Những tín hiệu tích cực của trái cây Việt trên thị trường thế giới

Theo thống kê, trong quý 2/2023, sản lượng trái cây cả nước ước đạt trên 2,6 triệu tấn. Trong đó, chuối khoảng 460 nghìn tấn, xoài 350 nghìn tấn, sầu riêng 300 nghìn tấn, thanh long 250 nghìn tấn, vải thiều 330 nghìn tấn, dứa 217 nghìn tấn, nhãn 110 nghìn tấn, cam 180 nghìn tấn... Dự báo, trong quý 3-4/2023 sẽ có gần 7,6 triệu tấn các loại trái cây chính cần tiêu thụ như: xoài, chuối, thanh long, dứa, cam, vải, nhãn, sầu riêng, mít, bơ... Như vậy, có thể thấy, nguồn cung trái cây đang và sẽ rất dồi dào, đáp ứng tốt các đơn hàng xuất khẩu trong thời gian tới.

Thu mua, đóng gói trái cây tươi để xuất khẩu sang thị trường Mỹ.

Tuy nhiên hiện tại, hơn 70% trái cây xuất khẩu chưa qua chế biến, việc tiêu thụ vẫn đang ở dạng tươi hoặc sơ chế bảo quản là chủ yếu, khiến giá trị gia tăng chưa cao. Đây là hạn chế cần sớm khắc phục.

Xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc.

Bên cạnh đó, đại diện Cục Xuất nhập khẩu nhận định về một số thị trường tiềm năng mà trái cây Việt nên hướng đến cùng những khuyến nghị cụ thể. Đơn cử, tại thị trường Mỹ - với nhu cầu về trái cây nhập khẩu cao, khi mà mức tiêu thụ khoảng 12 triệu tấn trái cây, còn nguồn cung nội địa hiện chỉ mới đáp ứng 70% nhu cầu tiêu dùng trong nước. 

Đây là thị trường tiềm năng hướng tới của ngành trái cây Việt Nam. Yêu cầu đặt ra trước mắt là các doanh nghiệp Việt cần tập trung cải tiến quy trình canh tác theo đúng tiêu chuẩn về xuất xứ, chất lượng và các yêu cầu kỹ thuật của thị trường này.

Ngoài ra, ASEAN là thị trường mới nổi cho xuất khẩu trái cây của nước ta. Thương vụ Việt Nam tại Singapore cho biết, tại khu vực ASEAN, Singapore là thị trường có mức thu nhập trung bình cao, có nhu cầu đối với các loại trái cây tươi chất lượng cao, nhất là đối với quả vải, nhãn còn nhiều dư địa tại thị trường Singapore. Song, đây là thị trường khắt khe, đặt ra nhiều yêu cầu đối với trái cây tươi nhập khẩu. Quan trọng nhất là phải đáp ứng các điều kiện tiên quyết về tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất.

Đối với thị trường châu Âu, cơ hội cho trái cây Việt tại thị trường này rất lớn vì quy mô thị trường chiếm tới 43% trị giá thương mại trái cây và rau toàn cầu. Nhu cầu tiêu dùng của EU trải đều trong năm và phụ thuộc phần lớn vào việc nhập khẩu từ bên ngoài. Ngoài ra, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) giúp Việt Nam được xóa bỏ đến 94% các dòng thuế cho rau quả (trước đó có thuế suất 10 - 20%), tạo lợi thế cạnh tranh hơn so với Thái Lan và Trung Quốc. Nhưng để thâm nhập thành công thị trường EU thì phải đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng cao.

Như vậy, con đường xuất khẩu ngành hàng này đang rộng mở và cơ hội để ghi dấu thương hiệu Việt Nam trên "bản đồ trái cây" thế giới rất lớn. Song, yêu cầu quan trọng đặt ra là cần nâng cao tỷ lệ chế biến và chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn ngày càng khắt khe của các nước nhập khẩu. Việc mở cửa thị trường không chỉ là nỗ lực của các cơ quan chức năng mà còn cần sự phối hợp cố gắng từ phía chính các doanh nghiệp trong việc chủ động tìm hiểu thị trường và xây dựng vùng chuyên canh trồng sản phẩm đáp ứng được các tiêu chuẩn chất lượng cao từ các thị trường khó tính trên thế giới.