Những áp lực tác động lên lạm phát nửa cuối năm

Báo cáo từ Công ty Chứng khoán VNDirect mới đây chỉ rõ, mặc dù lạm phát chỉ tăng nhẹ trong tháng 4 nhưng áp lực lạm phát có xu hướng dai dẳng hơn dự báo, điều này đang gây áp lực lên mặt bằng lãi suất. 

Trung bình 4 tháng đầu năm, CPI và CPI cơ bản tăng lần lượt 3,9% và 2,8% so với cùng kỳ năm ngoái, vẫn nằm dưới mục tiêu của chính phủ. Trong tháng 4, Bộ Tài chính đã cập nhật dự báo về ba kịch bản lạm phát, lần lượt là 3,64%, 4,05% và 4,5% (so với các kịch bản trước đó lần lượt là 3,52%, 4,03% và 4,5%).

Tuy nhiên, sang tháng 5, áp lực lạm phát cần được chú ý, khả năng cao lạm phát sẽ vượt trần 4,5% do những áp lực ngắn hạn như tỷ giá tăng. Chuyên gia của Wigroup dự báo, lạm phát sẽ căng thẳng từ giữa năm nay nhưng đến quý III/2024 sẽ dịu xuống.

Nguyên nhân là do mức nền thấp của năm ngoái khi tháng 4 năm ngoái lạm phát giảm rất nhanh. Điều này khiến cho mặc dù CPI tháng 4 năm nay gần như không tăng so với tháng 3 nhưng so với cùng kỳ sẽ có xu hướng tăng cao hơn. Đến quý III/2023, CPI đã nâng lên mặt bằng cao hơn nên năm nay mức tăng sẽ chậm lại.

Công ty Chứng khoán Mirae Asset cũng chỉ ra các yếu tố tác động lên lạm phát. Thứ nhất là đề xuất tăng mức lương tối thiểu vùng thêm 6% kể từ 1/7/2024.

Thứ hai là khả năng điều chỉnh giá một số chi phí trong 2024, trong đó có giá điện, giá học phí, giá khám chữa bệnh, và khung giá một số dịch vụ ngành vận tải và thứ ba là nhập khẩu lạm phát trong bối cảnh Việt Nam đồng suy yếu và lạm phát kéo dài ở một số đối tác thương mại lớn của Việt Nam.

Ở khía cạnh tích cực, lạm phát năm 2024 sẽ giảm bớt, nhờ vào giá lương thực trong nước ổn định nhờ nguồn cung trong nước dồi dào và một số chính sách hỗ trợ thuế sẽ tiếp tục được áp dụng trong năm 2024, như giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu và giảm thuế giá trị gia tăng.

Bên cạnh đó, tiêu dùng tăng chậm cũng là yếu tố làm chậm đà tăng của lạm phát. Trong 4 tháng đầu năm nay, doanh số bán lẻ tăng trưởng chỉ tăng 8,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Nếu loại trừ đi yếu tố giá, tổng doanh thu bán lẻ hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng chỉ tăng 5,3% so với cùng kỳ, thấp hơn đáng kể so với mức tăng 8,3% trong 4 tháng đầu năm 2023.

Các chuyên gia từ Mirae Asset cho rằng động lực của bán lẻ tiêu dùng năm 2024 sẽ đến từ môi trường lãi suất thấp và kinh tế tiếp tục tăng trưởng; tỷ lệ thất nghiệp  duy trì ở mức thấp và mức lương tối thiểu tăng, các chính sách hỗ trợ thuế phí như việc kéo dài thời gian giảm thuế VAT 2% đến hết năm 2024.

Bên cạnh đó, các chính sách kích cầu nhằm thúc đẩy du lịch và sự phục hồi của ngành du lịch. Một khi tiêu dùng phục hồi, đây cũng sẽ là một yếu tố gây áp lực lên lạm phát nửa cuối năm.