7209.16)...

Đối với mặt hàng nhôm, thống kê của hải quan nước này cũng cho biết, năm 2024, Việt Nam xuất khẩu khoảng 479 triệu USD nhôm và sản phẩm nhôm sang thị trường Hoa Kỳ, tăng trưởng 9,5% so với năm 2023. Một số sản phẩm nhôm Việt Nam xuất khẩu lớn sang thị trường này bao gồm: Tủ bếp, bàn nhôm, thiết bị nội thất nhôm (mã HS 7615.10); nhôm hợp kim (mã HS 7604.21); nhôm thanh, nhôm dây (mã HS 7604.29)...

Hiện nay, mặt hàng nhôm và thép của Việt Nam vẫn đang phải chịu mức thuế lần lượt là 10% và 25% theo Mục 232 mà Hoa Kỳ áp dụng từ năm 2018 với hầu hết các nước.

Theo Cơ quan Thương vụ Việt Nam (Bộ Công Thương) tại Hoa Kỳ, việc áp dụng bổ sung thuế 25% với nhôm và thép nhập khẩu sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới các nước xuất khẩu nhôm thép vào Hoa Kỳ. Đặc biệt, từ sau năm 2018, nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ đã thay thế vị trí của Trung Quốc trong xuất khẩu mặt hàng này sang Hoa Kỳ, như Canada, Mexico, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Brazil. Do đó, Hoa Kỳ hiện nay phụ thuộc vào nhu cầu nhập khẩu thép chiếm 12 - 15% và nhôm chiếm tới 40 - 45%.

Hệ lụy từ việc áp thuế sẽ khiến chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng, khi các nước tìm đường xuất khẩu sang các nước khác, trong đó có Việt Nam. Nhiều nhà sản xuất, xuất khẩu thép quay lại thị trường nội địa khiến các nước tăng cường bảo hộ, cũng gây ảnh hưởng tới các quốc gia xuất khẩu thép như Việt Nam.

Tuy nhiên, theo Tham tán Thương mại, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, nếu Hoa Kỳ áp dụng bổ sung thuế 25% với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ các nước, Việt Nam vẫn có nhiều cơ hội tiếp tục xuất khẩu vì thực tế, năng lực sản xuất của các nhà sản xuất thép, nhôm của Hoa Kỳ chưa thể đáp ứng ngay nhu cầu trong nước. Tuy nhiên, biên độ lợi nhuận của các doanh nghiệp xuất khẩu sẽ có thể giảm xuống.

Trong khi đó, theo đánh giá của nhiều nước nhập khẩu, hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ có giá cạnh tranh, chất lượng tốt có thể bổ trợ cho nền kinh tế Hoa Kỳ, góp phần giúp giảm lạm phát, bổ trợ rất lớn cho hoạt động thương mại hai bên.

Khi Hoa Kỳ áp thuế 25%, Việt Nam có đan xen cả cơ hội và thách thức nhất định. Trước động thái này, Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ khuyến cáo doanh nghiệp Việt Nam cần đánh giá tình hình để có chiến lược kinh doanh phù hợp, mở rộng xuất khẩu sang các thị trường có FTA với Việt Nam, tránh phụ thuộc vào một thị trường. 

Doanh nghiệp cũng cần tuân thủ các quy định của Hoa Kỳ về nguồn gốc xuất xứ và luôn sẵn sàng tham gia đầy đủ quá trình giải trình của cơ quan điều tra Hoa Kỳ các vụ việc phòng vệ thương mại. Cùng đó, doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ với Cục Phòng vệ thương mại của Bộ Công thương và cơ quan đại diện ngoại giao ở nước ngoài theo dõi sát tình hình để có phản ứng phù hợp.