Ô tô điện mini - Cuộc “cách mạng” mới trong giao thông

Mới đây, theo thông tin Cục sở hữu trí tuệ Việt Nam vừa đăng tải cuối tháng 9, một mẫu xe ô tô hoàn toàn mới vừa xuất hiện, được Công ty Cổ phần sản xuất và kinh doanh VinFast đăng ký bản quyền kiểu dáng công nghiệp. Được biết, đây tiếp tục là một mẫu xe thuộc phân khúc mini 2 cánh cửa giống VinFast VF3. Tuy nhiên, kích thước của chiếc xe mới này nhỏ hơn hẳn VF3, khả năng chỉ có 2 chỗ ngồi.

Trước đó, giữa năm 2023, Công ty Cổ phần Ô tô TMT (TMT Motors) đã cho ra mắt mẫu xe điện cỡ nhỏ Wuling HongGuang MiniEV lắp ráp trong nước (với giá thành chỉ từ 197 - 231 triệu đồng). Đây là mẫu xe mini có kích thước nhỏ gọn với chiều dài 2.920 mm, rộng 1.493mm, cao 1.621mm, có 2 cửa bên hông, 1 cửa cốp sau và không gian dành cho 4 người ngồi. Xe có thể sạc điện dễ dàng ở bất cứ đâu có ổ cắm điện 220V, đi tối đa từ 120 – 170km, tùy từng phiên bản khi sạc đầy pin.

Các hãng xe Nhật cũng không đứng ngoài cuộc khi Honda mới đây đã trình làng mẫu ô tô điện mini được thiết kế vuông vức khá giống với chiếc Wuling có tên N-VAN e, giá bán dự kiến khoảng 350 triệu đồng và sẽ ra mắt thị trường vào cuối năm 2024. Còn hãng Toyota có mẫu ô tô điện mini giá rẻ với tên gọi C+pod, thiết kế 2 chỗ, di chuyển khoảng 150 km sau mỗi lần sạc đầy. Mẫu xe này đã ra mắt tại Nhật Bản, sắp tới sẽ được lắp ráp ở khu vực Đông Nam Á và đưa về Việt Nam tiêu thụ với mức giá khoảng 200 triệu đồng so với giá hiện tại ở Nhật là 350 triệu đồng.

Một khảo sát gần đây của trường Đại học Công nghiệp Hà Nội cho thấy, khoảng 50% người tiêu dùng tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh sẵn sàng chuyển sang ô tô điện mini trong tương lai gần bởi giá rẻ, tiện lợi, dễ sử dụng.

Có thể thấy, yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển của ô tô điện mini chính là sự giảm giá thành. Các nhà sản xuất trong nước đã nỗ lực giảm chi phí sản xuất và cải thiện công nghệ, giúp giá bán lẻ giảm xuống mức hợp lý hơn, phù hợp với nhiều phân khúc người tiêu dùng, thậm chí người có thu nhập thấp cũng có thể sở hữu ô tô. Cùng với đó, Chính phủ đã triển khai nhiều chương trình ưu đãi, bao gồm việc giảm 100% lệ phí trước bạ cho xe điện.

Hiện nay, Chính phủ đã đưa ra lộ trình, đến năm 2040 sẽ từng bước hạn chế, tiến tới dừng sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu xe ô tô, mô tô, xe gắn máy dùng nhiên liệu hóa thạch. Đến năm 2050, toàn bộ phương tiện sẽ chuyển đổi sang sử dụng điện, năng lượng xanh. Cùng với đó, các thành phố lớn có kế hoạch cấm xe máy vào nội đô từ năm 2030. Như vậy, sẽ thúc đẩy xu hướng chuyển sang sử dụng ô tô điện mini.

Tuy nhiên, việc chuyển hoàn toàn từ xe máy sang xe điện đang vấp phải nhiều "rào cản". Rào cản đầu tiên là chi phí đầu tư ban đầu. Dù giá bán đã giảm, nhưng việc bỏ ra một khoản tiền lớn ngay từ đầu vẫn khiến nhiều người e ngại. Bên cạnh đó, hạ tầng trạm sạc điện cũng chưa phát triển đồng bộ, chỉ rải rác ở các thành phố lớn, và ít nơi có sạc nhanh.

Giới chuyên gia cho rằng, việc thay thế xe máy bằng ô tô điện cần một lộ trình dài hơi, phụ thuộc vào nhiều yếu tố như quy hoạch giao thông, chính sách hỗ trợ từ Chính phủ và thói quen tiêu dùng. Chính phủ cần có những chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện: như giảm thuế, hỗ trợ đầu tư hạ tầng sạc điện, được để trên vỉa hè miễn phí, được giảm giá khi gửi tại các bãi đỗ xe,... và tăng cường thông tin về xe điện sẽ góp phần thúc đẩy người tiêu dùng chuyển sang sử dụng ô tô điện mini. 

Dù vậy, sự xuất hiện của những chiếc ô tô điện mini, với giá bán dễ tiếp cận, đã tiến gần hơn một bước tới sứ mệnh giúp người dân Việt Nam có cuộc sống tốt đẹp hơn. Các doanh nghiệp nhận định, với tốc độ phát triển hiện tại, ô tô điện mini hoàn toàn có thể trở thành một phần thiết yếu trong hệ thống giao thông đô thị Việt Nam, mở ra kỷ nguyên mới cho sự phát triển bền vững và an toàn hơn.