Những quốc gia đứng đầu ngành đóng tàu thế giới

Ngành công nghiệp đóng tàu trên thế giới là một thị trường tiềm năng, mang tính cạnh tranh cao. Năm 2024, thị trường đóng tàu toàn cầu được định giá ở mức 150,42 tỷ USD, dự kiến đạt 155,58 tỷ USD vào năm 2025. Sự tăng trưởng này được thúc đẩy bởi khối lượng thương mại hàng hải ngày càng tăng và nhu cầu về tàu hiện đại, thân thiện với môi trường và bền vững với hệ thống trên tàu hiệu quả và chức năng hiệu quả cũng tăng theo.

Hiện các quốc gia chuyên về ngành này tập trung tại Châu Á - Thái Bình Dương, chủ yếu là Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản, đang chiếm tới 85% hoạt động đóng tàu toàn cầu. Thành công của những quốc gia này đến từ các chính sách hỗ trợ của chính phủ, tiến bộ công nghệ và lực lượng lao động tay nghề cao.

Dưới đây là 5 quốc gia thống trị ngành đóng tàu vào năm 2025:

Trung Quốc

Trung Quốc đã trở thành quốc gia đóng tàu lớn nhất thế giới và dự kiến sẽ tiếp tục duy trì vị trí này những năm tiếp theo.

Vị thế đóng tàu của Trung Quốc được giữ vững là nhờ lực lượng lao động lớn và lành nghề, trợ cấp và hỗ trợ của chính phủ, chính sách công nghiệp mạnh mẽ, đầu tư vào R&D, và mở rộng năng lực đóng tàu nhanh chóng.

Năm 2024, các nhà đóng tàu của Trung Quốc đã nhận được đơn đặt hàng với tổng trọng tải bù là 46,45 triệu CGT, chiếm 70% thị phần toàn cầu. Các nhà máy đóng tàu của Trung Quốc đã kín đơn hàng trong 3 đến 4 năm tới (đến cuối năm 2028). Bắc Kinh dẫn đầu về các đơn hàng tàu chở dầu, tàu container và tàu chở hàng rời, đồng thời tăng cường tập trung vào tàu giá trị cao và tàu xanh (chiếm 78,5% đơn hàng sử dụng nhiên liệu thay thế trong năm 2024).

Hàn Quốc

Hàn Quốc nổi tiếng với những con tàu có giá trị cao và công nghệ tiên tiến. Các nhà đóng tàu Hàn Quốc đã giành được đơn đặt hàng trị giá 10,98 triệu CGT vào năm 2024, chiếm khoảng 17% thị phần toàn cầu.

Các công ty chủ chốt bao gồm HD Korea Shipbuilding & Offshore Engineering, Hanwha Ocean và Samsung Heavy Industries, đây là những cái tên hàng đầu trong nước về lĩnh vực đóng tàu.

Hàn Quốc cũng nổi tiếng trong việc đóng tàu chở khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) tiên tiến, tàu chở dầu thô siêu lớn (VLCC) và tàu container cỡ lớn. Họ cũng đang tập trung vào tàu chở amoniac và LPG.

Nước này hiện đang đầu tư vào các công nghệ tàu LNG mới, hệ thống thông minh tàu dựa trên AI, thu giữ và lưu trữ carbon hoặc các thiết kế sẵn sàng cho CCS.

Nhật Bản

Nhật Bản là cường quốc đóng tàu trong nhiều thập kỷ, đặc biệt là từ những năm 1960 đến những năm 1980, sản xuất gần một nửa trọng tải tàu mới của thế giới.

Nhật Bản đang chuyển hướng tập trung vào các loại tàu chuyên dụng có giá trị cao, chẳng hạn như tàu chở hàng rời thân thiện với môi trường và tàu có công nghệ tiên tiến, thay vì chỉ cạnh tranh về khối lượng với Trung Quốc.

Nước này đang khám phá các lĩnh vực như đóng tàu tự động và các công nghệ tiên tiến khác để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Nhật Bản có đơn đặt hàng đóng tàu đạt 8,38 triệu CGT vào năm 2024, chiếm 13% thị trường toàn cầu. Quốc gia này nổi trội trong việc thiết kế và đóng tàu LNG và LPG, tàu lạnh và tàu chở xe. Phần lớn đơn hàng tồn đọng năm 2024 của Nhật Bản là tàu chở hàng rời.

Chính phủ đã đặt mục tiêu tăng gấp đôi năng lực đóng tàu và tăng thị phần toàn cầu về đơn đặt hàng mới lên 20% vào năm 2030.

Philippines

Nước này tập trung vào đóng tàu chở dầu, tàu chở hàng rời và tàu container phục vụ mục đích xuất khẩu. Philippines  có các nhà máy đóng tàu vừa và lớn có thể xử lý nhiều loại tàu khác nhau. Mặc dù tập trung vào xuất khẩu, ngành đóng tàu và sửa chữa tàu nội địa mạnh mẽ của đất nước cũng đáp ứng nhu cầu trong nước.

Theo Báo cáo đánh giá vận tải biển năm 2024 của UNCTAD, Philippines được công nhận là một trong 5 quốc gia đóng tàu hàng đầu vào năm 2023, với sản lượng 805.938 GT.

Năm 2024, các nhà máy đóng tàu của Philippines đã đóng thêm 4% số tàu so với năm 2023, tổng cộng có 506 tàu được đóng trong nước. Hiện nay, công ty cũng đang đóng tàu cá, tàu chở hàng rời, tàu chở khách và tàu kéo, trong đó tàu chở hàng rời chiếm ưu thế trong việc xuất khẩu LCV vào năm 2024.

Việt Nam

Ngành đóng tàu Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ, tập trung vào cả thị trường trong nước và quốc tế. Chính phủ đã khuyến khích ngành này bằng cách đưa ra các ưu đãi về thuế và trợ cấp cho ngành này.

Việt Nam có năng lực đóng tàu trong nước hàng năm là 3,5 triệu tấn để đóng tàu chở hàng mới.

Ngành đóng tàu của Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ vào năm 2024, với việc đóng và bàn giao nhiều tàu chuyên dụng.

Ngành đóng tàu Việt Nam đặt mục tiêu chiếm 0,8% đến 0,9% sản lượng toàn cầu vào năm 2030. Việt Nam sẽ tập trung vào tàu chở hàng tổng hợp, tàu container, tàu chở LPG và các tàu dịch vụ khác.

Mặc dù còn nhiều khó khăn về cơ sở hạ tầng và sự phụ thuộc vào vật liệu nhập khẩu, nhưng lợi ích từ chi phí lao động cạnh tranh và nỗ lực của Chính phủ nhằm tăng cường nội địa hóa và nâng cấp công nghệ sẽ thúc đẩy sự phát triển của ngành này trong những năm tới.

Ngành đóng tàu toàn cầu vào năm 2025 chủ yếu được định hình bởi sức mạnh của Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và các nền kinh tế mới nổi như Philippines và Việt Nam. Ngành công nghiệp này đang trải qua một sự chuyển đổi lớn do nhu cầu về tàu thân thiện với môi trường, tự động hóa cao hơn và công nghệ đóng tàu thông minh. Mặc dù các cường quốc đóng tàu truyền thống vẫn tiếp tục đổi mới, sự trỗi dậy của các công ty mới nổi làm nổi bật bản chất đang phát triển của lĩnh vực này.