Nông sản thực phẩm Việt Nam trước áp lực cạnh tranh ngay trên sân nhà

Nguyên nhân được đánh giá do kinh tế toàn cầu suy thoái, người tiêu dùng tiết giảm chi tiêu. Ngoài gặp khó về xuất khẩu, các doanh nghiệp của Việt Nam còn khó tiếp cận vốn vay để mở rộng sản xuất, kinh doanh. 

Cụ thể, trong 3 tháng đầu năm nay, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam chỉ đạt 1,8 tỷ USD, giảm 27,5% so với cùng kỳ năm 2022. Đặc biệt, lần đầu tiên xuất khẩu các nhóm mặt hàng đều giảm mạnh so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, hai mặt hàng xuất khẩu chủ lực của ngành là cá tra đạt 422 triệu USD (giảm 33,1%), tôm đạt 578 triệu USD (giảm 39,4%).

Bên cạnh đó, trong tháng 2/2023, phái đoàn Bộ trưởng Nông nghiệp, Thực phẩm và Nông thôn của tỉnh Ontario (Canada) bao gồm 10 doanh nghiệp và hiệp hội đại diện cho ngành công nghiệp thực phẩm của tỉnh bang Ontario (gồm ngành thịt heo, thịt bò, nhân sâm, đậu nành và hạt ngũ cốc) đã đến làm việc tại TP.HCM. Những doanh nghiệp này đến Việt Nam tìm hiểu, tạo thị trường mới cho các sản phẩm nông sản, thực phẩm, thủy hải sản.

Thị trường thực phẩm Việt Nam được đánh giá như "mỏ vàng", và là một trong những thị trường quan trọng nhất trong chiến lược đa dạng hóa xuất khẩu của Canada với nông sản, thủy sản là một thành phần quan trọng trong thương mại song phương. Năm 2021, xuất khẩu nông sản, thủy sản của Canada sang Việt Nam đã đạt hơn 370 triệu CAD. Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng này của Canada vào Việt Nam đạt gần 416 triệu CAD, tăng 34% so với năm 2021.

Thực tế, các mặt hàng nông sản và thực phẩm xuất khẩu hàng đầu của Canada sang Việt Nam trong những năm trở lại đây khá đa dạng với các loại ngũ cốc, hạt có dầu, hải sản, thịt bò, thịt heo, trái cây cũng như các sản phẩm thực phẩm đã qua chế biến. 

Các sản phẩm của Canada tại các cửa hàng ở Việt Nam

Riêng với mảng thịt động vật, Việt Nam là một trong hai thị trường nhập khẩu thịt bò Canada lớn nhất khu vực Đông Nam Á. Từ khi thực thi CPTPP, có những thời điểm thịt bò Canada nhập khẩu ồ ạt vào Việt Nam với giá trị tăng đến 400%. Loại thịt nhập này được bày bán khắp các kệ hàng siêu thị với giá ngang hàng thịt bò nội địa. Riêng trong năm 2022, giá trị xuất khẩu sản phẩm thịt bò từ Canada vào Việt Nam tăng trưởng 55%. 

Các loại thịt của Canada và Đức ồ ạt về Việt Nam

Việt Nam là thị trường rất hứa hẹn đối với Canada. Xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp của Canada sang Việt Nam đã gia tăng đáng kể, với tốc độ tăng trưởng gần 1/3 trong năm vừa qua. Các loại thịt (bò, heo) cũng như hải sản và cá của Canada đang tiêu thụ rất tốt tại Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng lên đến 100%. Toàn bộ nông sản như trái cây và hạt cũng đang gia tăng đáng kể, với doanh số tiêu thụ gấp đôi trong năm vừa qua. Các sản phẩm của Canada đang được tiêu thụ rất tốt trên toàn bộ thị trường Việt Nam.

Ngành nông sản, thực phẩm Việt Nam không chỉ bị áp lực cạnh tranh bởi hàng từ Canada mà còn từ nhiều nước phát triển khác trên thế giới. Bởi theo Tổng cục Hải quan, năm 2022, Việt Nam đã nhập khẩu 680.000 tấn thịt và các sản phẩm từ thịt, trị giá 1,49 tỷ USD, tuy giảm 6,1% về lượng nhưng tăng 7,3% về trị giá so với năm 2021. Và dù nguồn cung trong nước dồi dào nhưng Việt Nam chỉ xuất khẩu được sản phẩm thịt với kim ngạch khoảng 84,6 triệu USD. Như vậy, Việt Nam đã nhập siêu ngành thịt trên 1,35 tỷ USD.