Nở rộ máy bán hàng tự động thông minh ở Châu Á

Máy bán hàng đồ uống tự động đang rất phổ biến tại Thái Lan. Máy nhận đơn qua màn hình cảm ứng và chấp nhận thanh toán di động. Tính đến cuối tháng 5, khoảng 6.000 máy đã được lắp đặt tại các nhà ga và khu căn hộ trên khắp Thái Lan, bán 200.000 đồ uống mỗi ngày.

Máy có lượng hàng hóa đa dạng, giá cả hợp lý. Một máy có thể pha chế tới 170 đồ uống khác nhau, với giá chỉ từ 15 baht đến 65 baht/cốc (khoảng 10.000 đồng đến 44.000 đồng), rẻ hơn một nửa so với mua ngoài quán cà phê.

Một người Mỹ 30 tuổi lần đầu dùng máy cho biết, chưa bao giờ thấy máy bán hàng tự động nào có nhiều lựa chọn như vậy. 

Với sự thành công của máy bán hàng tự động, Forth Corp, nhà sản xuất máy bán hàng tự động tại Thái Lan, dự kiến sẽ tách riêng mảng kinh doanh máy bán hàng tự động và tiến hành việc niêm yết trên sàn chứng khoán vào đầu năm tới. Trước mắt, Forth đặt mục tiêu mở rộng kinh doanh ra các thị trường nước ngoài như Australia và các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á như Indonesia và Malaysia.

CP All, chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn nhất Thái Lan, sẽ giới thiệu máy đồ ăn vặt và hộp cơm trưa tự động tại hơn 10.000 cửa hàng 7-Eleven để tăng cường hiệu quả.

Trong khi đó tại Trung Quốc, số lượng máy bán hàng tự động thông minh chấp nhận thanh toán di động qua ví điện tử Alipay và WeChat Pay... và thậm chí thanh toán qua nhận dạng khuôn mặt đang gia tăng. Những chiếc máy bán hàng này chủ yếu được lắp đặt ở các nhà ga và khu vực công cộng.

Theo dữ liệu cung cấp bởi Công ty nghiên cứu thị trường Euromonitor International có trụ sở tại London, máy bán hàng tự động thông minh đã thúc đẩy tổng doanh số máy bán hàng tự động tăng 70% ở Malaysia, 40% ở Trung Quốc và khoảng 10% ở Singapore và Thái Lan trong khoảng thời gian 5 năm từ 2017 tới 2022.

Thậm chí, các sản phẩm được bán ở máy bán hàng tự động còn được phát triển ngoài các mặt hàng đồ uống. Tại Singapore, Công ty SmartRx đã cho ra mắt máy bán thuốc theo toa hồi tháng 3, nơi bệnh nhân có thể nói chuyện với bác sĩ từ xa và nhận đơn thuốc ngay tại chỗ.

Tại Malaysia, Công ty YesHealth cũng đã lắp đặt hơn 30 chiếc máy bán hàng tự động các sản phẩm thực phẩm chức năng như vitamin kể từ tháng 3/2022. Trong tương lai, công ty lên kế hoạch gia tăng con số này lên hơn 100 địa điểm trên toàn quốc.

Còn tại Nhật Bản, dù nổi tiếng là quốc gia của máy bán hàng tự động, nhưng nước này lại chưa hiện diện mạnh mẽ tại phần còn lại của Châu Á. Fuji Electric, đơn vị nắm khoảng 70% thị trường máy bán đồ uống tự động Nhật Bản, mới dự kiến chạy đua phát triển máy chấp nhận thanh toán di động tại nước ngoài.

Yếu tố chính dẫn đến sự phổ biến của máy bán hàng tự động thông minh ở châu Á là tỷ lệ sử dụng thanh toán di động cao. Theo Công ty tài chính FIS, 44% thanh toán tại cửa hàng ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương là thanh toán di động, cao hơn cả Bắc Mỹ và Châu Âu.

Một yếu tố khác là mức độ an toàn tương đối cao ở Châu Á. Người ta ít lo ngại về việc các máy bán hàng tự động bị đập phá hoặc trộm cắp. Chỉ số Luật pháp và Trật tự của Gallup (đo mức độ an toàn theo nhận thức của người dân) của khu vực Đông Á và Đông Nam Á lần lượt là 94 và 86, cao hơn chỉ số ở châu Âu và Mỹ.

Yếu tố tiếp theo là những đợt tăng lương và thiếu hụt lao động do đại dịch cũng thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường máy bán hàng tự động thông minh. Loại máy này không làm phát sinh chi phí lao động, cần ít không gian nên giá thuê mặt bằng thấp, dễ vận hành và có thể hoạt động 24/24 giờ. Ở các quốc gia như Trung Quốc và Thái Lan, với tỷ lệ sinh giảm và dân số già hóa, nhu cầu tự động hóa rất cao.

Khi ngành công nghiệp bán lẻ đang tìm kiếm các loại hình bán hàng thế hệ mới, máy bán hàng tự động thông minh Châu Á sẽ tiếp tục dẫn đầu thế giới. Theo Kenichi Shimomura, Giám đốc hãng tư vấn Roland Berger khu vực châu Á - Nhật Bản, đây là tài sản hữu ích đối với ngành bán lẻ vì có thể xác định xu hướng tiêu dùng và mua sắm tại các khu vực khác nhau với khoản đầu tư tối thiểu.