Ổi Bo - Đặc sản nổi tiếng của tỉnh Thái Bình

Chúng tôi có dịp đến thăm gia đình ông Bùi Hữu Trọng ở tổ 2, phường Hoàng Diệu, TP Thái Bình, người có công gìn giữ giống ổi Bo cho đến ngày nay. Qua trao đổi, ông cho biết: "Ổi Bo có tên ban đầu là ổi lê, khi trái ổi chưa chín có màu xanh, khi ăn có vị chát, trái chín da có màu trắng. Khi bổ trái có cùi dày, ruột bé và chỉ có một vành hạt nhỏ, ăn có vị thơm, giòn, hạt mềm và khía múi như trái lê nên người dân đã đặt tên là trái ổi lê. Đến mùa ổi chín, người dân trong làng mang ổi ra chân cầu Bo để bán, từ đó cái tên ổi Bo dần được người dân quen gọi".

Trải qua nhiều năm tháng, nay giống Ổi Bo thuần chủng đã không còn nhiều như trước. Hiện nay chỉ còn khoảng 20 gốc thuần chủng được trồng rải rác tại nhiều nhà dân trong khu vực. Duy nhất gia đình ông Bùi Hữu Trọng đang chăm sóc và duy trì được 15 cây cho đến ngày nay. Tại vườn, cây có tuổi đời thấp nhất là 5 năm và lâu đời nhất là 15 năm.

Hàng năm, giống ổi Bo ra hoa từ khoảng tháng 3 âm lịch và thu hoạch trái khoảng giữa tháng 7 âm lịch. Điều đặc biệt ở giống ổi này là đặc tính sinh trưởng và quá trình chăm sóc hết sức nghiêm ngặt. Nếu có sự thay đổi về môi trường, thổ nhưỡng, trái ổi Bo sẽ không còn giữ được hương vị vốn có của nó. Khi chăm sóc, tuyệt đối không bón phân hóa học cho ổi mà chỉ được dùng phân hữu cơ hoặc dùng bùn ao vun gốc hay đôn vườn hai ba thâm để đảo đất. Cũng bởi sự "khó tính" của cây ổi Bo nên khi được thưởng thức thứ trái này người ta cứ nhớ mãi thứ hương vị khó quên đó".

Ổi Bo một thời đã trở thành một thứ đặc sản mang đậm hồn cốt quê hương, như nhắc nhở những người ở xa luôn nhớ về quê lúa Thái Bình. Hiện nay, giống ổi Bo Thái Bình đang ngày càng mai một. Để phát triển và gây dựng lại giống ổi Bo xưa, cùng với sự quan tâm và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng, những người nông dân trên địa bàn phường Hoàng Diệu đã nỗ lực nhân giống và mở rộng diện tích trồng cây ổi Bo. Họ đã tìm hiểu, áp dụng các kỹ thuật nuôi trồng hiện đại để đảm bảo chất lượng và sản lượng của cây trồng. 

Hiện tại, công việc bảo tồn và phát triển giống ổi Bo rất cần sự quan tâm và đóng góp hơn nữa của người dân, chính quyền địa phương, các tổ chức nghiên cứu và các nhà khoa học. Việc xây dựng vùng trồng ổi Bo, đảm bảo nguồn cung ứng giống cây chất lượng là một trong những bước quan trọng để phát triển giống ổi Bo tại Thái Bình đạt tiêu chuẩn OCOP, cũng như thúc đẩy kinh tế, tạo công ăn việc làm và nâng cao thu nhập cho bà con nông dân.